Zorginstellingen proberen de schaarste tegen te gaan met lokkertjes, zoals hogere salarissen en bonussen, maar dat is volgens Ab Klink, voormalig minister van Volksgezondheid, slechts symptoombestrijding. Volgens hem leidt het tot hogere werkdruk van zittend personeel, met leegloop als gevolg. De beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) luidt de noodklok in het Financieele Dagblad. De politiek moet zorgverzekeraars en gemeenten meer ruimte geven om samen te investeren in het 'sociale domein', meent Klink.
Het tegen elkaar opbieden van de zorginstellingen leidt volgens Klink tot een enorme looninflatie, waardoor de zorg en het onderwijs duurder worden en het ook economisch zijn effecten heeft. 'Het is wel een beetje alle hens aan dek. We proberen te benadrukken dat er met name nog een wereld te winnen valt door geen zorg meer te leveren aan mensen die dat eigenlijk niet nodig hebben. We zien ziekenhuizen die 10 tot 15 procent mínder zorg leveren, terwijl die eigenlijk beter wordt.'
Door beter te kijken of mensen de zorg werkelijk nodig hebben en ze op zijn minst goed in te lichten, kan een deel van de druk verminderd worden. 'Als een ziekenhuis meer gepaste en zinnige zorg levert, heb je wel minder omzet. Daarom zijn zorginstellingen daar niet zo snel toe genegen. Daar komt de verzekeraar in beeld: als we langetermijncontracten geven en wat tijd nemen voor die afbouw, kunnen we daar samen bij winnen en zijn er de nodige effecten te realiseren. Als verzekeraar kunnen we samen optrekken met de gemeenten.
Het is nog niet te laat...
Klink, tussen 2007 en 2010 minister van Volksgezondheid, zag het destijds al aankomen. 'Het is gelukt om de zorg efficiënter te organiseren, maar door de massale werkloosheid tijdens de financiële crisis is het probleem wel aan het oog onttrokken.' Inmiddels is de economie weer uit het dal geklommen en moeten er nieuwe stappen worden gezet om te voorkomen dat de vergrijzing de zorg helemaal onbetaalbaar maakt, zegt Klink. 'Het is nog niet te laat, maar we moeten wel tijdig stappen zetten.'
Acuut probleem
Verpleegkundigen die 24 patiënten op een dag zien en 60 uur per week werken, het is geen uitzondering meer. Het zijn de onwenselijke gevolgen van het groeiende tekort aan verpleegkundigen in Nederland. Er moet worden ingegrepen, voor er ongelukken gebeuren, zegt Liselot Meelker van de beroepsvereniging. 'Deze zomer wordt het echt een acuut probleem, want er gaan collega's en mantelzorgers op vakantie en er staan al vacatures open bij de meeste organisaties.'