Liveblog | Politici niet naar protest door dreiging; A1 Amersfoort - Apeldoorn dicht

Luister live | Op BNR hoor je het laatste nieuws over het boerenprotest

Meerderheid Gelderse politiek voor eigen stikstofplan

17:30 | Een ruime meerderheid van de Provinciale Staten in Gelderland is voor eigen beleid op het gebied van stikstofreductie. Gelderland heeft daarvoor met allerlei betrokken partijen dit jaar een plan gemaakt, dat afwijkt van de aanpak die minister Christianne van der Wal bijna twee weken geleden presenteerde. Met het eigen plan wordt de door de minister gevraagde stikstofreductie gehaald zonder van het landelijk gebied 'een reservaat' te maken, zoals verantwoordelijk gedeputeerde Peter Drenth (CDA) het uitdrukte.

Twaalf van de zestien fracties in de Gelderse Provinciale Staten gaven woensdag hun mening over het eigen plan van de Gedeputeerde Staten. Vier eenmansfracties ontbraken. De Provinciale Staten nemen begin juli een definitief besluit. Bijna alle fracties willen dat er vaart wordt gemaakt met de aanpak van de stikstofcrisis. Ze denken dat het Gelderse plan sneller van start kan gaan dan het kabinetsplan, hoewel er woensdag ook over het Gelderse voorstel nog vrij veel vragen waren die in juli beantwoord moeten zijn.

Volgens Drenth heeft minister Van der Wal beloofd dat ze provincieplannen waarmee hetzelfde doel wordt bereikt als dat van haar, niet zal blokkeren. 'Gelderland moet de grootste bijdrage leveren aan de stikstofreductie, omdat het grootste natuurgebied van Nederland, de Veluwe, in de provincie ligt. Deskundigen van de Wageningen Universiteit hebben berekend dat ons plan voldoende oplevert. We kijken niet naar de uitstoot per bedrijf, maar naar de impact op de natuur. En alle sectoren moeten meedoen, zodat we vitale dorpen met een gezonde landbouw overhouden', aldus de gedeputeerde. Drenth is met zijn stellingname populair bij de boeren.

De Statenleden willen weten hoeveel het Rijk moet bijdragen aan het Gelderse plan. De provincie heeft zelf al 60 miljoen euro uitgegeven. Een aantal kalverhouders is al gestopt en 250 Gelderse boeren zouden schoner willen gaan werken, aldus de provincie. Maar het geld is op en het Rijk moet bijspringen.

Veel politici waarschuwden woensdag dat Gelderland nu geen problemen moet gaan oplossen die op het bordje van de minister thuishoren. Maar bewindsvrouw Van der Wal verdient ook wel wat steun, aldus D66 en de Partij voor de Dieren, aangezien ze het stikstofprobleem voortvarend heeft aangepakt.

Meerdere gewonden door aanrijding tractor met vrachtwagen op A12

17:30 | Op de A12 bij Ede is een aanrijding gebeurd tussen een tractor en een vrachtwagen. Daarbij zijn volgens de politie meerdere gewonden gevallen. De weg is richting Utrecht dicht. De vertraging voor weggebruikers tussen Ede en Veenendaal is opgelopen tot bijna een half uur. Aan de andere kant van de weg staat een file door kijkers.

Het was op de A12 al zeer druk vanwege de afsluiting van de A1. Die weg was van en naar Stroe afgesloten vanwege het boerenprotest in de Gelderse plaats. Rond 16.00 uur trokken de boeren met hun landbouwvoertuigen huiswaarts.

Rijkswaterstaat houdt de A1 tot in de loop van de avond dicht en adviseert weggebruikers de wegen van en naar Stroe te mijden. Met name rond Arnhem, waar de omleidingsroutes lopen, is het druk op de wegen.

Bergkamp: Kamerleden moeten veilig en vrij werk kunnen doen

16:30 | Kamervoorzitter Vera Bergkamp vindt het erg dat een aantal Kamerleden uit veiligheidsoverwegingen niet naar het boerenprotest in Stroe kon. 'Kamerleden moeten altijd en overal hun werk in veiligheid en in vrijheid kunnen doen.'

Bergkamp vindt het 'zorgelijk' dat er voor de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) aanleidingen zijn om Kamerleden te adviseren niet naar de protestactie van de boeren te gaan. 'Ik heb dit onderwerp dan ook vandaag laten aankaarten bij de NCTV en heb mijn zorg gedeeld met de minister van Justitie en Veiligheid.'

