Binnenland18 mrt '19 11:46Aangepast op 19 mrt '19 11:48

Hoofdverdachte aanslag Utrecht blijft vast

Auteur: BNR Webredactie

Gökmen T., de hoofdverdachte van de schietpartij in Utrecht waarbij drie doden vielen, en die aan de Oudenoord in Utrecht werd aangehouden, zit vast. Twee andere verdachten zouden inmiddels zijn vrijgelaten, berichten daarover spreken elkaar tegen. In een tram op het 24 Oktoberplein in Kanaleneiland schoot T. op verschillende mensen, daarbij vielen 3 doden en vijf gewonden.

11.45 | Het OM zegt 'ernstig rekening' te houden met een terroristisch motief

09.55 | De politie ontkent dat twee verdachten zijn vrijgelaten en zegt niet te weten waarom Van Zanen zijn uitspraken heeft gedaan.

09.26 | De verkiezingscampagnes voor de Provinciale Statenverkiezingen worden hervat.

09.16 | Twee van de drie verdachten zijn vrijgelaten, alleen de hoofdverdachte zit nog vast, zegt burgemeester Van Zanen tegen Radio 1.

09.00 | De politieke partijen bespreken dinsdagochtend samen of ze de verkiezingscampagne op de laatste dag voor de Provinciale Statenverkiezingen weer opnemen. De campagne werd stilgelegd vanwege de schietpartij in Utrecht.

08.52 | Op het Christelijk Gymnasium Utrecht (CGU) wordt dinsdag stilgestaan bij de dood van de vader van twee leerlingen. Hij is een van de dodelijke slachtoffers van de schietpartij op het 24 Oktoberplein. Onder de dodelijke slachtoffers is ook een 19-jarige vrouw uit Vianen. Van de hoofdverdachte is inmiddels bekend dat hij een crimineel en gewelddadig verleden heeft. Een terreurdaad wordt nog steeds niet uitgesloten.

07.42 | Op het Utrechtse 24 Oktoberplein zijn de eerste bloemen gelegd. Ook de internationale pers is aanwezig. Cameraploegen uit onder meer Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, België en Tsjechië maken opnames op de plek rond de trambaan. De politie is niet meer aanwezig. De tram rijdt weer volgens de dienstregeling.

06.45 | De vlaggen bij overheidsgebouwen hangen dinsdag halfstok na de dodelijke schietpartij in een tram in Utrecht. De vlaginstructie geldt voor gemeenten, provincies en de Nederlandse diplomatieke posten in het buitenland. De koninklijke standaard die op de paleizen van het Koninklijk Huis wordt gehesen, wordt dinsdag voorzien van een zwarte wimpel ten teken van rouw.

19.30 | Voor het eerst had Nederland vandaag te maken met dreigingsniveau 5. Terreurdeskundige Glenn Schoen: 'Er is iemand voortvluchtig, dus die kan het nog een keer doen. Dan weet je dat je er zwaar op moet inzetten. Of het dan een Tristan van der Vlis-geval is of een jihadist, dat verschil is op dat moment niet zo groot. Je wilt ervoor zorgen dat iedereen veilig is. Over het geheel genomen, als we het hebben over hoe het systeem heeft gereageerd; een verdachte vaststellen, achtervolging inzetten, ook hebben kunnen oppakken. Dat is positief denk ik.'

19.13 | Dinsdag worden de vlaggen op alle overheidsgebouwen halfstok gehangen, vertelde premier Mark Rutte tijdens een persconferentie. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zei dat uitgegaan wordt van een scenario met één dader.

19.06 | Korpschef van de Politie Nederland Erik Akerboom noemt vandaag een 'trieste dag voor de inwoners van Utrecht'. Via Twitter laat hij weten mee te leven met de nabestaanden en slachtoffers. Bovendien spreekt hij lof uit voor degenen die slachtoffers opvingen en zochten naar de dader.

19.01 | Gökmen T. wordt nu zo snel mogelijk gehoord, zegt oud-hoofdrechercheur Sander Schaepman. 'Iemand vinden betekent vaak veel werk, mensen, tijd en veel keren proberen. Als je nooit schiet in het voetbal, is het nooit raak. Dus je zult veel mispakken maar uiteindelijk hopelijk ook een keer goed. Dat is nu gebeurd.' Volgens Schaepman is het nu extra belangrijk om het motief van de dader te achterhalen. Over de andere verdachte die is aangehouden op verdenking van doodslag met een terroristisch motief zegt hij: 'Dat kan van alles zijn.'

18.47 | Het dreigingsniveau in Utrecht is teruggegaan naar 4 na de arrestatie van de vermoedelijke schutter. Dat is hetzelfde niveau als voor de aanslag.

18.37 | De Franse president Emmanuel Macron heeft zijn medeleven betuigd met de slachtoffers van de schietpartij in Utrecht. 'Mijn gedachten gaan uit naar de familie van de slachtoffers en wij zijn met u in rouw en vastberaden te strijden tegen diegenen die angst en terreur zaaien.'

18.28 | De man die wordt verdacht van de dodelijke schietpartij in een tram in Utrecht, Gökmen T., is opgepakt. Dat lieten politie, justitie en de gemeente weten in een persconferentie. Bij het sluiten van de persconferentie werd de arrestatie bekend.

18.11 | Drie mensen die gewond raakten bij de schietpartij in Utrecht verkeren nog steeds in ernstige toestand, zei burgemeester van Utrecht Jan van Zanen in een persconferentie. Er wordt nog altijd alles aan gedaan de verdachte te vinden. Over het motief van de dader bestaat nog geen uitsluitsel. Het OM houdt nog steeds rekening met een terroristisch motief door sporen en getuigen. Wat de aanwijzingen voor het terroristische motief precies zijn, wil het OM niet zeggen.

Rob van Bree, hoofd Operatiën Eenheid Midden-Nederland bij de Politie, vertelde bij dezelfde persconferentie dat er in de zoektocht naar de verdachte onder meer zoekingen in diverse woningen zijn gedaan. Bij een van die zoekingen is een andere verdachte aangehouden die verdacht wordt van doodslag met terroristisch motief. In hoeverre die verdachte betrokken is bij de schietpartij, is onbekend.

18.07 | Oud-hoofdrechercheur Sander Schaepman is vaker betrokken geweest bij zaken waarin politie met man en macht op zoek was naar een verdachte. 'Alle persoonskenmerken zijn van groot belang om iemand te kunnen vinden.'

18.04 | Na de schietpartij in Utrecht kunnen mensen op Facebook melden dat ze veilig zijn. De dienst heeft een zogeheten Safety Check geopend. Het is de eerste keer in Nederland dat dit gebeurt voor een incident in Nederland. De Facebook Safety Check werd eerder onder meer gebruikt bij aanslagen in Londen, Manchester, Brussel, Berlijn, Parijs, München, Nice, Turkije en Las Vegas en bij natuurrampen als bosbranden, tyfonen en aardbevingen.

17.55 | Geert Jan Hahn is nog altijd in de Trumanlaan in Utrecht. 'De Trumanlaan is op 300 meter afstand van de tram waar het afschuwelijke incident vanmorgen plaatsvond. In de Trumanlaan zag ik ineens tien man van de Dienst Speciale Interventie, en die zijn er zes uur later nog steeds. Het is een af en aan van mensen van deze zwaarste eenheid die de overheid kan inzetten in zo'n situatie. Bij de tram is er nog steeds forensisch onderzoek.'

17.31| GroenLinks-voorman Jesse Klaver noemt het 'niet chic' als je op dit moment doorgaat met de campagne van je politieke partij. Hij verwijst daarmee naar Thierry Baudet, die dat wel doet. Niet alleen bij Klaver heerst onbegrip.

17.16 | Het dreigingsniveau in de provincie Utrecht blijft 5, in elk geval tot 22.00 uur.

17.09 | Terrorismedeskundige Teun van Dongen ziet een paar dingen die hem het idee geven dat het toch niet om een aanslag gaat. 'De locatie, in een tram, is al apart. Als je een aanslag met een vuurwapen pleegt, zou je eerder een soort grote, open ruimte kiezen. Er zijn ooggetuigen die hebben verklaard dat de dader zich echt op één persoon richtte en op mensen die die persoon wilden helpen, wat op een persoonlijke afrekening wijst. En er is niemand geweest die de aanslag heeft opgeëist.'

17.09 | Bioscopen en schouwburgen in Utrecht blijven maandagavond dicht wegens de dodelijke schietpartij eerder op de dag. Zo sluit bioscoopketen Pathé maandag zijn twee bioscopen in Utrecht. De voorstellingen die voor maandagavond in concertzaal TivoliVredenburg en de Stadsschouwburg Utrecht gepland stonden, zijn afgelast.

De theaters Rembrandt en Leidsche Rijn van Pathé vertonen na 17.00 uur geen films meer. Dit vanwege het dreigingsniveau en uit piëteit met de slachtoffers van de aanslag in de tram. Ook de Stadsschouwburg heeft in samenspraak met de politie besloten tot het afgelasten van de voorstelling van cabaretier Martijn Koning, stelt het theater in een verklaring op de website. Of de bioscoop Kinepolis de deuren sluit, is nog niet duidelijk. Het Louis Hartlooper Complex, dat vooral arthousefilms vertoont, laat weten dat de filmvertoningen maandagavond gewoon doorgaan.

16.54 | Tal van ministers uit EU-landen hebben in Brussel hun medeleven uitgesproken met de slachtoffers van de schietpartij in Utrecht. De Oostenrijkse minister Karin Kneissl liet weten geschokt te zijn door 'weer een brute aanval' en condoleerde de naasten van de slachtoffers. Ekaterina Zaharieva uit Bulgarije sprak haar diepe bezorgdheid uit.

