De valkuilen van een familiebedrijf
Bestuurders van familiebedrijven bevinden zich in een spagaat. Aan de ene kant willen zij vernieuwen; aan de andere kant kunnen familietradities verlammend werken.
Dat is de conclusie van PwC na gesprekken met 93 directeur-grootaandeelhouders (dga's), hun opvolgers, bestuurders en commissarissen. De bevindingen staan in het rapport 'Waken over waarde(n)'.
Bij belangrijke beslissingen kunnen "emotionele onderstromen", zoals PwC het noemt, in de weg staan bij het nemen van beslissingen.
Een voorbeeld is het "sociale profiel", waarbij de eigen medewerkers als familie worden beschouwd. Dat maakt het lastig om iemand te ontslaan.
Ook kunnen er makkelijker ruzies ontstaan over opvolging, zeggenschap, dividend en verzilvering van aandeelhouderswaarde.
Ongeschreven regels
De 'ongeschreven regels' binnen een familiebedrijf kunnen medewerkers die van buiten komen, vervreemden of opbreken.
Bovendien zijn veel familiebedrijven niet gewend aan externe bemoeienis van ondernemingsraad, commissarissen, vakbonden en overheid.
Lange-termijnfocus
Moeten de familietradities en -waarden dan maar overboord? Nee, zegt Olof Bik van PwC. Volgens hem zijn ze juist van groot belang.
"Familiebedrijven zijn het toonbeeld van bestendige waardecreatie en rentmeesterschap voor toekomstige generaties. Je ziet ook in deze tijden dat ze tegen een stootje kunnen. Het zijn juist die familiewaarden die de lange-termijnfocus bewerkstelligen."
Die kracht moet je dan ook bewaren, zegt Bik. "Dat begint bij het bepalen van die familiewaarden. Waar staat de familie voor? Vervolgens moet je de betekenis daarvan bepalen voor de aansturing van de organisatie: welke zijn functioneel en welke moeten misschien wat meer resultaatgericht zijn? En dan moet je vervolgens verankeren in een familiestatuut."
