De overheid laat combi-luchtwassers vanaf 2006 toe op de Nederlandse markt nadat uit Duitse metingen blijkt dat deze filters 70 tot 85 procent van de stank verwijderen. Het gebruik van de apparaten wordt met miljoenen euro’s aan subsidie gestimuleerd, terwijl de overheid al sinds 2010 op de hoogte was van de wetenschappelijk twijfels, zo meldt Zembla op basis van documenten.
Grotere stallen
‘De combi-luchtwassers doen het veel minder goed dan de fabrikanten beloofden en de overheid ook jarenlang heeft gesteld’, zegt onderzoeksjournalist van Zembla Ton van der Ham. ‘Tegelijkertijd werden er wel duizenden van die filtersystemen verkocht. En een boer moet die nieuwe techniek ergens van betalen. Kortom: meer dieren en grotere stallen. Maar als dan vervolgens die filtersystemen veel minder goed werken, zitten de buren opgescheept met veel meer stank.’
Hoewel er bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat al sinds 2010 signalen binnenkomen dat de combi-luchtwassers niet aan de eisen voldoen, past de overheid pas in juli 2018 het geurrendement van de filters aan. Maar omdat het rijk zegt niet te kunnen ingrijpen in bestaande vergunningen, hebben de omwonenden van die varkensstallen daar niets aan.
'Wrang'
Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat geeft in de uitzending van donderdagavond toe dat de overheid in deze casus tekort is geschoten. ‘Dat heeft gewoon te lang geduurd. Dat veroorzaakt ook extra overlast. En dat is heel wrang.’