Toch weer het braafste jongetje van de klas?

En zo lijkt Nederland toch weer het braafste jongetje van de Europese klas te zijn, meent economieredacteur Paul Laseur, door vlak voor de deadline met een passend begrotingsvoorstel te komen. Spanje en Italië zal het waarschijnlijk niet lukken om aan de 3-procentseis te voldoen. "Dus we hebben weer harder gelopen dan strikt noodzakelijk. Al kun je ook wel zeggen dat we van tevoren wel een erg grote mond hadden. Dus misschien waren we het aan onze eigen stand wel verplicht "to put your money where your mouth is".

D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold, één van de architecten van het begrotingsakkoord, vindt het "volstrekte onzin" dat Nederland zich met het begrotingsakkoord té strikt heeft gehouden aan de 3-procents-eis. "Het was Gerrit Zalm die in de jaren '90 dit begrotingspact mede vormgaf. Voor Nederland is het heel belangrijk dat we zo snel mogelijk onze financiën op orde brengen. De afgelopen tien jaar geven we meer uit dan we binnen krijgen."

Masochistisch
Financieel geograaf Ewald Engelen denkt daar toch iets anders over. "We hebben de afgelopen twee jaar gezien dat er zeer masochistisch bezuinigd is waardoor het ene na het andere land in de recessie schiet. We weten dat dit niet de uitweg is en dat er dus een veel grotere nadruk op economische groei en hervormen moet zijn, en niet op bezuinigen."

Echt blij met het akkoord van afgelopen week is Engelen dan ook niet. "Juist ook omdat je ziet dat op dit moment in Brussel zelf de wind uit een andere kant aan het komen is. Als we als Nederland gezegd hadden dat we nut en noodzaak niet inzien van op korte termijn zo ontzettend bezuinigen hadden we waarschijnlijk de weegschaal wat sneller en wat zwaarder naar de kant van meer groei kunnen laten doorslaan."

Dat Nederland de weg van verder bezuinigen heeft ingeslagen vindt Engelen wel ironisch. "Veel van de problemen waarin de eurozonelanden op dit moment zitten zijn veroorzaakt door de noodzaak om in 2008 tientallen miljarden te steken in banken die foute gokjes gedaan hebben op Amerikaanse hypotheekmarkten."

"We hebben niet te maken met een structureel tekort op de begroting, maar met een langetermijneffecten van een zware financiële crisis. Het geeft geen pas om midden in zo'n crisis uitgebreid te bezuinigen, want het maakt de ziekte alleen maar erger." 

Noodzakelijk
Toch blijft Pechtold overtuigd van de noodzaak van de ingrepen. "Meneer Engelen kan niet ontkennen dat de discussie over de hypotheekrente de afgelopen tien jaar verlammend werkte en daar hebben we nu een doorbraak bereikt. Dat geldt ook voor de AOW-leeftijd, het ontslagrecht en de WW-duur."

"Ook al zouden de regels versoepelen, dan zou dat voor Nederland waarschijnlijk om 1 à 2 miljard gaan. Op de honderden miljarden waar we voor staan is dat heel weinig, dus ik ben heel blij dat we afgelopen weken deze klap gemaakt hebben en dat die zo enthousiast ontvangen wordt door iedereen."

Uitstel
De kans is nu aanwezig dat de Europese Commissie de eis om onder een begrotingstekort van 3 procent te komen een jaar uitstelt. Daardoor zou 2013 een soort overgangsjaar worden. Voor landen als Spanje en Italië zou dat wat extra lucht kunnen geven. Maar misschien niet alleen voor deze landen, meent Laseur. "Het zou ook voor alle Europese landen kunnen worden ingevoerd en dat zou dan weer betekenen dat je niet een Europa van twee snelheden creëert."

Ook het IMF dringt al een tijdje aan op wat meer souplesse bij de Europese Commissie. "Als je te hard bezuinigt dan knijp je de economie te veel af. En dan is het heel erg moeilijk om weer op een groeipad terecht te komen. Als de economie al krimpt en je gaat bezuinigen, dan ga je nog heftiger krimpen."

Bezuinigingen door structurele hervormingen van de economie op het gebeid van de arbeidsmarkt en de woningmarkt zouden het mooiste zijn, maar dat blijkt in de praktijk toch wel heel erg moeilijk,meent Laseur.

Dat het een zegen is dat de beurzen op de dag van de arbeid gesloten zijn, betwijfelt Paul Laseur. "Het is nu niet zo dat het begint te rommelen en te schuiven doordat één land de mist in gaat. Maar er wordt mogelijk vanuit Brussel een regeling getroffen en ik weet niet of daar zo paniekerig op gereageerd zal worden."