'Staatssteun banken mag (onder voorbehoud), maar wat zijn de criteria?'
Het ministerie van Financiën moet hard kunnen maken dat de fiscale aftrek voor banken daadwerkelijk de kredietverlening aan bedrijven stimuleert. Dat zegt Pieter Kuypers, advocaat bij AKD en hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, naar aanleiding van een wet die mede op basis van ING-adviezen tot stand is gekomen.
Dat een beperkt eigen vermogen voor veel banken een beletsel is voor kredietverlening, is ook Kuypers duidelijk. Maar de grote vraag is of die situatie deze vorm van staatssteun rechtvaardigt. Want dat er sprake is van staatssteun, staat volgens Kuypers als een paal boven water. Hij baseert zich op vier criteria die binnen de EU gelden om van staatssteun te kunnen spreken:
- Het moet een begunstiging zijn van een onderneming. "Ik begrijp dat hier de kredietinstellingen - banken - de begunstigde zijn.";
- Het moet gaan om steun. "Het gaat hier in essentie om een voordeel van 350 miljoen euro dat, kortgezegd, de kredietinstellingen niet hoeven te betalen. Het gaat bij staatssteun niet alleen om geld dat je geeft, maar ook om vrijstellingen";
- Het is selectief, dus het gaat niet alleen om het bevoordelen van één bedrijf. "Als je een hele sector - zoals de textielsector - bevoordeelt, dan is sprake van een element dat nodig is om staatssteun te zijn.";
- Het gaat om een ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer. "Als ik het zo beluister is dat ook aan de orde."
Vier criteria
Op zich is er nog niet per se iets aan de hand als een maatregel aan deze vier criteria voldoet, maar dan is het wel zaak om de Europese Commissie te informeren voordat je een en ander ook werkelijk gaat doorvoeren. "Daar zit het probleem, want als je die eerste vraag met ja beantwoordt, dan moet je dat voornemen melden bij de Europese Commissie en die moet er nou juist voor zorgen dat er op Europees niveau geen concurrentievervalsing plaatsvindt."
Gelijk speelveld
Het argument van de NVB dat er behoefte is aan een gelijk speelveld in Europa, wijst Kuypers van de hand. "In de regel zegt de Europese Commissie dat niet dát wordt beoordeeld, maar de positieve effecten van zo'n maatregel. Dat fiscale regimes in de lidstaten van de EU nog steeds uiteenlopen, weten u en ik maar al te goed. De rechtvaardiging van het ministerie van Financiën is dat deze maatregel de kredietverlening aan het Nederlandse bedrijfsleven moet aanzwengelen."
