'Parlement Cyprus niet achter spaartaks'

Dit zegt Leonora Cok, correspondent in Cyprus. De formele stemming wordt rond 19:30 uur Nederlandse tijd verwacht. “Ik neem aan dat de banken dan gewoon failliet zullen gaan, dan krijgen ze niet de 10 miljard van Europa en de Europese Centrale Bank zal ze geen steun verlenen”, legt financieel commentator Peter Verhaar uit.

“Het probleem is dat de regering van Cyprus geen groter kortingspercentage wil opleggen aan de Russische depositohouders die tegoeden hebben van boven de 100 duizend euro.” Dit laatste zei Harald Benink, hoogleraar Banking and Finance aan de Tilburg University, tegen BNR. “Cyprus is bang dat de status van het land als offshore financial centre in het gedrang komt.”

Stemming
Dinsdagavond gaat het Cypriotische parlement zich officieel uitspreken over het reddingsplan waarover de 17 ministers van Financiën vrijdagavond een akkoord hebben bereikt.

Het 56-koppige parlement zou eigenlijk maandag al stemmen over het steunpakket en de voorwaarden die daaraan worden gesteld, maar toen werd de beslissing uitgesteld. Geen enkele partij heeft een meerderheid in de volksvertegenwoordiging.

Over de Cypriotische minister van Financiën Michael Sarris werd dinsdag enige tijd gemeld dat hij wilde aftreden, maar hij ontkende dit bericht later tegenover persbureau Reuters.

Grote ophef
In Cyprus is grote ophef ontstaan over de zogenaamde heffing op spaartegoeden. Europese geldschieters en de regering van Cyprus hebben een plan om de crisis in de bankensector van het eiland te bezweren met een forse dosis noodhulp van circa 10 miljard euro. Daarnaast moet Cyprus zelf 5,8 miljard tevoorschijn toveren door spaarders een eenmalige heffing op te leggen, een zogenaamde bail-in. Grote spaarders (+100 duizend euro) moeten 9,9 procent betalen en kleine spaarders (-100 duizend euro) 6,75 procent. 

Deze percentages zijn vastgesteld door de Cypriotische regering. 'De president van Cyprus wilde niet instemmen met een heffingen boven de 10 procent. Er werden grappen gemaakt dat hij alleen rijke vrienden heeft', zei een anonieme onderhandelaar tegen de Financial Times. “Je kunt makkelijk manieren verzinnen om te zorgen dat de heffing onder de 100 duizend euro 0 procent is en daarboven 15 procent.”

Groot communicatieprobleem
Spaarders dachten dat ze safe waren vanwege het zogenaamde depositogarantiestelsel. Dit stelsel biedt zekerheid aan rekeninghouders als banken failliet gaan tot 100 duizend euro. Nu lijkt die vlieger dus niet op te gaan. Neen, zegt Dijsselbloem, aan het depositogarantiestelsel wordt niet getornd: we heffen een eenmalige belasting op het spaargeld, vergelijkbaar met de belasting die wij Nederlanders ook over ons belastinggeld betalen.

Maar dat is vreemd, zegt Rinus van Schendelen, hoogleraar politicologie Erasmus Universiteit , want het depositogarantiestelsel is weliswaar een Europese regel, dat geldt niet voor belasting over spaargeld, dat is een nationale zaak. “Er is een communicatieprobleem. Na de eerste boodschap van de eurogroep over Cyprus is een misverstand ontstaan dat ton garantiestelling niet absoluut is.” Bovendien, zegt Van Schendelen, is de heffing op spaartegoeden maar een suggestie om aan de 5,8 miljard te komen. “Het is aan Cypriotische regering zelf hoe zij dit invullen.

Vrijstelling
Eerder vandaag kwam het bericht naar buiten dat de Cypriotische overheid nu spaartegoeden van minder dan 20.000 euro wil vrijstellen van de heffing die deel uitmaakt van het noodpakket voor het land. Dat meldt persbureau Reuters dinsdag.

Een heffing op tegoeden tussen 20.000 en 100.000 euro blijft 6,75 procent en op bedragen daarboven 9,9 procent.

Gevreesd wordt dat de belasting die alle rekeninghouders moeten gaan betalen over hun spaartegoeden tot een bankrun leidt. De banken in de eilandstaat blijven daarom in ieder geval tot en met woensdag gesloten. Benink: “Hoe langer het op deze manier doorgaat en de emoties verder opspelen des te groter de kans is dat je instabiliteit krijgt. Als te grote bedragen worden weggehaald bij de banken in Cyprus, dan ontstaat er een financieringsgat. En dan kan het zo zijn dat de ECB dat weer moet aanvullen.”

Bankrun
Banken in Cyprus vullen de geldautomaten zo goed en zo kwaad als het gaat gewoon bij. Consumenten kunnen dus gewoon geld blijven pinnen. Daarvoor hadden de banken overigens wel hulp nodig van de centrale bank. De run op contanten was afgelopen weekeinde zo groot dat de pinautomaten herhaaldelijk moesten worden gevuld. "Pinautomaten zijn normaal tijdens een lang weekeinde op maandagavond door het geld heen, maar afgelopen zaterdag was het geld om 09.30 uur al op'', zei een bankdirecteur tegen de krant Cyprus Mail. In opdracht van de centrale bank moesten de automaten steeds opnieuw worden gevuld, maar op maandag was het geld in veel bankfilialen op. Toen moest de hulp ingeroepen worden van de centrale bank voor geld.

Dijsselbloem
Gisteravond schreef minister Dijsselbloem van Financiën in een verklaring na een telefonische conferentie met de ministers van Financiën van de eurogroep, dat Cyprus het spaargeld van spaarders met minder dan 100 duizend euro op de bank volledig moet garanderen.

Dijsselbloem in zijn verklaring: "De eurogroep blijft bij haar standpunt dat kleine spaarders anders behandeld moeten worden dan grote spaarders en geeft opnieuw het belang aan van het volledig garanderen van spaargeld tot 100 duizend euro."