Dat laat de Kamervoorzitter desgevraagd weten aan het ANP.

Tweede Kamerleden Tjeerd de Groot (D66) en Thom van Campen (VVD) zijn op advies van de NCTV niet naar het boerenprotest gegaan, omdat hun veiligheid niet gegarandeerd kon worden. Het CDA-Kamerlid Derk Boswijk kreeg dat advies ook, maar is toch gegaan.

Boswijk noemde het wel 'waardeloos' dat de NCTV een dergelijk advies heeft moeten geven. De Groot sprak van een 'zwarte dag voor de democratie'. Hij baalt ervan dat er geen politiecapaciteit kon worden vrijgemaakt zodat parlementariërs kun werk konden doen, maar dat die er wel was voor boeren die ongeoorloofd met de trekker op de snelweg reden naar Stroe te leiden.

Premier Mark Rutte zei eerder dat het 'niet goed' is dat een aantal Kamerleden niet bij het boerenprotest kon zijn. 'We moeten met elkaar ervoor zorgen dat iedereen in staat is die daar het woord wil voeren, dat te doen.'

Dichte A1 zorgt ook voor problemen op aansluitende snelweg

15:25 | De afsluiting van snelweg A1 zorgt voor flinke hinder voor het verkeer op de A30. Op die weg, die aansluit op de A1, staat tussen Barneveld-Noord en Barneveld het verkeer vast. Bestuurders in die file moeten op minstens een kwartier vertraging rekenen, melden ANWB en Rijkswaterstaat.

De A1 is afgesloten tussen Amersfoort en Apeldoorn vanwege drukte door het boerenprotest in het Gelderse Stroe, dat aan de snelweg ligt. Het verkeer op de snelweg staat vast en de politie wil dat die mensen eerst kunnen wegrijden voordat er nieuwe mensen de snelweg op komen. De afsluiting wordt opgeheven wanneer de opstopping is opgelost.

De A1 tussen Apeldoorn en Amersfoort blijft woensdag zeker tot de avond in beide richtingen dicht. Dat meldt Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat verwacht vooral in het midden en het oosten van het land een zeer zware avondspits omdat de boeren na de demonstratie naar huis gaan. De dienst adviseert automobilisten om zich goed voor te bereiden voor ze de weg op gaan en de actuele verkeersinformatie goed in de gaten te houden.

Weggebruikers in de richting van Apeldoorn kunnen omrijden via de A28 en de A50 langs Hoevelaken en Zwolle, of via de A30, A12 en A50 langs Barneveld. Het verkeer richting Amersfoort en Amsterdam kan omrijden vanaf Beekbergen, over de A50 en A28.

Hulpdiensten en gemeente delen water uit aan boeren en burgers die vaststaan op A1

14:45 | De boeren en burgers die zijn gestrand op de A1 krijgen water vanwege de hitte. Politie, brandweer en gemeente delen het water uit, laat de politie weten. Het is ter plekke ongeveer 25 graden. De snelweg is afgesloten vanwege drukte door het boerenprotest in het Gelderse Stroe.

De A1 van Amersfoort tot Apeldoorn wordt in beide richtingen afgesloten, meldt de politie. De ANWB verwacht dat het uren gaat duren voordat de weg weer open kan.

De maatregel wordt genomen wegens de drukte rondom het boerenprotest in Stroe. Volgens de ANWB zit de weg vast omdat de boeren op tractoren de afslag naar Stroe willen nemen. Vanwege de drukte doet de gemeente Barneveld een dringende oproep aan iedereen om niet meer naar het boerenprotest te komen.

Gemeente Barneveld: kom niet meer naar Stroe, verkeer staat vast

14:25 | De gemeente Barneveld adviseert iedereen dringend om niet meer naar het boerenprotest in Stroe te komen. 'Het verkeer op alle wegen staat volledig vast en de parkeerterreinen zijn vol', meldt de gemeente. Die verwacht ook veel drukte als de demonstrerende boeren weer naar huis willen gaan.

Vele duizenden boeren en andere tegenstanders van de stikstofplannen van het kabinet hebben zich in Stroe verzameld. Door de drukte begon het officiële programma al ruim een uur later dan gepland. Veel deelnemers waren nog onderweg naar het protestterrein. Vanwege de drukte is de snelweg A1 tussen Amersfoort en Apeldoorn afgesloten.

