Rechters toetsen nu veel kritischer, ziet Van Gelderen. Werkgevers moeten hun dossiers beter op orde hebben en met name het ontslag op persoonlijke gronden, bijvoorbeeld een werknemer die niet goed functioneert, wordt door rechters vaak afgewezen. Vervolgens moeten werkgever en werknemer er maar weer met elkaar uit proberen te komen. De wetenschap dat een dossier niet snel goed genoeg is, maakt dat werkgevers vaker proberen te schikken, buiten de rechter om. Met als gevolg dat het ontslag helemaal niet goedkoper wordt, een van de doelstellingen van de nieuwe wet.
Geen versoepeling
Vorige zomer trad de Wet Werk en Zekerheid in werking, het moest een historische herziening van het arbeidsrecht worden. Ontslag zou makkelijker worden, zodat werkgevers sneller vaste contracten aan zouden bieden. Maar Van Gelderen ziet geen versoepeling: 'Een behoorlijk percentage van de ontslagaanvragen wordt afgewezen. Rechters moeten door de nieuwe wetgeving strenger zijn, met name voor persoonlijke ontslagredenen zoals disfunctioneren of verwijtbare gedragingen.' Dat het systeem zo zwart-wit is geworden is één van de kritiekpunten, zegt Van Gelderen.
'Vooral problemen bij mkb'
Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS ziet problemen vooral in het midden- en kleinbedrijf voorkomen. 'De grote ondernemingen kunnen er beter mee uit de voeten. Het mkb heeft de tijd niet voor het aanbieden van trajecten en scholing, en loopt met de regelgeving vast.' Van werkgevers wordt een professionelere benadering van het arbeidsrecht gevraagd. 'Terecht', zegt Besselink, 'dat er geen onderscheid gemaakt wordt tussen Philips en de bakker op de hoek. Iedereen heeft zich te houden aan de arbeidsregels.'
Onderhandelen over transitievergoeding
Om ontslag goedkoper maken, heeft de transitievergoeding de plaats van een kantonrechtersformule ingenomen. Maar ook daar zitten haken en ogen aan, vertelt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen: 'Het smeermiddel in de ontslagdossiers was de hoogte van de ontslagvergoeding, dat is de rechter eigenlijk helemaal kwijt. Het systeem is star geworden.'
Werkgevers stappen nu dus minder snel naar de rechter voor een ontslagprocedure. Ze kiezen eerder voor schikkingen. De transitievergoeding blijkt daarbij in de praktijk als ondergrens van de onderhandelingen te dienen. 'Afhankelijk van de stevigheid of zwakheid van het dossier moet er vaak een flinke schep bovenop', zegt Van Gelderen.
Werkgevers die van iemand af willen zonder een goed dossier geven soms wel tot drie keer de transitievergoeding, zegt Besselink: 'En laat dat nou de oude kantonrechtersformule zijn. Uiteindelijk wordt er nog steeds over onderhandeld.'