Forensentaks goede maatregel voor mobiliteitsproblemen

Die conclusie trekt professor Henk Meurs, bijzonder hoogleraar infrastructuur en mobiliteit aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij deed onderzoek deed naar de effecten van de forensentaks op mobiliteit.

"Het grootste deel van die mobiliteitsreductie komt tot stand doordat mensen een bepaalde woon-werkverplaatsing niet meer maken. Er gaan meer mensen thuis werken en zij zullen vaker vier keer negen uur gaan werken in plaats van vijf keer acht. Op langere termijn zullen mensen vaker hun baan dichterbij huis zoeken", zegt Meurs op BNR.

Ook hoogleraar vervoerseconomie Piet Rietveld is voorstander van de forensentaks. Vooral om spitsrijders een prikkel te geven ‘om hun mobiliteitsgedrag te bekijken’. “Er zullen reizigers zijn die een alternatief gaan zoeken”, aldus de hoogleraar aan de de Vrije Universiteit.

Trein geen alternatief
Het is niet zo dat er ineens meer mensen met de trein zouden gaan, wanneer de forensentaks alleen op autoverkeer zou worden toegepast, zegt Meurs. Dat heeft volgens de hoogleraar vooral te maken met het feit dat automobilisten de trein niet als serieus alternatief zien. "Alleen op bepaalde trajecten zie je dat het treingebruik echt omhoog gaat. Maar op veel trajecten zullen mensen toch echt thuis gaan werken en een baan dichterbij huis zoeken."

Rietveld legt uit dat de NS weliswaar klanten verliest, maar dat dit het bedrijf uiteindelijk een goedkopere bedrijfsvoering oplevert. “De NS zal met name spitsreizigers verliezen. En die extra treinreizigers in de spits zijn heel erg duur, omdat de NS naar verhouding meer materieel en personeel moet leveren.”

Waar gaan de reizigers heen
“In eerste instantie zal een deel van de weg- en spoorgebruikers gaan fietsen of carpoolen en een deel van de mensen zal een dag per week thuis gaan werken. Op lange termijn zullen mensen die toch van plan zijn van baan of woning te veranderen, dit ook in de praktijk brengen”, legt Rietveld uit.

Op langere termijn zou ongeveer een derde van de mensen dichterbij huis werken, stelt Meurs. Maar daarbij gaat het voornamelijk om mensen die nu op langere afstand van hun werk wonen. "Het gaat ook om mensen die te maken gaan krijgen met de maatregel. Ongeveer zestig procent van de mensen krijgt reiskostenvergoeding. Een groot deel daarvan woont op relatief korte afstand van het werk."

Belasting op reiskostenvergoeding
Met de nieuwe maatregel wordt vanaf 1 januari volgend jaar belasting geheven over de reiskostenvergoeding die werknemers van hun baas krijgen. Dat levert de staatskas in 2013, 1,3 miljard euro op. Maar zeker dat de forensentaks er daadwerkelijk komt, is het nog niet. Want er is veel kritiek op de taks. Ook vanuit de Kunduz-partijen.

Ook de Raad van State bekritiseerde de taks. Als hij al wordt ingevoerd, moet dat veel langzamer, stelt de Raad. Want het effect op het inkomen van forensen is groot. En mensen moeten de tijd krijgen om zich aan de nieuwe situatie aan te passen. Demissionair-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers, wil dat partijen die van de taks af willen, zelf aangeven hoe ze dat gaan betalen. En ook VVD-leider Mark Rutte vindt dat als de belasting geschrapt wordt, er nieuwe dekking gevonden moet worden voor het gat dat dit achterlaat in de begroting.