'Zo bedroefd om te horen over de vreselijke schietpartij in Utrecht’, aldus de Zweedse minister Margot Wallström. Zij bracht haar condoleances direct over aan Blok. Ook de Belgische minister Didier Reynders toonde zich geschokt. Hij betuigde zijn medeleven aan de families van de slachtoffers en aan zijn collega Blok. 'We zullen blijven samenwerken tegen deze vreselijke aanvallen tegen onze samenleving.’

16.54 | Verslaggever Geert Jan Hahn is op de Trumanlaan, waar vanmiddag mannen van de Dienst Speciale Interventies in actie kwamen. Er wordt heel weinig informatie vrijgegeven door de autoriteiten, zegt hij. 'Bij mijn weten is dit de plek waar momenteel iets zich afspeelt rondom die schietpartij van vanochtend wat veel waarde heeft.'

Een robot tijdens een actie van de speciale eenheden van de politie in de Trumanlaan. De politie is in Utrecht met hulp van de antiterreureenheid DSI op zoek naar de dader of daders van de schietpartij op het 24 Oktoberplein.
Een robot tijdens een actie van de speciale eenheden van de politie in de Trumanlaan. De politie is in Utrecht met hulp van de antiterreureenheid DSI op zoek naar de dader of daders van de schietpartij op het 24 Oktoberplein. ( Robin van Lonkhuijsen/ANP)

16.51 | Het ROC Nieuwegein, een mbo-opleiding die onderdeel is van het ROC Midden Nederland, is ontruimd omdat er een verdacht pakket is aangetroffen. Er zijn geen aanwijzingen dat de situatie iets te maken heeft met het schietincident in Utrecht. Het ROC Midden Nederland heeft locaties in Nieuwegein, Amersfoort en Utrecht.

16.50 | De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft haar steun uitgesproken voor de mensen in Utrecht naar aanleiding van de schietpartij in de stad, waarbij drie doden en vijf gewonden zijn gevallen. Merkels woordvoerder liet weten dat ze 'met bezorgdheid en in solidariteit in deze uren aan de mensen in Utrecht denkt'. Ze treurt om de slachtoffers en hoopt dat de dader snel gepakt wordt en er geen gevaar meer dreigt.

16.50 | Het treinverkeer bij Enschede wordt hervat. Bij het hoofdstation was een verdacht pakket gevonden, maar het bleek loos alarm en daarom heeft de politie het station vrijgegeven.

16.49 | Ruim 5300 mensen hebben zich al veilig gemeld op de website 'ikbenveilig'.nl' van het Rode Kruis. Daarvan hebben 171 mensen daadwerkelijk een match.

16.34 | Terreurdeskundige Glenn Schoen zegt dat de schietpartij behandeld moet worden als een mogelijk terreurincident.

16.32 | Het hoofdstation van Enschede is afgezet na de vondst van een verdacht pakket. Het treinverkeer ligt voorlopig stil, meldt de politie.

16.29 | Het aantal gewonden is zojuist naar beneden bijgesteld. Het gaat om 5 gewonden in plaats van de eerder genoemde 9, twitter de politie. Het aantal overledenen is op dit moment onveranderd.

16.28 | De politie onderzoekt of het motief van de schutter in Utrecht ligt in de relationele sfeer, aldus een politiewoordvoerder maandag.

16.27 | Op advies van de politie worden maandag geen toeschouwers toegelaten bij de training van het Nederlands elftal. Ruim achthonderd supporters hadden zich voor de oefensessie van het Nederlands elftal aangemeld.

16.20 | Marc Dechesne, universitair hoofddocent politieke psychologie, radicalisering en terrorisme in Leiden, legt uit dat we van een terroristische daad spreken als het geweld voortkomt uit politieke ideologische of anderszins religieuze motieven. 'Dus de motivatie is cruciaal voor het bepalen of er sprake is van een terroristische aanslag.' Meestal hebben aanslagplegers er belang bij hun boodschap zo snel mogelijk naar buiten te brengen. 'Ofwel een organisatie achter de daders claimt de aanslag of de daders zelf. Het feit dat het in dit geval nog niet gebeurd is, is opmerkelijk.'

16.18 | Een protestactie van taxichauffeurs dinsdag in Den Haag gaat niet door. Vakbond FNV besloot de actie af te gelasten uit medeleven met de slachtoffers van de aanslag in Utrecht. Ook zegt de bond de veiligheid van de aanwezigen niet te kunnen garanderen. De taxichauffeurs zouden op het Malieveld actievoeren. Dat gaan zij nu op een later moment alsnog doen, stelt FNV. De chauffeurs protesteren omdat ze naar eigen zeggen last hebben van onder meer oneerlijke concurrentie door chauffeurs van bijvoorbeeld Uber.

