Het Amerikaanse KNMI, de NOAA, maakt ieder jaar een wintervoorspelling en zij verwachten een heel koude winter. 'Wij verwachten dat ook', zegt Van den Born. 'Dat heeft zeker te maken met de 'Polar vortex' die later deze winter verstoord gaat raken.' Hier noemen we de 'Polar vortex' ook wel een poolwervel. 'Bij een verstoring kan de kou vanuit het poolgebied ineens heel makkelijk naar het zuiden komen. De verwachting is dat dat ergens halverwege januari of eind januari gaat gebeuren.'
Elfstedentocht
Maar ook de aanloop naar die periode toe is volgens Van den Born spannend. 'De aanloop naar de winter toe lijkt op die van 1962-1963. Toen volgde een van de strengste winters in Nederland ooit.' De Elfstedentocht uit dat jaar wordt nog altijd gezien als de zwaarste ooit vanwege de barre weerstomstandigheden.
Luister ook | Poolwervel blaast mogelijk ijskoud winterweer onze kant op
'In de tussentijd is er natuurlijk veel veranderd. Het klimaat is een stukje warmer geworden, net als de zeeën', aldus Van den Born. De helft van de kou van de winter in 1963 of 1985, dat waren allebei Elfstedentocht-jaren, zou volgens de weerman genoeg zijn voor een hele mooie winter. 'Met misschien toch wel een kleine kans op een Elfstedentocht.'
Verschillende factoren
Op dit moment wordt volgens Van den Born een aantal buiencomplexen in de buurt van Indonesië goed in de gaten gehouden. 'Die kunnen de atmosfeer zodanig laten verstoren dat wij eerder met winterweer te maken krijgen. Dan ligt er een lange winter op de loer.' De meteoroloog noemt ook nog enkele andere factoren die meespelen bij het koude weer, zoals een warme Noord-Atlantische oceaan, de wind boven de evenaar en een wereldwijde La Niña, waarbij het zeewater in de Stille Oceaan dichtbij de evenaar lager is dan gemiddeld. 'Het werkt allemaal met elkaar samen, en het lijkt erop dat alles nu zo in elkaar valt dat we extra gevoelig zijn voor kou.'
Luister ook | 'Seizoenseffect corona later door koud april'
Van den Born vond het eerder al opvallend dat de zuidpool dit jaar de koudste winter ooit had. 'Nu is de Noordpool heel snel dichtgevroren en Scandinavië loopt de komende weken helemaal vol met vrieskou. Die kou blijft heel dichtbij en er hoeft niet heel veel te gebeuren of Nederland zit daar ook in', aldus de weerman.