Dat beeld is onder meer een gevolg van de klassengrootte en de beperkte salarissen. Toch vindt Futselaar een verbod geen optie. 'Ik maak ze liever overbodig. Om nou meteen te zeggen dat je particuliere scholen wilt verbieden, vind ik wat te gemakkelijk. Ik vind dat we moeten investeren in ons basisonderwijs en moeten zorgen dat die scholen hun klanten kwijtraken en niet meer nodig zijn. Dat vind ik een wat prettiger invalshoek dan meteen zeggen: 'we verbieden het' en vervolgens doen we niks.'
Scholengemeenschap
De klassen zijn er kleiner en er is meer tijd voor een individuele aanpak, al moet je er alleen wel zo'n 16.000 euro per jaar voor vrij kunnen maken. Nederland telt nu 46 particuliere scholen, tien jaar geleden waren dat er nog 38. Winford - één van de grootste particuliere scholengemeenschappen, begon ooit met twee scholen, nu zijn dat er zeven. Directeur Marc Peters denkt dat daar nog wel een paar nieuwe bij komen. 'Er is in Brabant waarschijnlijk nog wel plaats voor een school en waarschijnlijk in de buurt van Haarlem ook wel.'
Futselaar spreekt van een verontrustende ontwikkeling. 'Je ziet dat het in sommige andere landen - zoals Groot-Brittannië, waar privaat onderwijs veel gebruikelijker is - een soort klasseverdeling aanmoedigt; in dat onderwijssysteem word je ook nooit meer een kwartje als je voor een dubbeltje geboren bent. Ik vind dat we dat echt moeten voorkomen en dat we ervoor moeten zorgen dat iedereen goed onderwijs krijgt, in klassen van normale grote, van docenten die goed betaald worden, en dat iedereen kan doorstromen.'
Adaptief onderwijs
Volgens Peters kunnen de particuliere scholen uiteindelijk bijdragen aan de verbetering van het onderwijs in het algemeen. 'Wij zijn veel verder in adaptief onderwijs en we proberen echt maatwerk te leveren voor kinderen.' Het zijn zaken die het aantrekkelijk maken voor docenten om op een particuliere school aan het werk te gaan, vertelt Peters. 'Om een idee te geven: binnen drie dagen nadat we een vacature hadden gezet voor een docent in Breda waren er meer dan vijftig responses, dus dat gaat heel snel.'
Kwaliteitsverschil
Peters benadrukt dat er veel meer persoonlijke aandacht mogelijk is op een particuliere school, al begrijpt hij de zorgen over kwaliteitsverschillen in onderwijs tussen kinderen uit rijkere en kinderen uit armere gezinnen. 'De andere kant van het verhaal is dat er door dit soort onderwijs nieuwe dingen op de markt komen. Ik denk dat er uiteindelijk ook onderdelen van onze aanpak zullen doorsijpelen naar het reguliere onderwijs. En er is meer ruimte voor extra dingen, zoals theater.'