16.15 | De gemeente Utrecht heeft het advies om binnen te blijven opgeheven.

16.11 | Verslaggever Harmen van der Veen is bij de Tichelaarslaan, waar de auto is gevonden die na de schietpartij werd gezocht. 'De auto zou gebruikt zijn bij het schietincident in de tram. Ik zag speurhonden van de politie, mensen deden sporenonderzoek. Het is duidelijk dat er veel en intenst gezocht wordt naar de dader van de schietpartij. Toen ik rond Utrecht reed op zoek naar plekken waar ik verslag kon doen, kwam ik ook op onverwachte plekken arrestatieteams tegen. In hun auto, bivakmuts op, van die kogelwerende vesten aan. Die ook zomaar in de berm ergens stonden. Dus het is een hele bijzondere sfeer in Utrecht hier.'

Een auto die na de schietpartij in Utrecht werd gezocht, is teruggevonden aan de Tichelaarslaan. Het gaat om een rode Renault Clio. De auto was kort ervoor geroofd met een carjacking aan de Amerikalaan, een eind verderop.
Een auto die na de schietpartij in Utrecht werd gezocht, is teruggevonden aan de Tichelaarslaan. Het gaat om een rode Renault Clio. De auto was kort ervoor geroofd met een carjacking aan de Amerikalaan, een eind verderop. ( ANP)

16.08 | Jan Bogerd, voorzitter college van bestuur Hogeschool Utrecht, beschrijft de situatie op zijn school. 'Ik merk op dat mensen stiller zijn dan normaal. Er is een bedrukte sfeer, maar iedereen is ook kalm.'

16.04 | Het Plein in Den Haag is maandagmiddag even ontruimd geweest vanwege een onbeheerde koffer. De koffer bleek leeg. Het Plein was uit voorzorg even afgezet, maar wordt weer vrijgegeven, aldus de politie.

16.03 | Alle politiebureaus in Nederland zijn extra beveiligd naar aanleiding van de schietpartij in Utrecht. De politie meldt dat in de publieksruimten van de bureaus bewapende politieagenten aanwezig zijn. Alle politiemensen in de publieksruimten dragen zware vesten. Dat geldt ook voor de agenten die op strategische posities zijn ingezet.

16.02 | Alle moskeeën in Utrecht zijn gesloten. Saïd Bouharrou, woordvoerder de Raad van Marokkaanse Moskeeën: 'We kregen vanmorgen bericht dat de politie er ernstig rekening mee hield dat de dader andere moskees zou kunnen afgaan. Daarbij hebben ze de oproep gedaan uit voorzorgsmaatregel de moskeeën te sluiten. Daar hebben wij gevolg aan gegeven.'

16.00 | Mensen moeten de snelwegen rond Utrecht zo veel mogelijk mijden, stelt Rijkswaterstaat. Sinds het middaguur is op de A2 tussen knooppunt Holendrecht en Nieuwegein in beide richtingen één rijstrook afgesloten. Ook is afrit 8 op de A2 richting Utrecht Centrum afgesloten en zijn diverse toegangswegen naar Utrecht Centrum dicht in verband met de schietpartij. Rijkswaterstaat verwacht door de maatregelen veel hinder voor de avondspits op de snelwegen rond Utrecht.

15.57 | Voormalig burgemeester Bernd Snijders vindt communicatie op dit moment het belangrijkste. 'Bij terreur is er een aparte lijn, dat is de justitielijn. Ongetwijfeld is er ook in Den Haag een beleidsteam. Die sturen als het ware samen net de hoofdofficier van Justitie in Utrecht de operatie aan.'

15.53 | In de loop van de ochtend meldden vrijwel alle politieke partijen via Twitter dat ze geen campagne meer voeren, meldt politiek verslaggever Laurens Boven. Forum voor Democratie besloot te stoppen met flyeren, maar een geplande verkiezingsbijeenkomst in het Scheveningse Kurhaus gaat door; volgens politiek leider Thierry Baudet is het júist op een dag als vandaag 'goed om in gesprek te blijven'.

Boven verwacht niet dat de andere politieke partijen erg spraakzaam zullen zijn. 'Niemand wil hiervan op enigerlei wijze profiteren: het is een zeer ernstige situatie, een aanslag als deze is nog nooit vertoond in Nederland en de operatie is nog bezig. Dan geeft het voor politici weinig pas om daar vanaf de zijlijn van alles over te zeggen.'

15.50 | Meerdere getuigen van de schietpartij in Utrecht spreken over vier mannen die een lang wapen en een handvuurwapen hadden. De mannen zouden Allahoe Akbar hebben geroepen tijdens het schieten in de tram, meldt Het Parool. De politie wil geen enkele mededeling doen over de inhoud van de getuigenissen.

15.44 | Het Plein in Den Haag is maandagmiddag ontruimd vanwege een onbeheerde koffer. Wat er in zit is nog niet bekend. Het Plein is uit voorzorg ontruimd en afgezet, aldus de politie. Er was al extra beveiliging. Politiek verslaggever Laurens Boven: 'De zwaardere wapens van de marechaussee liggen normaal gesproken in de jeep, maar als ze beveiliging wordt opgeschroefd, hebben ze die standaard op de borst. Dit gebeurt vaker in Den Haag. De politie is heel streng op het Binnenhof.'

Op en rond het Binnenhof zijn de politie en marechaussee extra zwaar bewapend aanwezig na de schietpartij in Utrecht. Die vond plaats in een tram op het 24 Oktoberplein.
Op en rond het Binnenhof zijn de politie en marechaussee extra zwaar bewapend aanwezig na de schietpartij in Utrecht. Die vond plaats in een tram op het 24 Oktoberplein. ( ANP)

15.43 | 'Koning Willem-Alexander en koningin Máxima leven mee met de slachtoffers van de schietpartij. 'Het doet ons groot verdriet dat bij een aanslag in Utrecht drie mensen om het leven zijn gekomen en anderen ernstig gewond zijn geraakt. Met de slachtoffers en hun familie leven wij intens mee', staat in een reactie op de website van het koninklijk huis. Het paar noemt 'geweldsdaden als deze volstrekt onacceptabel'. En: 'Laten wij samen eensgezind op de bres staan voor een samenleving waarin mensen zich veilig kunnen voelen en waarin vrijheid en verdraagzaamheid de boventoon voeren.' Máxima en Willem-Alexander danken daarnaast alle hulpverleners en zeggen in gedachten te zijn bij de inwoners van Utrecht.

15.39 | De politie heeft een inval gedaan in een flatwoning aan de Utrechtse Laan van Engelswier, vlakbij de plek waar de auto is aangetroffen die in verband wordt gebracht met de schietpartij in de tram. De Laan van Engelswier ligt drie straten van de Tichelaarslaan waar eerder de gezochte rode Renault Clio werd gevonden. De inval is gedaan in een woning in een drielaags-appartementengebouw. Er is veel politie in de wijk aanwezig. De Tichelaarslaan is afgezet voor onderzoek en ook een speelpleintje voor het flatgebouw van de inval is met politielinten afgezet.

15.35 | Wat we tot nu toe weten:

- In een tram op het 24 Oktoberplein in Utrecht is rond kwart voor elf geschoten. Daarbij zijn zeker drie doden en negen gewonden gevallen. Er werden verschillende traumahelikopters ingezet en de slachtoffers zijn naar een ziekenhuis gebracht.

- De politie schakelt via onder meer een foto op Twitter het publiek in om te helpen zoeken naar de 37-jarige in Turkije geboren Gökmen T. De provincie Utrecht schaalde het dreigingsniveau inmiddels op tot 5, het hoogst mogelijke niveau. Voor de rest van Nederland geldt niveau 4.

- De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid sluit een terroristisch motief vooralsnog niet uit. De lokale vervoerder U-OV bevestigt dat het gehele openbaar vervoer in de stad is stilgelegd, de gemeente sluit nieuwe incidenten niet uit en roept haar inwoners op binnen te blijven.

- Het Rode Kruis opende inmiddels de website ikbenveilig.nl, waar mensen kunnen aangeven dat ze veilig zijn. Er wordt veel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om op die site te achterhalen of andere mensen veilig zijn - zo veel dat de site tijdelijk buiten bedrijf is. Via het speciale noodnummer 088 269 00 00 kan iedereen nadere informatie inwinnen.

15.26 | Ook in het buitenland is de schietpartij in Utrecht groot nieuws. Media als CNN en Al Jazeera berichten over de schietpartij en internationale media zenden pushberichten uit. Een verslaggever van het Duitse ARD was snel ter plaatse.

15.24 | Niemand is in Utrecht bezig met de politiek, zegt verslaggever Geert Jan. 'Dit is voor mensen die uit Utrecht komen een enorme mokerslag. Iedereen is in Utrecht bezig met: hoe kan dit in Utrecht plaatsvinden?' De nieuwsgierigheid lijkt toch te winnen van het advies van autoriteiten om binnen te blijven. 'Rondom de Trumanlaan waren honderden mensen op de been.'

15.21 | Een auto die na de schietpartij in Utrecht werd gezocht, is teruggevonden aan de Tichelaarslaan. Het gaat om een rode Renault Clio. De auto was kort ervoor geroofd met een carjacking aan de Amerikalaan, een eind verderop. Die laan ligt in de wijk Kanaleneiland, net als het 24 Oktoberplein waar de schietpartij in de tram plaatsvond.

15.10 |Formeel weten we eigenlijk heel weinig, zegt Renske van der Veer, directeur van het International Centre for Counter-Terrorism The Hague. 'Niet is nog bevestigd door de autoriteiten. Er wordt gesproken over dat een terroristisch motief niet kan worden uitgesloten. Dat is echt iets anders dan dat dat wordt bevestigd. Ik zou willen zeggen dat we moeten oppassen met speculeren. Mijn ervaring is dat dit soort onderzoeken onder hoge druk worden gevoerd. En dat het nog alle kanten op kan gaan dus eigenlijk weten we heel weinig.'

