Arbeidsmarkt26 sep '22 19:38Aangepast op 17 okt '22 14:44

De zomer is voorbij, is het 'stakingsseizoen' aanstaande?

Auteur: Remy Kock

De zomer is voorbij maar de herfst lijkt eveneens heet te worden, of dat vindt FNV-voorzitter Tuur Elzinga. Hij stelt namelijk dat het seizoen van stakingen is aangebroken. De prijzen stijgen, de inflatie is hoog, er is weinig vooruitzicht op vlugge verbetering, is staken dan toch echt de enige optie?

FNV-voorzitter Tuur Elzinga (uiterst midden) bij een FNV-demonstratie.
FNV-voorzitter Tuur Elzinga (uiterst midden) bij een FNV-demonstratie. (ANP / Hollandse Hoogte / Berlinda van Dam.)

Zover wil Elzinga niet gaan. 'Het is niet per se de enige optie nee', stelt hij. 'De eerste optie is natuurlijk dat werkgevers zelf inzien dat lonen mee moeten stijgen met de prijzen. Dat zag je bijvoorbeeld in een grote cao, zoals die in de metaalsector, waar werkgevers bij iedere cao-onderhandeling een groot conflict hadden met leden van de FNV. Nu zijn ze echter al na twee rondes onderhandelen door de bocht gegaan, omdat ze zoiets hadden van 'daar gaan we weer.'

Lees ook | Vakbond FNV dreigt met staking bij de Bijenkorf

Volgens Elzinga heeft staken wel degelijk het gewenste effect gehad de laatste tijd, waarbij hij wijst naar de effectiviteit van de NS-stakingen. 'Daar is de toon gezet, en in de metaalsector denken ze ook van 'nou'. Onze leden moeten zich overigens nog uitspreken over hun voorstel, maar de werkgevers zaten allemaal anders in de wedstrijd dan voorheen.'

Hoge organisatiegraad

De metaalsector staat erom bekend een hoge stakingsbereidheid te hebben, onderhandelingen botsten met enige regelmaat. 'Daar staan we sterk', vervolgt Elzinga. 'We hebben daar een hoge organisatiegraad - veel leden op het aantal werkenden. Hetzelfde geldt voor de NS, en zo zijn er nog een aantal sectoren die bekend zijn. Misschien wel berucht volgens sommige werkgevers. Maar daar kunnen wij af en toe met onze spierballen rollen, en dat moeten we ook van tijd tot tijd doen, want anders denken werkgevers dat er niet geluisterd hoeft te worden naar werknemers.'

Lees ook | Opnieuw staking in het streekvervoer wegens gestrande cao-onderhandelingen

Stakingsseizoen

De sectoren waar er het meeste kans zou kunnen zijn op stakingen zijn de sectoren waar de cao afloopt; ProRail, de kinderopvang, de metaalsector en de winkelbranche. En met name de laatste lijkt een vreemde eend in de bijt, want de winkelbranche staakt normaliter amper tot niet. 'Dat gebeurt echter wel in de distributiecentra, waar alle goederen vandaan vertrekken. Daar kun je nog wel gemakkelijk een vuist maken.' Volgens Elzinga ligt daar echter de grote kracht van diezelfde branche: 'Juist omdat er niet vaak gestaakt wordt is het tekenend dat werknemers van de Bijenkorf op het punt staan om te gaan staken. Dat zou historisch zijn.'

Lees ook | Van Gennip: 'Dat lonen fiks moeten stijgen lijkt me duidelijk'

Het geeft volgens de FNV-voorman ook aan hoe hoog het water men aan de lippen staat. 'We hebben natuurlijk nog nooit zo'n inflatiecijfer van 12 procent meegemaakt. Misschien in de jaren '70, maar toen waren er in guldens grotere loonsverhogingen. De reële daling van de koopkracht was bij lange niet zo groot als hij nu dreigt te zijn.'

'Enorm gat'

Ondanks het feit dat de lonen wel degelijk stijgen, is de inflatie nog altijd groter dan de mate van stijging, en dus ontstaat er enorm gat. 'Dan dreigt er dus een enorme, reële koopkrachtachteruitgang dreigt. En dat is schadelijk voor met name kleine ondernemers en winkeliers die de koopkracht - en dus de afzetmarkt - zien wegvallen. Mensen gaan de hand op de knip houden en dan dreigt er recessie, dus werkgevers moeten snel over de brug komen. Anders krijg je echt het nare scenario waar zij voor vrezen', stelt Elzinga.

Elzinga is in ieder geval duidelijk in zijn intenties voor de onderhandelingen. 'Over de hele linie zeggen we dat er gezorgd moet worden voor koopkrachtbehoud. Het klinkt enorm fors met deze inflatie - en dat is ook zo. Maar bij deze hoge inflatie past eigenlijk alleen maar een hoge compensatie', stelt Elzinga. 'We willen eigenlijk een automatische prijscompensatie in de cao, opdat de lonen meestijgen met de prijzen. Dat betekent alleen maar koopkrachtbehoud.'

Lees ook | 'Historisch pakket aan pleisters' en geen 'langetermijnoplossingen'

Hij besluit: 'Als mensen zekerheid hebben over hun baan, omdat ze weten dat ze hun rekeningen kunnen blijven betalen en er dus koopkrachtbehoud is, kunnen ze zich daarna focussen op de dingen die voor het werk écht belangrijk zijn: werkroosters et cetera. Zo kun je met elkaar - werkgevers en werknemers - investeren in een langdurige arbeidsrelatie en dat je het werk beter en mooier kunt maken.'


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen