De auto als wapen is niet nieuw. In 2014 riep een woordvoerder van IS, Mohammed al-Adani, volgelingen in en audioboodschap op om elke denkbare aanvalsmethode te gebruiken. ‘Als je geen bom kunt laten ontploffen, of geen schot kunt lossen, dan regel je het door met je auto over de mensen te rijden.’ In Dijon en Nantes voegden twee mannen, zonder aanwijsbare band met extremistische organisaties, de daad in 2014 bij het woord en boorden met hun auto’s in op voetgangers. Palestijnen gebruiken met regelmaat auto’s als moordwapen tegen Israëliërs.
En dan juist in Nice, dat al jaren een bekendstaat als broedplaats van jihadisme. Een van de bekendste leiders, Omar Diaby, geboren in Senegal maar vanaf zijn vijfde inwoner van Nice, rekruteerde naar schatting tachtig Franse burgers als Syrië-strijders, waaronder een echtpaar met negen kinderen. De stad, toch al berucht vanwege het enorme aantal diefstallen en geweldsmisdrijven, doet er van alles aan. Nergens in Frankrijk hangen zoveel camera’s, de stad heeft, in verhouding tot het aantal inwoners, de grootste politiemacht in heel Frankrijk, agenten mogen – wat uitzonderlijk is in Frankrijk – vuurwapens, messen en taser guns dragen. Er is een heel leger van advocaten, psychologen en sociaal werkers om potentiële Syriëgangers te ontmoedigen en terugkerende jihadisten te helpen met re-integratie. Maar één gek met een vrachtauto – zie dat maar eens te voorkomen.
En waarom juist Frankrijk? Om een aantal redenen. Het land telt, met tussen de vijf en zes miljoen, evenveel als in heel Amerika, het grootste aantal moslims in Europa, veelal afkomstig uit de voormalige kolonies, Algerije en Tunesië. Daarvan zijn naar schatting 8.250 geradicaliseerd. Dat is een fractie van een procent, en alleen daarom al een tragedie, want die kleine groep vertroebelt het beeld voor de hele samenleving. De vraag is hoeveel ‘lone wolfs’ er zijn, die geen onderdeel uitmaken van de statistiek. De dader is Nice, de Tunesisch-Franse Mohamed Lahouaiej-Bouhel, valt misschien onder die categorie.
Een tweede reden is de repressieve, en volgens velen rigide, politiek die de Franse staat voert tegenover minderheden. De filosofie is: dit land kent uitsluitend Fransen, godsdienst is een zaak voor kerk, moskee, synagoge en de huiskamer, en burgers moeten zich in het openbare leven houden aan seculiere regels. Geen hoofddoekjes, kruisen en Davidsterren op openbare scholen, rechtbanken en in openbare instellingen. Hoewel de Franse taal – evenmin als de Engelse – een woord kent voor ‘inburgering,’ kun je stellen dat geen land burgers daar zo hard toe dwingt, al hebben de minderheden het voordeel dat ze de Franse taal volledig beheersen.
Een derde reden is de rol die Frankrijk, politiek en militair, speelt. Het land doet mee aan militaire acties in Afrika, Klein-Azië en het Midden-Oosten. Volgens De Morgen voerden Franse bommenwerpers sinds vorige maand 283 operaties uitgevoerd tegen IS. Een van de daders van het Bataclan-bloedbad in Parijs, zou hebben geschreeuwd: ‘Dit is vanwege president Hollande en wat hij in Syrië doet.’
Tenslotte is daar, volgens de New York Times en De Morgen, de Franse, en vooral Parijse leefstijl, die radicale moslims tot razernij brengt. In de ogen van de fanatici is het lekkere eten, het mooie glas wijn en de liefde voor elegantie, het bewijs van ultieme decadentie en hedonisme. En om daartegen te strijden, sla je niet alleen toe in die poel van verderf, Parijs, maar ook op andere plekken die deze sfeer uitademen. Zoals Nice. Al wat je dan nodig hebt, is één gek met een vrachtauto.