Maar liefst vijfhonderd meter lang, zeventig meter breed en achttien meter diep. Dat is het formaat van de nieuwe Zeesluis IJmuiden. 'Daarmee is de sluis dieper dan de huidige Noordersluis', vertelt Rijkswaterstaat-omgevingsmanager Jan Rienstra. 'Dat heeft alles te maken met de getijden; eb en vloet. Als het eb is kunnen sommige schepen met een bepaalde diepgang, die wel het Noordzeekanaal zouden kunnen doorvaren, níet door de Noordersluis omdat ze tegen de drempel van de roldeur van de sluis aan varen.'
Luister ook | IJmuiden zoekt naam voor sluis
Volgens Rienstra is er daarom ook gekozen voor een 'getijdenonafhankelijke' zeesluis. 'Nu kunnen schepen er 24/7 gebruik van maken', vervolgt hij. 'Op dit moment is de Noordersluis vijftig meter breed, terwijl een hele hoop schepen nu al 45 meter breed zijn. Die schepen steken al behoorlijk diep vanwege hun lading, en als ze de sluis invaren, kun je het bijna vergelijken met een kurk die je in een fles duwt. Als je er vervolgens weer uit vaart, trek je bijna vacuüm om dat je naast de romp, de kolkwanden en onder het schip geen ruimte meer hebt voor retourwater. Dus door de nieuwe sluis geruimte te dimensioneren is het veel efficiënter in het schutten. Of de schepen nog veel groter worden, is deels afhankelijk.'
Andere belangen
Maar, bij het openen van de nieuwe sluis waren ook risico's verbonden volgens Rienstra. En dan met name binnen de verzilting. 'Als de Noordersluis schut, gaat het over zesduizend ton zout per schutting', stelt hij. 'De nieuwe Zeesluis brengt tienduizend ton zout per schutting naar binnen. En we hebben in principe een gelijk aantal schuttingen. Vanuit de zorg die Rijkswaterstaat heeft voor de waterkwaliteit in het Noordzeekanaal moeten we toezien op het zoutgehalte.'
Lees ook | Waterpeil Maas stijgt nog steeds
In het bestemmingsplan werd ook opgenomen dat Rijkswaterstaat zoutwater weer moet afvoeren richting de zee. 'Dat gaan we nog doen, via het Binnenspuikanaal op het sluizencomplex', vervolgt Rienstra. 'De kanaalzijde van dat kanaal gaan we afsluiten met een dam, waarvan de bodem op een kleine twaalf meter ligt. Dat gaan we verdiepen tot 23 meter, met als enige opening een soort van brievenbus tussen de 16 en 23 meter diep.'
Zout is zwaarder dan zoet
Volgens Rienstra wordt er daarin gebruik gemaakt van een natuurlijk verschijnsel waarbij zoutwater zwaarder is dan zoetwater. 'Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar die zogeheten zouttong ligt nu op de bodem van het Noordzeekanaal. Die brengen we straks naar buiten in ons dagelijkse waterbeheer, in de afvoer van water naar zee. Dus we zullen nog uitsluitend zoutwater naar zee transporteren', concludeert hij.