Volgens Staal moet het Nederlandse bedrijfsleven op zoek naar alternatieven voor investeringen. Engelen (Universiteit van Amsterdam) viel van z’n stoel toen hij vanochtend het FD opensloeg. “De goede man – Boele Staal – is natuurlijk de belangenbehartiger van de Nederlandse bancaire sector en zegt doodleuk dat bedrijven veel teveel afhankelijk zijn geworden van de bankkredieten."
Verslaafd
Jaap Koelewijn (hoogleraar finance aan Nyenrode) vindt het moeilijk om de uitspraken van Staal te interpreteren. “Aan de ene kant zegt hij dat bedrijven verslaafd zijn geraakt aan goedkoop krediet. En aan de andere kant denk ik dat hij ook een boodschap wil geven aan de toezichthouder dat deze het de banken te moeilijk maakt met Basel 3 en de bankentaks.”
“Wat je eigenlijk moet constateren is dat de overheid vreemd vermogen stimuleert via de aftrekmogelijkheden voor bedrijven en de hypotheekrenteaftrek. Als Staal dat zou hebben gezegd, dan had hij een punt gehad. Alleen dan had hij bij zichzelf te rade moeten gaan, want ook banken hebben fors gebruik gemaakt van vreemd vermogen”, vertelt Engelen.
3/6/3 bank
Banken moeten weer gaan doen waarvoor ze op aarde zijn; geld uitlenen aan huishoudens en bedrijven. “Een bank moet in feite weer een oude 3-6-3 bank worden: een bank die voor drie procent leent, voor zes procent uitzet en dan kan je om drie uur op de golfbaan staan. Dat moeten we weer terughebben, zodat iedereen weet waar die aan toe is”, aldus Engelen.
“De top van alle banken vallen bij het horen hiervan uit hun bed, want banken maken allang geen 3 procent rentemarge meer”, aldus Koelewijn in reactie op de 3/6/3 bank.
Alternatieven?
De vraag rijst welke alternatieven er zijn voor bedrijven om geld aan te trekken. Het bedrijf Symbid.com wil een oplossing bieden door crowdfunding. “Symbid wil een podium bieden aan startende ondernemers om zich te presenteren aan het grote publiek, waarbij het publiek direct kan participeren in het eigen vermogen”, aldus directeur Korstiaan Zandvliet.
Zowel Koelewijn als Engelen zijn niet dolenthousiast over crowdfunding. “Dit lijken kruimeltjes te zijn als je dit legt naast de totale financieringsbehoefte van het Nederlands bedrijfsleven”, aldus Engelen. Koelewijn vindt het plan “schattig”. “Dit is nog een beetje de financiële marktplaats.”
Shadow banking
“Als je de banken teveel gaat reguleren, wat nu dreigt, dan gaan alle financieringsstromen buiten de financiële sector om. Dat is inefficiënt en gevaarlijk. Je wilt dat banken de kernfunctie blijft vervullen”, legt Koelewijn uit.
“De Nederlandse economie is in de jaren 90 enorm gegroeid omdat er veel krediet beschikbaar was. Het geld ligt niet meer op straat voor de bedrijven; ze moeten met een goed verhaal komen om geld te kunnen lenen. Daarmee kan de financiële sector wel gezonder worden.”
Vanmorgen zei Staal op BNR dat hij niet verwacht dat banken zo maar een levensvatbaar bedrijf laat vallen. "Een bank verdient aan een bedrijf, dus als iemand met een goed plan komt bij een bank, dan krijgt hij zijn krediet."
Core business
Engelen vindt ook dat de banken terug moeten naar de core business. “Maar als Staal met zijn opmerkingen vanochtend heeft bedoeld om de schuld van de crisis – en de klappen die de banken nu te verwerken krijgen- bij de huishoudens en bedrijven neer te leggen dan heeft hij daarin ongelijk.”