En dat kan best handig zijn, zegt Wiebe Wieling, voorzitter van de Vereniging De Friesche Elf Steden. "Ik denk dat de ingangen soms wat makkelijker zijn, maar ik denk niet dat zij daar zitten voor het Friese belang."
Met die 'zij' doelt Wieling op Sybrand van Haersma Buma, Halbe Zijlstra en Diederik Samsom. De eerste komt uit een roemrucht Fries geslacht en groeide op in Workum. Ook over Zijlstra's Friese roots is geen twijfel mogelijk. Hij werd grootbracht in Oosterwolde. Diederik Samsom werd weliswaar geboren in Groningen, maar bracht zijn jeugd door in Leeuwarden, waar hij op het Stedelijk Gymnasium zat.
En dat kán natuurlijk een band scheppen, al is het maar de vraag wat Samsom (PvdA), Zijlstra (VVD) en Buma (CDA) -mochten ze dat al willen- specifiek voor Friesland kunnen betekenen. De provincie kán al op veel sympathie rekenen, zeker nu de temperaturen weer gaan dalen, constateert Wieling. "De waarde van de Elfstedentocht wordt overal op dezelfde manier beleefd. Dat is niet gekoppeld aan de mensen uit Friesland."
Taal en cultuur
De Friese Commissaris van de Koningin John Jorritsma herinnert eraan dat Halbe Zijlstra als staatssecretaris belangrijke dingen heeft kunnen doen op het gebied van Friese taal en cultuur. "Daar kunnen we in ieder geval weer mee verder en ik hoop dat dat in de toekomst op deze wijze kan worden voortgezet."
Nou was het noorden sowieso al heel redelijk vertegenwoordigd in Den Haag, constateert Jorritsma. "En die hebben zich altijd wel doen gelden. Kijk maar eens naar een Lutz Jacobi of Henk Bleker. Dat zijn toch figuren die zich niet onbetuigd hebben gelaten."
Toch is de hegemonie van Friese fractievoorzitters geen evenredige weergave van de samenstelling van de Kamer, zegt Wieling. "Dan zie je juist dat het toch wel een heel randstedelijk gebeuren aan het worden is. Ik denk dat het echt toeval is. Hoewel er natuurlijk wel hele goede mensen uit Friesland komen."
Bemoeizucht
De Friese 'overmacht' in Den Haag kan volgens Wieling ook averechts werken. Politici willen immers de indruk voorkomen dat iemand zijn eigen provincie op welk dossier dan ook wil voortrekken. "Soms lijkt het wel eens of dat de andere kant op schiet."
"Je ziet juist vaak dat de mensen uit Den Haag zich met zaken gaan bemoeien waar wij van zeggen: eigenlijk lossen we dat zelf wel op, in het verleden hebben we dat opgelost en waarom zou daar nu in een keer een structuur overheen komen vanuit het Haagse ?"
"Ik denk dat zij wat beter weten wat er zich allemaal afspeelt. En het zou inderdaad wel fijn zijn als ze dan zeggen: laat de mensen daar hun eigen ding een beetje doen, het is goed voorbereid, er is goed over nagedacht, dus maak het nou niet nog ingewikkelder door er landelijke structuur overheen te leggen."
Profijt
Nee, heel veel profijt zal Friesland al met al niet hebben van het feit dat er provinciegenoten op zulke cruciale posities op het Binnenhof zitten, besluit Jorritsma. "Ik heb altijd al hele goede contacten gehad met Sybrand en Diederik, dus in die zin verandert er voor mij niet zo veel. Maar het zal ook zeker geen nadeel zijn dat ze Friesland kennen."
Ook met andere provinciegenoten zijn de lijntjes overigens kort. "Als ik met iets zit kan ik Joop Atsma direct even bellen en dan heb ik ook binnen een paar uur een adequate reactie. En dat maakt het wel aardig, want je spreekt vanuit eenzelfde achtergrond en eenzelfde cultuur. Waar je vandaan komt hoef je niet te bevoordelen, maar je hoeft het ook niet te verloochenen."