Deskundigen pleiten voor meer kolen-energie: 'Dit is een noodzaak'
Om minder afhankelijk te worden van Russisch gas moeten de kolencentrales in Nederland op korte termijn weer verder worden geopend. Daarvoor hebben meerdere energiedeskundigen woensdag in de Tweede Kamer gepleit. 'We doen dit niet uit enthousiasme, maar uit noodzaak', vertelt energieanalist Jilles van den Beukel van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, hij is één van de pleitende experts.
'We zitten nu al middenin de noodzaak, omdat Rusland Oekraïne is binnengevallen', zegt Van den Beukel. 'Als reactie op deze grootscheepse inval wil het Westen de energieafhankelijkheid verminderen, dan is de kolencentrales opengooien een van de gereedschappen uit de gereedschapskist.'
Volg ons liveblog over de laatste ontwikkeling van de oorlog in Oekraïne
Van den Beukel vertelt dat er in de Tweede Kamer begrip was voor het voorstel. 'Ze waren ook niet heel enthousiast, maar zien in dat dit een noodzaak is. Er is heel veel onzekerheid, het is afwachten hoe het met de Russische gasstroom loopt.'
'Gastoevoer uit Rusland kan ineens stoppen'
De energieanalist benadrukt dat we er rekening mee moeten houden dat de gastoevoer uit Rusland ineens kan stoppen. 'Het escaleert steeds verder op energiegebied. Amerika en het VK die aankondigen dat ze Russische olie niet meer willen importeren, kan ervoor zorgen dat Poetin de gaskraan dichtdraait.' Volgens Van den Beukel moeten we hier serieus op voorbereid zijn.
Luister ook | Eurotop: Europa staat achter Oekraïne en streeft naar 'strategische autonomie'
Nederland verbonden aan de Europese gasmarkt
Het aandeel van het Russische gas in Nederland lijkt in verhouding laag, het gaat om 15 procent van de totale gasvoorziening, maar volgens Van de Beukel maakt dit 'lage' percentage niks uit in dit complexe probleem. 'Nederland maakt deel uit van de Europese gasmarkt. Deze markt ontvangt aan veertig procent van het Russische gas.' Hij schetst een kwalijk, maar realistisch toekomstscenario: Duitsland ontvangt zestig procent aan Russisch gas. Als een bedrijf uit Duitsland extra gas nodig heeft en daar een grote som geld voor neerlegt, terwijl het gas voor Rotterdam bedoeld was, gaat het gas gewoon naar Duitsland. Rotterdam zit dan zonder het beloofde gas.
Luister ook | Rutte: geen verzoek uit EU voor Gronings gas
Kolencentrales openen verhoogt CO2-uitstoot
Naast het probleem van de complexe Europese gasmarkt, zijn er ook afspraken gemaakt over de CO2-uitstoot in Nederland. Om deze uitstoot te verminderen zijn er kolencentrales gesloten of is de activiteit binnen de centrales aanzienlijk afgenomen. Als deze centrales nu weer op een hoger niveau gaan draaien, kan Nederland in de problemen komen in de toekomst. Maar volgens de energieanalist is er nu geen andere mogelijkheid. 'We doen al van alles, meer vloeibaar gas naar Europa halen aan de vraagkant, de energietransitie versnellen en mensen vragen om hun thermostaat een paar graden lager te zetten. Maar het punt is: het probleem is zo groot dat we alle beschikbare middelen nodig hebben.'
Alternatieven voor Russische olie
In de zoektocht naar alternatieven voor gas, wordt er ook naar alternatieven voor de Russische olie gezocht. Amerika benadert Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela. De Emiraten hebben ook aangekondigd meer olie te willen produceren, maar volgens Van den Beukel is dit iets meer dan een schrale troost. 'De Russische olie-export naar het Westen gaat over een kleine vijf miljoen vaten per dag. Dit is vijf procent van de wereldolie-export. Dat vang je maar gedeeltelijk op als Saudi-Arabië en de Emiraten extra olie gaan produceren. De olieprijs zal alleen maar toenemen.'
Luister ook | Voormalig CPB-directeur: 'Energierprijzen zullen langdurig hoger zijn'
Kolencentrales opvoeren kost geen extra geld
Een klein lichtpuntje in de zaak is dat het openen van de kolencentrales volgens de energieanalist geen extra geld gaat kosten. 'De kolencentrales draaien gewoon door, maar op een lager niveau. Het is technisch geen probleem om deze activiteit op te voeren', aldus Van den Beukel.