Politie: A1 van Amersfoort tot Apeldoorn in beide richtingen afgesloten vanwege boerenprotesten

14:20 | De politie meldt dat de A1 van Amersfoort tot Apeldoorn in beide richtingen is afgesloten vanwege de boerenprotesten. 'We zien dat het helemaal is vastgelopen en met deze maatregel willen we bereiken dat het verkeer daar oplost. Zodra dat is gebeurd, wordt de afsluiting zo snel mogelijk opgeheven.'

Premier Rutte: niet goed dat Kamerleden niet bij boerenprotest kunnen zijn

14:12 | Het is volgens minister-president Mark Rutte 'niet goed' dat een aantal Kamerleden niet bij het boerenprotest in Stroe aanwezig kan zijn. 'We moeten met elkaar ervoor zorgen dat iedereen in staat is die daar het woord wil voeren, dat te doen.'

Een aantal Kamerleden, onder wie Tjeerd de Groot (D66), Thom van Campen (VVD) en Derk Boswijk (CDA), kreeg van de NCTV het advies niet naar de betoging te gaan omdat hun veiligheid niet gegarandeerd kon worden. Boswijk is desondanks wel naar Stroe gegaan.

De boeren zijn boos over de stikstofplannen van het kabinet. De uitstoot moet drastisch omlaag om de natuur te beschermen. Volgens de premier staan de doelstellingen en wordt daaraan niet getornd. 'Anders komt Nederland echt volledig op slot te zitten de komende jaren.'

In de provincies wordt verder gesproken over de invulling van de stikstofplannen van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof). 'Over het hoe moet het gesprek plaatsvinden. Dat zullen we de komende tijd doen', aldus Rutte. Van der Wal zei eerder dat in de provincies maatwerk mogelijk zal zijn.

De boeren gingen ook weer massaal met tractoren de snelweg op om in het Gelderse Stroe te komen. Daardoor ontstonden lange files. 'Je moet je houden aan de aanwijzingen van het openbaar bestuur', zei Rutte daarover.

'Staat in oorlog met boerenrepubliek'

13:46 | 'De Staat der Nederlanden is in oorlog met de boerenrepubliek. Er is een staat van beleg afgekondigd om onze grond en eigendommen af te nemen.' Dat zei voorman Bart Kemp van boerenorganisatie Agractie kort na het begin van het officiële programma van het protest tegen de stikstof- en natuurplannen van het kabinet in het Gelderse Stroe.

Kemp benadrukte wel dat niet zal worden opgeroepen tot strafbare feiten. 'We zullen de strijd zonder wapens moeten voeren.' Op de vraag van Kemp aan de boeren of ze willen blijven vechten reageerden de actievoerders instemmend. Kemp riep de boeren op massaal in actie te komen, ook in hun eigen regio's.

Kamerlid Boswijk wel naar Stroe

13:40 | Hoewel ook CDA-Kamerlid Derk Boswijk van de NCTV het advies had gekregen om niet naar het boerenprotest in Stroe te gaan, is hij er toch. 'Het was voor mij geen optie om niet te gaan', laat hij desgevraagd weten aan het ANP.

Het CDA-Kamerlid vindt het 'wel waardeloos' dat dit advies moet worden gegeven door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. 'Je wil dat Kamerleden altijd en overal bij bijeenkomsten of demonstraties aanwezig kunnen zijn, ook als de boodschap niet welgevallig is bij de organisatoren.'

Boswijk vindt dat 'we met elkaar in gesprek moeten blijven. Daarom ga ik vandaag toch met de boeren in gesprek. We moeten polarisatie voorkomen.'

Voor zover bekend zijn twee Kamerleden van D66 en VVD niet naar het boerenprotest gegaan na een advies van de NCTV dat hun veiligheid niet kon worden gegarandeerd.

Stikstofprotest na vertraging begonnen

13:28 | Het officiële programma van het protest tegen de stikstof- en natuurplannen van het kabinet in het Gelderse Stroe is omstreeks 13.15 uur begonnen. Eigenlijk zou het programma om 12.00 uur van start gaan, maar op dat moment waren nog veel mensen onderweg naar het terrein waar actie wordt gevoerd.

Boeren rijden tegen verkeer in op A7

13:23 | Een groep boeren heeft woensdag tegen de rijrichting in gereden op de A7, zo meldt een woordvoerder van de politie. De politie probeerde te handhaven door een toegangsweg in de buurt van het Friese Drachten te blokkeren, maar dit werd omzeild door de trekkers. De woordvoerder spreekt van een 'zeer onveilige situatie' en meldt verder dat de zware voertuigen niet meer tegen te houden waren.

De politie gaat nu in gesprek met de boeren. Er is forse vertraging in beide rijrichtingen op de weg.

Stikstofprotest in Stroe nog niet begonnen

13:07 | Het officiële programma van het protest tegen de stikstof- en natuurplannen van het kabinet in het Gelderse Stroe is nog niet begonnen. Eigenlijk zou het programma om 12.00 uur van start gaan, maar er zijn nog veel mensen onderweg naar het terrein waar actie wordt gevoerd.

Vele duizenden boeren en andere tegenstanders van de stikstofplannen hebben zich verzameld op het terrein waar actie wordt gevoerd. Ook staan er duizenden tractoren rond het veld waar een podium is neergezet. De sfeer is gemoedelijk. Er zijn hapjes en drankjes en uit de speakers schalt non-stop boerenrock.

Boerenprotest: Waar Den Haag voor kiest, is voor de boer triest

12:40 | Zeker duizenden trekkers staan woensdag rondom het open veld en in weilanden in de omgeving van het terrein in het Gelderse Stroe waar woensdag het landelijke boerenprotest is. De duizenden actievoerders komen uit verschillende delen van het land. Nog lang niet iedereen is overigens gearriveerd, de wegen in de omgeving staan nog altijd vol.

Onder de aanwezigen zijn ook veel kinderen. Er staat onder meer een springkussen, waar ze zich kunnen vermaken.

Onder anderen de Zeeuwse neven Daniël de Koeijer (15) en Diederik de Koeijer (17) zijn naar Stroe gekomen. Zij komen uit Waarde, bij Yerseke. De vader van Daniël is boomkweker. Die heeft zelf minder last van de stikstofregels dan veehouders, maar hij is het roerend met de veehouders eens. Volgens hem slaat het stikstofbeleid, waar woensdag tegen wordt geprotesteerd, nergens op. De cijfers hierover gelooft hij niet.

Ondertussen zijn er veel protestuitingen te zien, zoals 'D66 in de regering, wij naar de tering', 'Rutte IV zonder verstand, donderstraal op Nederland', 'Waar Den Haag voor kiest, is voor de boer diep triest' en 'Politici zijn net luiers. Als je ze niet regelmatig vervangt, zit je tot over je oren in de stront'.

Van der Plas: Kamerleden moeten vrij zijn te komen

12:40 | Elk Kamerlid moet vrij zijn om te gaan en staan waar hij of zij wil. Dat zegt BBB-voorvrouw Caroline van der Plas woensdag in Stroe in een reactie op het bericht dat Tweede Kamerleden Tjeerd de Groot (D66) en Thom van Campen (VVD) niet naar het boerenprotest in dat dorpje gaan. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid adviseerde hen niet te gaan omdat hun veiligheid niet gegarandeerd kan worden.

Van der Plas zegt het heel vervelend te vinden als dat zo is. 'Maar als ik even naar mezelf kijk, persoonlijk, en er zou een demonstratie zijn van Extinction Rebellion bijvoorbeeld of een hele activistische milieugroep, dan zou ik denken, nou, daar ga ik niet heen. Wat is mijn meerwaarde daar? Ik ben het toch niet met ze eens en misschien worden ze wel boos op mij.'

Van der Plas zegt als Kamerlid altijd en overal haar werk te willen kunnen doen. 'Maar ik maak ook keuzes waar ik wel en niet naartoe ga.'

In reactie op een man met een hooivork die rondliep met de tekst 'Wie niet luisteren wil, moet maar voelen', zegt Van der Plas: 'Kijk eens wat er op de Black Lives Matter-protesten wordt gedaan. Kijk eens wat er bij de Greenpeace-protesten wordt gezegd. Kijk eens wat er bij de Extinction Rebellion-protesten wordt gezegd. Op een protestdag ga je altijd een soort van de randen opzoeken.'

Minister Dijkgraaf: verontrustend als degenen met onwelkome boodschap worden uitgesloten van publieke debat

12:25 | Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf vindt het verontrustend wanneer degenen met een 'onwelkome boodschap' worden uitgesloten van het publieke debat. Dijkgraaf reageert op het advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid aan D66-Kamerlid en landbouwwoordvoerder Tjeerd de Groot om woensdag niet naar het boerenprotest in Stroe te gaan omdat zijn veiligheid niet gegarandeerd kan worden.

