Pensioenfondsen investeren miljarden in buitenlandse wegen

Voor twee nieuwe tolwegen in Texas is al 200 miljoen dollar uitgetrokken, zo schrijft het Financieele Dagblad vanmorgen. Maar de Nederlandse regering wil juist dat pensioenfondsen meer geld stoppen in Nederlandse wegen.

"Nederlandse pensioenfondsen zeggen dat Nederlandse projecten eigenlijk te klein voor ze zijn", legt FD-correspondent Gerben van der Marel uit. "Ze hebben een wereldwijde focus. Ze beleggen heel veel van hun geld via Wall Street en speuren de wereld af naar renderende projecten. En zo komen ze steeds vaker op infrastructuur uit."

Minimale investering
Nederland is dus te klein voor APG. Volgens Van der Marel heeft dit fonds bijna 300 miljard onder beheer. "Ze moeten eigenlijk een minimale investering van 100 miljoen hebben. Ze willen niet een heel project financieren en kijken dan naar projecten die groter zijn dan 1 of 2 miljard in totaal. Dan vallen de meeste Nederlandse projecten af."

Harmen Geers van vermogensbeheerder APG legt uit waarom er vooral wordt geïnvesteerd in infrastructuur. "Ten eerste is het buitenland veel groter dan Nederland. Ten tweede zijn projecten waarin wij effectief kunnen beleggen hier te weinig voor handen."

Slechte infrastructuur
De infrastructuur in de VS is op sommige plekken heel erg slecht, vertelt Van der Marel. "Er zijn veel bruggen aan onderhoud toe en snelwegen zitten vol met gaten. President Obama heeft er twee weken geleden in zijn State of the Union nog wat over gezegd. Hij riep op tot meer privaat kapitaal en dit is één van de weinige voorbeelden waar dat al gebeurd is. Dit is een voorbeeld van een publieke en private samenwerking, dat je in Amerika weinig zit."

Lange adem
Een belangrijk risico bij dergelijke investeringen is dat er jarenlang geïnvesteerd moet worden. Van der Marel: "Er wordt nu gebouwd, dat gaat nog zeker twee à drie jaar duren. Dan komen de eerste tolinkomsten binnen, maar daarmee moeten de lokale leningen aan de overheid worden afbetaald. Pas na een jaar of tien gaat er rendement uitkomen. Dus het is een project met lange adem, waarbij het heel moeilijk is om tussendoor uit te stappen. Dat kan lang niet zo makkelijk als bij een aandeel of obligatie."

Risico
Volgens Van der Marel kan het ook misgaan met deze investering, als veel minder Amerikanen besluiten om door die tolpoortjes heen te gaan. "Ze hebben allerlei instellingen laten doorrekenen hoeveel tolinkomsten er binnen gaan komen. Als die er naast zitten en de automobilisten blijven weg, dan wordt het een faliekante mislukking voor de Nederlandse pensioenfondsen."

Als het aan het CDA ligt, gaan de pensioenfondsen een stuk meer investeren in eigen land. Kamerlid Pieter Omtzigt zegt op BNR: “Nederlandse pensioenfondsen investeerden voor de euro meer dan de helft van hun vermogen in Nederland en nu is dat tussen de 10 en 15 procent. Wij vinden dat er in Nederland voldoende investeringsmogelijkheden zijn in huizen, wegen en andere zaken."

Belemmeringen
De CDA'er gaat verder: "We hebben de pensioenfondsen keer op keer opgeroepen om samen met de regering om de tafel te gaan zitten om te kijken of en welke belemmeringen er zijn. Wij willen de pensioenfondsen niet verplichten om in een bepaald project te gaan investeren. Dan heeft de overheid vaak de neiging om iemand te dwingen ergens in te investeren dat niet rendabel is. Je moet ze niet dwingen om Fyra-treinen te kopen. Ze moeten zelf weten hoe. Maar het zou wel goed zijn als de pensioenfondsen om tafel gaan om aan te geven waar de belemmeringen zitten als die er zijn.”

Inflatiegerelateerde vergoeding
Volgens Pvda-Tweede Kamerlid Roos Vermeij hoeft er niet uitsluitend in Nederland te worden geïnvesteerd, maar moet er door de pensioenfondsen wel een afweging worden gemaakt. De overheid moet meer doen om die afweging in Nederlands voordeel uit te laten vallen. "Ik snap APG als ze zeggen dat er hier te weinig investeerbare projecten zijn. Daar ligt ook een taak voor de overheid om deze meer te creëren. Onze windmolenparken kunnen ook wel een extra boost gebruiken, maar dan moet investeren wel interessant zijn."

Om investeren in Nederland aantrekkelijker te maken zou Geers graag zien dat de overheid bij investeringen een inflatiegerelateerde vergoeding hanteert. "Dat zou het voor ons een stuk aantrekkelijker maken, maar dat gebeurt nu niet en dan houdt het op."

'Genoeg projecten in Nederland'
Tegelijkertijd houden de pensioenfondsen het er dus op dat het voor hen dankzij grote projecten over de grens veel rendabeler is om daar te investeren. Omtzigt: “Er zijn genoeg projecten in Nederland die ook die omvang hebben. Als je in Nederland wegen of scholen of andere zaken bouwt – universiteiten hebben bijvoorbeeld grote bouwprojecten -, waarom zou je dan alleen in buitenlandse projecten gaan zitten? Je moet natuurlijk niet alles naar Nederland halen, maar iets meer dan 10 procent.”

Geen verplichting
Omtzigt is ‘heel erg huiverig’ om ambtenarenpensioenfondsen te verplichten een minimaal percentage van hun investeringen in Nederland te doen. Op het moment dat je verplichtingen aan pensioenfondsen oplegt, ga je zo ongeveer vertellen waarin je moet investeren. Ik heb veel liever dat er een committent is van de fondsen dat ze onderdeel zijn en ook hier hun geld kunnen laten werken.”