14.59 | Bij de schietpartij in Utrecht zijn drie mensen omgekomen. Negen mensen raakten gewond. Drie van hen zijn ernstig gewond. Burgemeester Jan van Zanen: 'Vanochtend heeft om kwart voor elf een afschuwelijk incident plaatsgevonden bij het 24 Oktoberplein. Tot nu toe zijn daarbij drie dodelijke slachtoffers te betreuren en negen personen zijn gewond, van wie drie er ernstig aan toe zijn. Onze gedachten gaan uit naar de nabestaanden van de slachtoffers en de mensen die getuigen zijn geweest van de gebeurtenissen.'

14.51 uur | Nederland is opgeschrikt door een aanslag met 'gewonden en mogelijk doden'. Dat zei premier Mark Rutte maandag. Een terroristisch motief wordt volgens hem 'niet uitgesloten'. Rutte voegde er aan toe: 'Een daad van terreur is een aanval op onze beschaving, op onze tolerante en open samenleving. Mocht dit blijven, dan past maar één antwoord. En dat luidt: onze rechtsstaat en onze democratie zijn sterker dan fanatisme en geweld. We zullen niet wijken voor onverdraagzaamheid. Nooit.'

Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid voegde eraan toe dat het kabinet alles doet om de autoriteiten in Utrecht te ondersteunen. 'Ik roep iedereen op de aanwijzingen van de autoriteiten nauwgezet te volgen. Wees maximaal alert, maar blijf ook rustig.' Aan het einde van de middag wordt het crisisberaad op het ministerie van Justitie en Veiligheid hervat.

14.35 | De voorzitter van het Europees Parlement Antonio Tajani spreekt via twitter zijn steun uit voor de families van de slachtoffers van de schietpartij in Utrecht. Tajani zegt ook achter de Nederlandse autoriteiten te staan. 'Europa moet verenigd zijn tegenover geweld en aanvallen op onze burgers.'

14.34 | De politie in Amsterdam is extra alert naar aanleiding van de schietpartij op het 24 Oktoberplein in Utrecht. Ook een samenwerkingsverband van Amsterdamse moskeeën, Moskee Alert, heeft via WhatsApp opgeroepen tot grote alertheid. Dat laat hoofdimam Yassin Elforkanu van de Blauwe Moskee weten. Zijn gebedshuis in Amsterdam-West houdt de deuren gesloten op de momenten dat er niet wordt gebeden. Moskeegangers kunnen wel bidden, maar dat zal gebeuren achter gesloten deuren.

14.34 | Duizenden mensen politieagenten, hulpdiensten, defensie-medewerkers kwamen vanochtend demonstreren op het Malieveld voor een beter pensioen. Maar dat ging niet door. De enorme actiedag werd afgeblazen na de aanslag in Utrecht. Bij politie en hulpdiensten heerst verslagenheid en solidariteit.

14.22 | Na de schietpartij in Utrecht heeft de Duitse politie extra personeel ingezet bij grensovergangen en in de treinen die vanuit Nederland naar Duitsland rijden. Er werden controles uitgevoerd op grensoverschrijdend verkeer en spoorverbindingen. Opsporingsambtenaren doorzochten de treinen. De politie lette vooral op de Duitse snelweg A3. Dat is in Nederland de A12 die vanuit Utrecht komt en in Gelderland de Duitse grens bereikt. Er staan ook agenten op andere snelwegen en bij kleine grensovergangen paraat, meldt de Bundespolizei.

14.20 | De politie is op zoek naar de 37-jarige Turkse Gökmen T. Hij heeft mogelijk iets te maken met de schietpartij op het 24 Oktoberplein in Utrecht.

14.14 | Veel politieke partijen hebben hun campagne opgeschort vanwege de schietpartij, behalve Forum voor Democratie. 'Juist nu is het essentieel om samen te komen en met elkaar te spreken over de toekomst van ons land', twittert FvD-leider Thierry Baudet.

14.13 | Bij de tram zijn in witte pakken gestoken onderzoekers bezig met onderzoek. De politie heeft een drone ingezet om ook van bovenaf beelden van de plek te maken. Er zijn nog enkele ambulances aanwezig.

14.07 | Volgens Generaal-Majoor Pieter Cobelens wordt dreigingsniveau 5 alleen afgekondigd als een terroristische aanslag aanstaande is óf plaatsvindt. 'Het geeft de bestuurders meer mogelijkheden om middelen in te zetten waar dat mogelijk is.' Bij het crisisteam waarover gesproken wordt, zullen ook de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken zitten, én de bazen van de AIVD en MIVD, voorziet hij. 'Ze hebben al een groot net uitgelegd rond Utrecht en misschien verder. Men zal op zijn hoogste paraatheid blijven tot men de dader te pakken heeft.'

