Maar voordat hij deze eervolle toewijzing in ontvangst mocht nemen, ging de illustere ondernemer eerst even langs bij Room for Discussion, het studentendiscussieplatform van de Universiteit van Amsterdam. In de stampvolle hal van de economische faculteit werd hij door twee studenten geïnterviewd over zijn leiderschap, de toekomst van India en de wereldeconomie. Een bijzondere gebeurtenis, want Tata komt maar weinig in de media.
“Ik heb mijn hele leven geprobeerd het juiste te doen”, zegt Tata in één van zijn eerste antwoorden. Het blijkt de rode lijn te zijn voor zijn antwoorden in het interview, waarin hij rustig, betrokken en bescheiden overkomt. "Mijn doel voor India is dat iedereen gelijke kansen krijgt en dat het niet uit maakt welke religie je aanhangt of uit welke kaste je komt."
Uitdagingen
Want India staat in de toekomst voor grote uitdagingen, volgens Tata. “Het land heeft de afgelopen jaren een groei gekend van meer dan 8 procent. We zijn nu teruggevallen naar 5 procent en dat voelt als een recessie. We moeten een manier vinden om de Indiase economie echt te stimuleren. Het probleem ligt vooral bij het gebrek aan infrastructuur in het land, met name wegen en vliegvelden. Dat is iets waar Tata Group niets aan kan doen, dat moet vanuit de overheid zelf komen.”
China
En om deze infrastructuur te bevorderen, denkt de invloedrijke ondernemer dat het goed zou zijn als de relatie tussen China en India verbetert. “De twee landen hebben sinds 1962 (Sino-Indiase oorlog, red.) een kille relatie met elkaar. Maar India kan zoveel leren van China. Het is nog niet zo lang geleden dat China achter ons lag qua productie-activiteiten en capaciteiten. Het is verkeerd om de Chinese inhaalslag toe te schrijven naar een andere economische structuur. Er zijn veel zaken die we samen kunnen doen, zoals de infrastructuur. Ik denk dat Tata Group erg blij zou zijn om een partner te zijn in dergelijke activiteiten. ”
Corruptie
Een ander groot probleem waar India mee worstelt is de hoge mate van corruptie. “Het enige wat Tata Group daaraan kan doen is niet deelnemen. We hebben daar wel vaak een prijs voor moeten betalen. Maar de enige manier waardoor corruptie kan verdwijnen is door betere handhaving.”
Piramide
Tata denkt dat 'just doing business' niet de beste manier is om de armoede in India te bestrijden. Hij spreekt over enlightened business: kijken naar wat mensen nodig hebben en aan die vraag voldoen. "Blijven we producten maken voor de top van de piramide of gaan we ook naar de mensen kijken met een lagere welvaart? Als we producten voor hun kunnen maken en weten wat ze willen, dan kunnen we onze producten aan een veel grotere groep verkopen."
Dit was ook de filosofie achter de Tata Nano, de goedkoopste auto ter wereld die in 2009 werd gelanceerd. “We wilden iets doen aan dat sommige mensen met z’n vijven op een scooter zitten. Daarom wilden we een betaalbare auto produceren", vertelt Tata. "Waar we niet aan hadden gedacht, is dat niemand wil worden gezien in de goedkoopste auto ter wereld. Het impliceert dat ze geen aanzien hebben. Daarom wordt er nu een nieuwe Nano ontwikkeld met een iets hogere prijs."
Vrouwenemancipatie
Momenteel heerst er in India grote publieke verontwaardiging over de brute groepsverkrachting half december in de Indiase hoofdstad New Delhi. Daarom krijgt Tata een vraag over de vrouwenemancipatie in India voorgeschoteld: “Het is verschrikkelijk wat er is gebeurd en dankzij de studentengemeenschap en vrouwengroepen is het een internationale issue geworden. Maar het gebeurt nog steeds elke dag, ook sinds dit incident. Het is een groot probleem, maar er is meer tijd voor nodig om het op te lossen. Vrouwen moeten beter beschermd worden, net als alle andere burgers. En natuurlijk moet de wet beter gehandhaafd worden.“
Advies
Tot slot wordt de Indiase multimiljardair gevraagd naar een advies voor Nederlandse studenten, waarin hij bijna hetzelfde eindigt als hij het interview begon: “Iedereen maakt zijn eigen lot. Doe dat waarvan je gelooft dat het het juiste is.”
Bekijk hier het hele interview van Ratan Tata bij Room for Discussion - Universiteit van Amsterdam: