Verbod op fondsenprovisie

Dat staat in het 'Actieplan financiële sector' dat hij aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het verbod houdt in dat banken en vermogensbeheerders geen vergoeding of 'kickback' meer mogen ontvangen voor het verkopen van fondsen van andere aanbieders. Volgens kenners kan het afschaffen van die vergoeding banken en beheerders honderden miljoenen per jaar kosten.
Klant voorop
Fondsenaanbieders betalen de kickback nu omdat ze willen dat een bank of beheerder hun fonds aanbiedt. Voor de bank is het verleidelijk de klant het best betalende fonds te adviseren in plaats van het best presterende fonds. De Jager wil dat adviseurs het belang van de klant vooropstellen.
Sector maakt ommezwaai
Een verbod op distributievergoedingen markeert een ommezwaai in een sector die wordt geplaagd door steeds hogere kosten voor de klant. Die kostenspiraal is ontstaan toen banken in de jaren negentig naast hun eigen huisfondsen ook beleggingsfondsen van concurrenten gingen aanbieden. De gedachte was dat dit tot een kostenverlaging zou leiden. Maar de fondsenaanbieders probeerden zo goed mogelijk in beeld te komen bij de banken omdat die bepalen in welk fonds de klant geld stopt. Daarom gaven ze banken steeds hogere distributievergoedingen. Die werden vervolgens doorberekend aan de klant.
Aderlating
Distributievergoedingen op aandelenfondsen kunnen oplopen tot 75 basispunten (0,75%). Die worden jaarlijks in rekening gebracht. Beleggers weten vaak niet dat ze de vergoeding betalen, omdat die ligt verankerd in de vaste vergoeding van het fonds.
Het verbod is volgens kenners een aderlating voor banken en beheerders. Ze verdienen goed aan de kickbacks. In totaal gaat het om vele honderden miljoenen per jaar, meent Chris Zadeh van vermogensbeheerder Ohpen. Rob van Oostveen, directeur private investments van Van Lanschot, denkt dat de grootbanken jaarlijks 40 tot 60 basispunten op het in fondsen beheerde vermogen mislopen.
Compenseren
Van Lanschot geeft sinds vorig jaar de distributievergoedingen een-op-een door aan zijn beheerklanten. 'Dat heeft ons aanzienlijk veel geld gekost', zegt hij. Hoeveel precies wil Van Oostveen niet zeggen. Hij stelt dat de inkomstendaling inmiddels is gecompenseerd doordat het aantal klanten is toegenomen.
Critici zijn bang dat banken en beheerders hun gedaalde inkomsten zullen compenseren. Het verhogen van de vaste beheervergoeding is een mogelijkheid, maar Freddy van Mulligen van fondsenvergelijker Morningstar denkt dat beleggers dat niet zo maar pikken. Van Lanschot zegt de beheervergoeding 'per saldo' niet te hebben verhoogd. Van Mulligen verwacht dat banken hun huisfondsen meer zullen promoten omdat ze daar meer aan verdienen.
Niet op verbod ingaan
Grootbanken ING en ABN Amro willen niet inhoudelijk op het verbod ingaan. Ze zeggen te kijken naar wat er op dit gebied gebeurt en hoe ze daarop moeten reageren. Een woordvoerder van Financiën gaf maandag aan dat De Jager het verbod in Europees verband wil regelen. Eind mei wordt daarover vergaderd. Mocht daar niets uitkomen dan mikt de minister op een Nederlandse wet.