13.55 | Grote werkgevers in de regio Utrecht zijn extra alert. Personeel wordt zo goed mogelijk op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. De NS, die op verschillende plekken in Utrecht is gevestigd, onder meer met het hoofdkantoor, zegt maatregelen te hebben genomen om de veiligheid van medewerkers en reizigers te bewaken. Ook Rabobank doet zijn best om het personeel kordaat in te lichten.

13.55 | In amper een uur tijd hebben 1770 mensen zich geregistreerd via de website ikbenveilig.nl van het Rode Kruis en hebben 29 mensen elkaar op die manier gevonden, meldt het Rode Kruis.De hulporganisatie besloot maandagmiddag de website open te stellen voor mensen die familie of kennissen zoeken in verband met de gespannen situatie in Utrecht. Daardoor moeten veel Utrechters noodgedwongen binnen blijven.

13.53 | Speciale eenheden van de politie zijn in actie bij de Utrechtse Trumanlaan. Journalisten die zich hadden opgesteld ter hoogte van een flatgebouw in de buurt van de Van Heuven Goedhartlaan zijn weggestuurd. De kruising met de Van Heuven Goedhartlaan is afgezet met politielint. Politie te paard ziet er op toe dat er niemand de straat in kan. De Trumanlaan ligt vlak achter het 24 Oktoberplein waar de schietpartij in een tram plaatsvond.

13.52 uur | Een verkiezingsdebat van EenVandaag is afgelast. Aan het Erasmusdebat zouden VVD, CDA, D66, PVV, SP en PvdA meedoen. Een lijsttrekkersdebat in Zuid-Holland wordt niet uitgezonden. Omroep West en RTV Rijnmond hadden het provinciale debat zaterdag opgenomen in het provinciehuis en zouden het maandag uitzenden.

13.45 | De politie roept mensen die beeldmateriaal hebben van de schietpartij op het 24 Oktoberplein in Utrecht op om zich te melden. Wie getuige was van de schietpartij en foto's of videobeelden heeft, kan de beelden uploaden en informatie verstrekken via een tipformulier op politie.nl. Daarnaast kunnen mensen tips melden via de opsporingstiplijn van de politie.

13.40 | Het afkondigen van het hoogste dreigingsniveau 5 is bedoeld om de diensten te helpen hun werk te doen, zei Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jaap Aalbersberg. Of de situatie gevolgen heeft voor de provinciale verkiezingen woensdag kon Aalbersberg nog niet zeggen. Hij vertrok na een korte persverklaring richting crisisoverleg met premier Mark Rutte en andere leden van het kabinet.

13.36 | Voor verwanten van slachtoffers van de schietpartij in Utrecht is een speciaal telefoonnummer ingesteld, 088 - 756 99 88. Dat maakte het UMC Utrecht maandag bekend. Eerder stelde de gemeente Utrecht al een speciaal publiekstelefoonnummer in voor mensen die vragen hebben over de situatie.

13.36 | De politie in Amsterdam is extra alert naar aanleiding van de schietpartij op het 24 Oktoberplein in Utrecht. Een zegsman van burgemeester Femke Halsema zegt dat de politie vooral 'op de logische plekken' in de hoofdstad extra waakzaam is. Over concrete veiligheidsmaatregelen worden geen uitspraken gedaan.

13.27 | De Universiteit Utrecht is uit voorzorg gesloten na het schietincident in de stad. Alle studenten moeten binnenblijven. De Hogeschool Utrecht is nog wel open, maar bij de hoofdingang staan extra mensen bij de deur.

13.26 | De Belgische regering leeft mee met de slachtoffers van de schietpartij in Utrecht. 'Onze gedachten zijn bij onze Nederlandse vrienden’, twittert de Belgische premier Charles Michel.

13.26 | De Gemeente Utrecht adviseert iedereen binnen te blijven. Na de schietpartij op het 24 Oktoberplein kunnen nieuwe incidenten niet worden uitgesloten. De dader van de schietpartij is nog spoorloos.

13.24 | Alle personen die gewond zijn geraakt door de schietpartij in een Utrechtse tram zijn inmiddels overgebracht naar het ziekenhuis. Onder de gewonden zijn ook mensen die zwaargewond zijn, liet de politie weten.

13:20 | De telefoon van Saïd Bouharrou, woordvoerder de Raad van Marokkaanse Moskeeën, staat roodgloeiend. 'Ongelofelijk. Er is buitengewoon veel bezorgdheid, omdat er natuurlijk nog heel erg veel onduidelijk is.' Bouharrou wacht eerst af wat er aan nadere informatie binnenkomt voordat hij verder wil en kan handelen.

