Piramide van Herbalife dreigt in te storten

Ackman deed in een drie uur durende presentatie uit de doeken hoe Herbalife volgens hem verkopers uitbuit. Sindsdien speculeert hij met miljoenen op een koersdaling van het bedrijf. Vandaag komen verkopers in Amerika bij elkaar, om over een oplossing te praten.

Piramide
Afslankpoeder, sportshakes en andere dieethulpmiddelen van Herbalife: duizenden verkopers over de hele wereld, waarvan honderden in Nederland, houden zich er elke dag mee bezig. Maar de een verdient per potje veel meer dan de ander. Janny Hoekstra, hoogleraar marketing, weet alles van dat soort multi-level marketing: "Zo'n bedrijf bestaat uit allemaal kleine zelfstandige ondernemers, die hun eigen voorraden inkopen en dan weer verkopen. Maar tegelijkertijd werven ze ook nieuwe verkopers. Die nieuwe verkopers krijgen ook een deel van de opbrengst van wat ze verkopen. Uiteindelijk ontstaat er een piramide."

Beetje ingewikkeld, maar een piramide dus. Met verkopers hoog in het systeem en mensen laag onderin het systeem. En dat zijn er heel veel, zegt marketingexpert Rob Benjamins. "Daar zijn ze al jaren mee bezig geweest, dus iedereen heeft in zijn omgeving wel iemand die wederverkoper was. Heel veel mensen hebben inmiddels kunnen constateren dat de gouden bergen die in het begin beloofd werden, niet de realiteit is. Er zijn meer verhalen over mensen die zeer teleurgesteld zijn, of zelfs in de problemen zitten."

Misleiding
Misleiding, vinden gedupeerden. De kritiek in Amerika wordt daarom met de dag groter. De vraag is nu of het merk er nog wel bovenop komt, denkt Benjamins. "Ik denk dat dat best lastig is, omdat de publieke opinie in principe vaak toch al negatief is over dit soort organisaties. Er zijn andere organisaties die min of meer via hetzelfde systeem werken: Tupperware bijvoorbeeld. En daar hoor ik die kritiek niet. Die doen dingen blijkbaar beter dan Herbalife."

Beleggers worden ondertussen door activistisch belegger Bill Ackman opgeroepen om uit het bedrijf te stappen. Hij vindt het niet verantwoord, dat systeem van Herbalife. Hij heeft miljoenen ingezet op een koersdaling.

'Herbalife kan omvallen'
Maar mag dat zomaar? Eerst kritiek zaaien om daarna te speculeren op een daling. Eric Smit van vermogensbeheerder Today's zegt van wel. "Dat kan zomaar, mits naar de beleggers toe wel heel duidelijk is wat zijn posities zijn. Als hij vooraf heel duidelijk communiceert wat zijn belangen zijn, waar hij het op baseert en of hij naar boven of beneden is gericht, dan kan iedereen die hem aanhoort zelf een conclusie trekken en een bepaalde kleur geven aan zijn uitspraken."

En het heeft effect. Het aandeel Herbalife dook al met ruim 12 procent naar beneden. Het bedrijf kan er zelfs van omvallen, denkt Smit. "Daarmee krijg je wel degelijk een self-fulfilling prophecy. Als mensen hem geloven en dezelfde angst krijgen voor het aandeel, zullen ze verkopen. Daardoor gaat het aandeel dalen en daardoor zal hij winst maken. Als het aandeel gaat dalen, raken misschien nog meer mensen in paniek en dan kan het bedrijf zelfs omvallen zonder dat er iets aan de hand is."