'De gemeenteraad vreest tegenwerking vanuit Den Haag wanneer het experiment met het basisinkomen zonder steun van het ministerie in gang wordt gezet', zegt Cees Liefting, wethouder in Terneuzen. 'Die tegenwerking wil ik natuurlijk ook niet. We willen iets neerzetten dat leidt tot de verbetering van de positie van mensen die langdurig in de bijstand zitten.'
Te weinig ruimte in wet
De Participatiewet dicteert dat mensen een tegenprestatie moeten leveren voor het geld dat ze krijgen. Het idee van een basisinkomen is juist dat er geen tegenprestatie geleverd moet worden. Het experimenteerartikel in de Participatiewet biedt volgens Liefting daarom onvoldoende ruimte: 'We willen af van te veel controle, wat een frustrerende situatie met zich meebrengt.'
'We willen de langdurige bijstandsgerechtigden graag deel laten nemen aan onze samenleving', zegt Liefting. 'Maar dat lukt niet met wetgeving van straffen en trajecten: mensen raken gedemotiveerd en krijgen steeds meer het gevoel dat ze niet hun eigen leven kunnen leiden.'
Decentralisatie en onzekerheid
'Het Rijk vindt dat gemeenten zaken moeten regelen, omdat ze dichter bij de mensen staan', zegt Liefting. 'Het is allemaal gedecentraliseerd. Daarom zouden oplossingen dicht bij huis gevonden en gemaakt moeten kunnen worden.'
Daar ontstaat volgens Liefting een probleem: 'We hadden een in onze ogen mooie oplossing bedacht, die we niet onder de Participatiewet hoefden uit te voeren. Maar dan wil de gemeenteraad toch eerst weer goedkeuring van het Rijk.'
Liefting zal vandaag het gesprek aangaan met Den Haag: 'Ik verwacht goede medewerking vanuit het ministerie, zodat ik in maart hopelijk een nieuw plan voor het basisinkomen bij de gemeenteraad kan aanleveren.'