Het tram- en busverkeer in Utrecht is stilgelegd. Meerdere traumaheli's en ambulances zijn ingezet en de omgeving is afgezet. De dader is voortvluchtig. De politie vraagt mensen via twitter niet in de buurt van de plek van het incident te komen.

Verslaggever Geert Jan Hahn meldt dat antiterreureenheden zich verzamelden en zich vervolgens per auto verplaatsten, wellicht op zoek naar de voortvluchtige dader. Verslaggever Harmen van der Veen sprak met Bernard Jens van de politie. Die wilde verder niets mededelen over het aantal slachtoffers en de staat daarvan. Noch wilde hij iets zeggen over een lichaam dat volledig stil onder een wit doek lag, om de trambaan.

Terreurdeskundige Glenn Schoen meldt dat de politie nu bezig is de 'mogelijkheden waar de vermeende dader naartoe kan te vernauwen'. Op uitvalswegen vanuit Utrecht richting het zuiden van het land, is de politie extra alert. Schoen lijkt enigszins gerustgesteld door de informatie die hij tot nu toe heeft. 'Uit de eerste getuigenverklaringen kun je hoop hebben dat er een beperking in zit: als je het hebt over een handvuurwapen is dat al een positief iets; het is geen automatisch wapen. Er zijn geen explosieven gebruikt, geen zelfmoordvest en geen handgranaten, dus hopelijk is het iemand die beperkte middelen heeft om dit soort dingen verder nog te doen.'

Hoogste dreigingsniveau

Anti-terrorismedienst NCTV houdt een crisisoverleg in verband met de schietpartij, laat de dienst weten via twitter. Voor de provincie Utrecht geldt het hoogste dreigingsniveau, niveau 5, in ieder geval tot 18.00 uur. Bij niveau 5 is de terroristische dreiging in Nederland 'kritiek'. De NCTV heeft dan concrete aanwijzingen dat terroristen op het punt staan een aanslag in Nederland te plegen, dat er kans is op een vervolgaanslag of dat er al een aanslag heeft plaatsgevonden. De afgelopen jaren was het zogeheten dreigingsniveau 'substantieel', op schaal 4.

Veiligheidsmaatregelen

Alle moskeeën in Utrecht zijn uit voorzorg gesloten. De Ulu Moskee wordt op dit moment bewaakt door de politie. Bovendien treffen de politie en NCTV aanvullende veiligheidsmaatregelen rond station Utrecht CS en de daar aankomende en vertrekkende treinen. Om welke veiligheidsmaatregelen het precies gaat, is onduidelijk.

De politie adviseert de Utrechtse scholenkoepel SPO om deuren van scholen dicht te houden. Daarnaast zijn op en rond het Binnenhof in Den Haag de politie en marechaussee extra zwaar bewapend aanwezig, meldt het ANP. Ook is er extra toezicht van politie op stations en bij moskeeën in Rotterdam. De marechaussee heeft 'verhoogde waakzaamheid' op Schiphol.

Premier Mark Rutte zegde een coalitie-overleg af vanwege de schietpartij om zich op de hoogte te laten stellen over de situatie. Hij noemt de aanslag 'zeer verontrustend' en zet een crisisberaad in. Onder meer VVD, CDA, ChristenUnie, PVV, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, 50PLUS, SGP en DENK schorten hun campagnes voor de Provinciale Statenverkiezingen op.

Calamiteitenhospitaal

Het UMC Utrecht heeft naar aanleiding van het schietincident in Utrecht het calamiteitenhospitaal opengesteld. Het calamiteitenhospitaal is een bijzonder ziekenhuis voor de onmiddellijke opvang van slachtoffers onder bijzondere omstandigheden. Het ziekenhuis wordt geopend als sprake is van een aanslag of grote ongevallen in Nederland, die de reguliere opvangcapaciteit te boven gaan. De gemeente Utrecht heeft een telefoonlijn geopend voor publieksvragen over de schietpartij en het Rode Kruis heeft de webiste ikbenveilig.nl opengesteld voor mensen die zich ongerust maken. Op de website kunnen mensen laten weten dat ze oké zijn.

De politie roept mensen via twitter op de wegen vrij te houden voor hulpverleners. De linkerrijstroken van snelwegen richting Utrecht zijn vrijgemaakt voor hulpdiensten, meldt het ANP. Het gaat om de A2 tussen Amsterdam en Utrecht en de A12 tussen Den Haag en Utrecht.

Het pensioenprotest op het Malieveld is afgebroken vanwege de schietpartij.

Amerikaanse ambassade

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wijst burgers via Twitter op de schietpartij. Amerikanen in Nederland krijgen het advies het gebied te mijden, naar de hulpdiensten te luisteren en het lokale nieuws te volgen. Ook de Amerikaanse ambassade in Den Haag informeert burgers over het incident. Op de Twitteraccount van de diplomatieke post worden Nederlandstalige tweets van de Utrechtse politie vertaald naar het Engels.

Image
(Rogiér Dankerlui)

Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen