Als gevolg van het foutieve bericht van S&P steeg de rente op Franse staatsobligaties. De Europese Commissie stelt dat de vergissing van Standard & Poor's een ernstig incident is. S&P's sprak zelf van een "technische fout". Maar de financiële markten hadden al heftig gereageerd.
De fout van S&P is niet de eerste die kredietratingbureaus zoals Moody’s, Fitch en S&P hebben gemaakt. Er komt steeds meer kritiek op de beoordelaars.
Fouten
In
2003 kwamen de kredietbeoordelaars voor het eerst in opspraak omdat zij het
faillissement van het Amerikaanse energiebedrijf Enron niet zagen aankomen.
Voorafgaand aan de kredietcrisis gaven de beoordelaars te hoge waarderingen
voor pakketten rommelhypotheken van Amerikaanse banken. Ze anticipeerden ook
niet op het bankroet van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in 2008.
Geloofwaardigheid
In
de schuldencrisis krijgen de beoordelaars vooral kritiek omdat ze te streng
willen zijn en daardoor fouten maken. Zo maakte S&P volgens het
Amerikaanse ministerie van Financiën een rekenfout ter waarde van 2 biljoen
dollar toen het de kredietstatus van de Verenigde Staten in augustus verlaagde.
"De kredietbeoordelaars hebben weer veel van hun geloofwaardigheid verloren.
Eerst schieten, dan praten lijkt nu hun houding te zijn", zegt handelaar Fred
Huibers van het Haags Effektenkantoor.
Verdienmodel
Obligatiebeheerder Katrien Hooyman van Theodoor Gilissen zegt dat de onvrede over de kredietbeoordelaars twee oorzaken heeft. Het eerste probleem heeft te maken met het verdienmodel van de kredietbeoordelaars. Ze worden namelijk betaald door de bedrijven die zij een rating geven. "Daardoor laden de kredietbureau's de verdenking op zich dat ze niet geheel onafhankelijk zijn. Een verdienmodel waarbij de beleggers die gebruikmaken van de ratings betalen, zou daarom beter zijn." Landen betalen de kredietbeoordelaars overigens niet voor een rating.
Macht van de beoordelaar
Het tweede probleem is de macht van de kredietbeoordelaars. Vrijwel alle institutionele beleggers baseren hun beleggingsbeleid voor een belangrijk deel op de kredietratings die de drie grote bureau's geven.
"Deze beleggers zijn vaak gebonden aan contracten waarin bijvoorbeeld staat dat een minimaal percentage aan beleggingen geïnvesteerd moet zijn in AAA-obligaties. Bij een kredietverlaging verkopen ze dan massaal." Volgens Hooyman zou het daarom goed zijn als er meer bureau's zouden komen. "Dan zou het effect van een verlaging van de kredietstatus door één beoordelaar veel minder groot zijn dan nu het geval is."
De Europese Commissie presenteert volgende week nieuwe regels voor kredietbeoordelaars.