'We hebben nog nooit zo'n bedreiging gehad van onze gasvoorziening', zegt Hans Grünfeld van belangenbehartiger Vereniging voor Energie, Milieu en Water. 'En het is dus absoluut noodzakelijk om alle instrumenten die we hebben in te zetten om een eventueel gastekort, wat de maatschappij totaal ontwricht, te voorkomen. Het Groningerveld is bovendien één van de weinige productiemogelijkheden van gas in Europa. Dat is een buitengewoon belangrijk instrument en het is zeer onverstandig dat de staatssecretaris doorgaat op het plan dat vorig jaar is aangekondigd.'
Tussenkop
Grünfeld deinst anderzijds niet terug voor het ontwrichtende effect dat het hervatten van het boren naar Gronings gas op de maatschappij kan hebben. 'Daarom pleiten we ervoor om open kaart te spelen richting de omwonenden, en daar het gesprek mee te openen. Ook minister Jetten heeft aangegeven dat hij in het ergste geval de optie om Groningen open te laten achter de hand houdt. Wij vinden het verstandiger om nu het gesprek aan te gaan over de voorwaarden waaronder het veld kan worden opengesteld bij een ernstig gastekort.'
Volg in ons liveblog het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne
Wat betreft de voorwaarden moet volgens Grünfeld een adequate compensatieregeling voor de schade die aan de omgeving wordt berokkend voorop staan. 'En niet alleen met omwonenden, maar ook met operators moeten afspraken worden gemaakt om te voorkomen dat die putten straks worden volgegooid met cement, en de gaswinning niet meer kan worden gebruikt op het moment dat het echt hard nodig is.'
Ontwrichtende werking
Als we de gaskraan in Groningen niet opnieuw opendraaien, zijn de consequenties volgens Grünfeld enorm. 'Er is een noodplan gemaakt, dat is een verplichting vanuit Europa. Sommigen menen dat dat kan worden gebruikt om in het geval van verminderde toevoer huishoudens, ziekenhuizen en andere beschermde afnemers niet in de kou te laten zitten. Maar dat is echt een noodplan.' Bij een plotselinge uitval van installaties kan de industrie gedwongen worden om minder gas te gebruiken. 'Dat kan voor een korte periode, maar is geen oplossing', aldus Grünfeld. 'Want essentiële maatschappelijke functies komen in gevaar, zoals bijvoorbeeld de levering van zuurstof aan ziekenhuizen en de levering van speciaal voedsel voor zwaar zieke patiënten.'
Lees ook | Nieuw sanctiepakket tegen Rusland, maar olie en gas worden nog vermeden
Het wegvallen van die maatschappelijke functies kunnen we niet zomaar opvangen door voorzieningen uit het buitenland te halen, betoogt Grünfeld. 'We zijn ongelooflijk afhankelijk van de levering van talrijke producten, in ingewikkelde internationale waardeketens. Het is van het grootste belang dat we die niet in gevaar brengen door onbezonnen de industrie af te schakelen. Het is nu van belang om alle instrumenten achter de hand te houden, zodat we een horrorscenario kunnen afwenden waarin grote delen van Nederland zonder gas zitten.'