Blokkade op A7 in Friesland zorgt voor forse file

11:55 | Op de A7 bij Drachten in Friesland is een flinke file ontstaan door een blokkade. Op een foto is te zien hoe een voertuig over de hele weg is geschaard. De politie weet niet of het gaat om een bewuste actie die te maken heeft met het boerenprotest, meldt een woordvoerder.

Volgens Rijkswaterstaat is er in de richting van Heerenveen tussen Drachten en Tijnje 75 minuten vertraging.

Meer dan een uur vertraging op A1 door boerenprotest

11:40 | Op de A1 staat het verkeer in beide richtingen tussen Amersfoort en Apeldoorn vast. Er is ruim een uur vertraging, meldt Rijkswaterstaat. Talloze trekkers rijden over de weg richting het boerenprotest in Stroe.

Eerder op de ochtend riep Rijkswaterstaat al op de weg te vermijden. Op beelden van de Gelderlander is te zien hoe trekkers massaal vaststaan.

Nog veel trekkers onderweg naar Stroe

10:30 | Rond 10.30 uur zijn er in Stroe ongeveer vijfhonderd tractoren gearriveerd voor de landelijke demonstratie van boeren. Volgens een belangstellende die met een drone werkt, is te zien dat het vanaf het manifestatieterrein tot op de snelweg A1 volstaat met trekkers. Rond Stroe zouden er nog honderden trekkers staan.

Onderweg naar Stroe zijn her en der in de weilanden langs de snelweg protestborden te zien. In dorpen staan mensen langs de kant van de weg, die applaudisseren en zwaaien naar de voorbijrijdende trekkers. Ook daar zijn langs de straten borden met leuzen te zien.

D66'er De Groot niet naar boerenprotest na waarschuwing NCTV

10:25 | D66-Kamerlid en landbouwwoordvoerder Tjeerd de Groot gaat woensdag niet naar het boerenprotest in Stroe, meldt zijn partij. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid adviseerde hem niet te gaan, omdat de veiligheid van het Kamerlid niet gegarandeerd kan worden, aldus D66.

De Groot en zijn partij worden volgens de NCTV gezien als vertegenwoordigers van het stikstofbeleid, waar de boeren tegen demonstreren. De situatie bij demonstratie zou "lokaal onvoorspelbaar" zijn.

Volgens De Groot was hij toch niet welkom bij de demonstratie, terwijl hij eerder wel was uitgenodigd. Het Kamerlid schrijft op Twitter dat 'iemand met een andere mening' volgens de eigenaar van het terrein waar de demonstratie plaatsvindt niet welkom is.

De Groot deed eerder aangifte nadat hij in Facebookgroepen van radicale boerenclubs werd bedreigd. Zo schreven ze onder meer over hem 'dit ongedierte moet je uitroeien, en voor deze wolf in schaapskleren is geen afschotvergunning nodig, gewoon een propje lood geven', aldus het Reformatorisch Dagblad dat inzage had in de groepen.

Boeren roepen op om kentekens van trekker te halen (2)

10:20 | In onderlinge communicatie roepen boeren elkaar op om de kentekens van de tractoren te verwijderen. Dit is vermoedelijk ingegeven door de wens om een boete voor het rijden op de snelweg achteraf te voorkomen.

'Nogmaals, kentekens van de trekkers afhalen. Ik herhaal kentekens van de tractoren afhalen', meldt een boer. 'Ja dat hebben ze hier op de A28 goed gedaan', zo antwoordt een andere actievoerder. 'Hier draagt niemand een kenteken.'

Het is overigens nog niet verplicht voor trekkers om kentekens te voeren. De regel om dit wel te doen ging weliswaar met ingang van 1 januari in, maar tot 1 juli geldt een coulanceperiode om dat daadwerkelijk in te voeren. Op Twitter refereert BBB-voorvrouw Caroline van der Plas hier ook aan door te stellen dat landbouwvoertuigen weliswaar geregistreerd moeten zijn, 'maar kenteken is pas verplicht vanaf 1 juli'.

Zeer beperkte handhaving trekkers op snelweg om grote toeloop

09:45 | De politie handhaaft daar waar het kan als tractoren de snelwegen opgaan, maar gezien de massaliteit waarmee dit woensdagochtend gebeurt zal die handhaving zeer beperkt zijn. Dat zei nationaal commandant bij de politie Willem Woelders woensdagochtend in het NOS Journaal.

