Nederland zit vast aan een langjarig contract met Duitsland om gas te leveren voor Duitse huishoudens. De Duitsers hebben Nederland gevraagd om meer gas te leveren en dus wordt er dit 'gasjaar' van oktober 2021 tot en met september 2022 waarschijnlijk bijna dubbel zoveel gas gewonnen uit het Groningerveld als aanvankelijk verwacht werd. Waar het ministerie van Economische Zaken eerst uitging van 3,9 miljard kubieke meter, komt de winning nu uit op maximaal 7,6 miljard kuub.
Grote zorgen
Volgens CDA-Statenlid Robert de Wit is dit besluit niet uit te leggen. ‘De minister heeft beloofd dat de gaskraan in 2022 helemaal wordt dichtgedraaid. En dat de veiligheid van de Groningers voorop zou worden gesteld. Van die afspraak wordt nu afgeweken. Inwoners maken zich zorgen over de gevolgen daarvan.’
Hoewel Nederland vastzit aan een contract met de Duitsers vindt De Wit dat de Groningers daar niet voor moeten opdraaien. ‘Groningen heeft er heel lang voor gezorgd dat Nederland en Europa er heel warm bij hebben gezeten. Wat ons betreft wordt het nu tijd om te kiezen voor de veiligheid voor inwoners uit het aardbevingsgebied. Als je dan als kabinet aangeeft: we gaan die gaskraan dichtdraaien, moet je dat ook doen.’ De Wit wil dan ook zo snel mogelijk tekst en uitleg van de nieuwe staatssecretaris van Mijnbouw, Hans Vijlbrief, over hoe het kabinet die belofte na gaat komen.
D66'er Raoul Boucke (een partijgenoot van Vijlbrief) vindt het 'heel pijnlijk voor de Groningers'. 'Te vaak zijn beloftes niet nagekomen. Het kabinet moet er alles aan doen om te voorkomen dat meer gaswinning in Groningen nodig is', aldus het Kamerlid. Hij oppert bijvoorbeeld het importeren van stikstof om gas uit het buitenland om te zetten naar gas dat huishoudens kunnen gebruiken. De vertraagde opening van een stikstoffabriek is een van de redenen dat meer gas nodig is in het gasjaar 2022.
Valse beloftes
Partijen in de Tweede Kamer zijn woedend dat de Groningse gaskraan in 2022 verder opengaat. Het is SP-leider Lilian Marijnissen wel duidelijk waarom veel burgers het vertrouwen in de politiek kwijt zijn. 'Omdat die overheid en politici niet aan hun kant staan. Omdat die overheid onbetrouwbaar is. Omdat die overheid steeds valse beloftes doet.'
'Hoe is dit mogelijk?' vraagt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer zich af. 'De ellende in Groningen is enorm.' Hans Vijlbrief, die maandag wordt beëdigd als staatssecretaris van Mijnbouw, heeft volgens Nijboer 'heel wat uit te leggen en moet direct in actie komen'. De sociaaldemocraat noemt het besluit 'onacceptabel'.
Commissaris van de Koning in Groningen René Paas zegt het 'ongelooflijk moeilijk te kunnen verteren'. 'We waren bezig om de gaswinning zo spoedig mogelijk af te bouwen. Dat is belangrijk voor de veiligheid van onze inwoners, want er komen aardbevingen van. Twee maanden geleden was er nog geen vuiltje aan de lucht. En nu gaat het ineens over de toegenomen vraag vanuit Duitsland', zegt Paas.
Aanvullend onderzoek
Demissionair minister Stef Blok van Economische Zaken heeft zijn Duitse collega met klem gevraagd alle mogelijke maatregelen te nemen in de hoop dat het extra gas niet nodig is. Ondertussen laat hij TNO aanvullend onderzoek doen naar de risico's op aardbevingen. Ook het Staatstoezicht op de Mijnen bestudeert de risico's van de extra winning.
Voor 1 april neemt de nieuwe minister een definitief besluit. Nederland is door afspraken uit het verleden wel verplicht Gronings gas te leveren, als Europese afnemers waar contracten mee zijn daarom vragen.