Volgens Woelders blijft het uitgangspunt dat mensen niet op snelwegen mogen rijden met trekkers. 'Daar zijn we natuurlijk ook op voorbereid in het hele land. Alleen wat we zien is dat er heel massaal met tractoren toch richting snelwegen wordt gegaan.'

Daar waar de politie kan, zijn mensen hier ook op aangesproken, aldus Woelders. 'Sommigen hebben zich er inderdaad aan gehouden, maar de aantallen zijn dusdanig groot dat ze toch de snelwegen opgegaan zijn. Dan is bij ons de afweging: 'wat kun je er op dat moment aan doen'', vertelt de nationaal commandant.

Van belang is dan vooral de verkeersveiligheid en de veiligheid van de mensen die moeten handhaven, zegt Woelders. 'Daar waar we kunnen zullen we handhaven, maar dat is gezien de massaliteit zeer beperkt.'

Vanuit heel Nederland gingen boeren al vroeg de weg op, met name in Zeeland, Limburg en Noord-Nederland. Volgens Woelders, die nog geen concrete aantallen kon noemen, gaat het om duizenden tractoren. Hij spreekt van een grote opkomst.

Woelders gaf verder aan dat de politie zich er samen met Rijkswaterstaat op concentreert dat het veilig blijft. In de loop van de ochtend wordt gekeken wat het boerenprotest gaat betekenen voor de avondspits. 'Want ze moeten ook weer terug en ook daar is veiligheid dan een groot issue.' Verder herhaalde Woelders het advies dat eerder al door Rijkswaterstaat werd gegeven: 'Daar waar je in Midden-Nederland de weg niet op hoeft, blijf dat vooral ook niet doen. Mensen moeten straks massaal weer terug en dan heb je enorme opstoppingen'.

Files nemen langzaam af

09:30 | De files op de snelwegen nemen sinds 08.45 uur iets af. Volgens de ANWB 'lijkt het erop dat de meeste boeren zo langzamerhand Stroe hebben bereikt'. De verkeersdienst schat dat de ochtendspits tot nu toe twee keer zo druk was als een reguliere woensdagochtendspits.

Wel is het nog druk op de A27 in Noord-Brabant, op de A50 richting Arnhem en op de A28 richting Zwolle. En ook bij Den Haag is nog veel vertraging, ook omdat uit voorzorg de A12 vanaf Prins Clausplein naar Den Haag is afgesloten. Ook de dagelijkse files nemen af, stelt de ANWB.

ANWB: files op de snelwegen nemen langzaam af

09:00 | De ANWB ziet dat de files op de snelwegen rond 08.45 uur iets afnemen. 'Het lijkt erop dat de meeste boeren zo langzamerhand Stroe hebben bereikt', zegt een woordvoerder.

Wel is het nog druk op de A27 in Noord-Brabant, op de A50 richting Arnhem en op de A28 richting Zwolle. En ook bij Den Haag is nog veel vertraging, ook omdat uit voorzorg de A12 vanaf Prins Clausplein naar Den Haag is afgesloten. Ook de dagelijkse files nemen af, stelt de ANWB.

Tientallen trekkers A1 op bij Bathmen

08:55 | Vele tientallen trekkers zijn woensdagmorgen de A1 bij Bathmen opgereden. De boeren zijn op weg naar de landelijke protestbijeenkomst in Stroe.

De boeren uit Overijssel en Gelderland zouden op weg naar Stroe anders dwars door Deventer en Apeldoorn moeten. Onverantwoord, zo vindt actiegroep Voll Gass. De route is wel vooraf besproken met Rijkswaterstaat die de stoet met auto's begeleidt.

Volgens Martijn Vorkink, die namens de actiegroep voorop rijdt in een stoet van zeker tweehonderd trekkers, is de maat bij veel boeren vol. 'Niemand heeft er zin meer in, niemand weet waar hij aan toe is. We zijn er helemaal klaar mee.'

De boeren hadden zich verzameld in een weiland vlakbij de oprit naar de A1. De vele trekkers, netjes in rij opgesteld, waren uitgerust met vlaggen en protestborden. 'Laten we het niet vergeten, onze boeren zorgen iedere dag voor ons eten' en 'Mark verrader' stond er onder meer op te lezen.

Ook jonge boeren waren aanwezig. Een 25-jarige veehouder uit Haarle is de derde generatie boer op zijn land. Zijn boerderij staat op 1,2 kilometer van een natuurgebied. Het is hem onduidelijk welke gevolgen de stikstofcrisis voor hem heeft. En daarmee ook voor het hele dorp. 'Dit raakt meer dan de boeren alleen. Dit raakt het hele platteland', zegt hij

Tractoren druppelen binnen bij landelijke manifestatie in Stroe

08:45 | Bij het weiland in het Gelderse Stroe, waar woensdag het landelijke boerenprotest wordt gehouden, druppelen woensdagochtend de eerste tractoren binnen. Omstreeks 08.15 uur staan er zo'n twintig tractoren. Verder is er onder meer muziek en staan er foodtrucks.

Langs de randen van het weiland staan vrachtwagens met teksten als: 'Met de kaalslag die op ons wacht, verliest de leeuw zijn kracht' en 'No farmers, no food, no future'

Organisatie: boeren op de snelweg is individuele keuze

08:40 | De organisatie van de boerenprotesten zegt dat het aan boeren zelf is of ze wel of niet op de snelweg gaan rijden. Mark van den Oever, voorman van Farmers Defence Force, noemt dat 'de keuze van elke boer zelf". En volgens Bart Kemp van Agractie hebben plaatselijke afdelingen in overleg met de lokale politie afgesproken dat rijden via de snelweg "toch het snelste en het veiligste was".

Dinsdag nog meldde de politie "waar het nodig en mogelijk is" actief te gaan optreden tegen trekkers op de snelweg. Dat is namelijk wettelijk verboden. Farmers Defence Force had dinsdag nog opgeroepen niet met trekkers op de snelweg te komen. Van den Oever woensdagochtend: "In principe ja. Maar wat de boer zelf doet, dat moet hij zelf weten." En: "Hoe sneller we via de snelweg kunnen, hoe sneller we er ook weer af zijn. Als we via kleine weggetjes rijden wordt de vertraging nog veel groter."

Van handhaven leek woensdag nog niet veelvuldig sprake. Volgens Kemp verloopt een en ander tot nu toe "zonder bijzonderheden". De landelijke politie kon nog niet reageren.

Kemp zegt verder rond 08.30 uur dat hij signalen heeft dat er 110.000 trekkers en andere voertuigen naar Stroe komen, voor het grote boerenprotest. Er zijn vanuit het hele land tractoren de snelwegen opgegaan, wat voor veel vertraging zorgt.

Verkeer kort stil op A12

08:30 | Boeren hebben op de A12 van Den Haag naar Utrecht met hun tractoren het verkeer korte tijd stilgelegd. Ter hoogte van Nieuwerbrug blokkeerden ze de weg enkele keren. Inmiddels rijdt het verkeer weer, meldt een woordvoerder van de ANWB. De stops duurden ongeveer tien minuten.

Het is woensdag druk op de snelwegen, vanwege tractoren die op weg zijn naar het boerenprotest in Stroe. Volgens de woordvoerder van de ANWB springt omstreeks 08.15 uur vooral de A27 van Breda naar Utrecht eruit, met een totale extra reistijd van 70 minuten. Maar ook op de A50 van Eindhoven naar Arnhem is het druk, met in totaal 80 minuten vertraging op het hele traject.

Onder meer op de A4 richting het zuiden en de A27 richting Brabant vonden woensdagochtend ook ongevallen plaats. Vooralsnog ziet de ANWB geen verband tussen die ongevallen en de tractoren die her en der op de snelwegen zijn. "De boeren zijn onderweg naar het midden van het land, deze ongevallen vonden plaats de andere kant op", aldus de zegsman.

'Stel reis uit'

08:00 | Rijkswaterstaat raadt weggebruikers aan de reis uit te stellen. Dat geldt zeker voor mensen in het midden van het land. Reden is de drukte op de weg, die is ontstaan doordat op verschillende plekken in het land tractoren op de snelwegen rijden. 'We verwachten nu dat het zeker in het midden van het land nu snel gaat vollopen.'

Drukte op snelwegen

07:45 | Op de A2 naar Utrecht en op de A50 naar Arnhem is het langzaam rijden door het boerenprotest, meldt de ANWB. Er komen steeds meer tractoren de snelwegen op. Boeren zijn al vroeg op weg naar Stroe voor hun manifestatie tegen de stikstofplannen van het kabinet. Ook op de A2 richting het noorden rijden tractoren, daardoor staat er file vanaf knooppunt Empel.

De organisatie van het protest had juist opgeroepen om niet over de rijkswegen te komen. De politie kondigde dinsdag aan te zullen optreden tegen tractoren op de snelweg. Omdat Rijkswaterstaat rekening houdt met een zeer zware ochtend- en avondspits, krijgen mensen die woensdag thuis kunnen werken, het advies dit te doen.

'Stikstofkaart wordt nog aangepast'

07:30 | Stikstofminister Christianne van der Wal heeft geen beleid 'te verkopen', maar heeft 'een hele pijnlijke boodschap' te brengen. 'Dat is superheftig, ik snap dat daar veel emotie en frustratie bij komt kijken'.

Overigens is haar verwachting wel dat de stikstofkaart, die een indicatie moet geven hoeveel emissiereductie er nodig is, nog aangepast gaat worden, zegt de minister tegenover BNR.

Trekkers de weg op

07:10 |Het wordt inmiddels drukker op de weg als gevolg van de boerenprotesten. Op de A2 bij knooppunt Ekkersweijer (bij Eindhoven) rijden volgens Rijkswaterstaat ook een paar honderd tractoren. Die zijn op weg naar de A50 richting het noorden.

Het einde van de A12 richting Den Haag is daarnaast op last van de politie ook afgesloten, geeft een woordvoerder van Rijkswaterstaat aan. Weggebruikers wordt aangeraden een andere route te nemen, via de A4.

Een stoet met tractoren vanuit het Groningse Vlagtwedde zal naar verwachting rond 12.00 uur aankomen in Stroe. Een deel van hen zal over de A28 rijden.

Luister live | Op BNR hoor je het laatste nieuws over het boerenprotest

'Begrip voor boze boeren'

07:00 | Het begrip voor boze boeren neemt toe, terwijl landelijk er veel minder zorgen over zijn de impact van stikstof op de natuur. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Trouw. Bijna de helft (45 procent) van de ondervraagden zegt ‘volledig’ achter de boerenprotesten te staan. In oktober vorig jaar was dit nog 38 procent.

De steun voor de boeren is vooral groot bij kiezers van rechtse partijen als Forum, BBB, PVV, SGP en Ja21. Opmerkelijk is dat ook bij veel linkse partijen, zoals de Partij voor de Dieren, GroenLinks en de PvdA het begrip voor de boze boer de afgelopen maanden iets is toegenomen. Maar bij deze partijen heeft de overgrote meerderheid nog altijd géén begrip voor demonstrerende boeren.

Waar liggen de grenzen van het boerenprotest?

06:08 | Het was daags na de aankondiging van de ingrijpende en inmiddels beruchte stikstofplannen van Natuurminister Christianne van der Wal toen boze boeren de minister thuis opzochten. Onvrede over de 131 gebieden in Nederland waar de stikstofuitstoot met 70 procent omlaag moet. Het betekent dat de ziel en zaligheid van veel boeren dreigt te verdwijnen, en dat laten ze vandaag tijdens een landelijk boerenprotest in het Gelderse Stroe weten.

Het heeft er dan ook alle schijn van dat het verkeer in Nederland er flink onder zal komen te lijden, maar is dat terecht? Volgens de Groningse jurist Berend Roorda, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, valt de protestactie van de boeren in beginsel onder het recht om te demonstreren. 'De reikwijdte van dit recht wordt zeer ruim geïnterpreteerd', zo stelt hij.

Boeren onderweg naar Stroe

05:40 | Boeren vanuit heel het land zijn onderweg naar Stroe om in de middag te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Op sommige plekken rijden de boeren over de snelwegen, ondanks dat de organisatie van het protest vooraf heeft opgeroepen juist niet over de rijkswegen te komen. In Zeeland is een groep boeren in de nacht dinsdag op woensdag tegengehouden toen ze met tractoren over de A58 reden.

Ook is een stoet van 90 tractoren vanuit het Groningse Vlagtwedde om 05.00 uur vertrokken. Henk Wortelboer meldt dat ze naar verwachting rond 12.00 uur zullen aankomen in Stroe. Tijdens de tocht zullen nog meer boeren met trekkers bij hen aansluiten. Wortelboer laat weten dat ook zij een deel over de A28 zullen rijden. Hij zegt dat veiliger te vinden dan binnendoor. De politie is dat ook meegedeeld volgens Wortelboer, al heeft die volgens hem geen toestemming gegeven.

Ook boeren uit Limburg zijn 's nachts gaan rijden en verzamelden zich volgens de lokale site Nederweert24 op de parkeerplaats bij de McDonald's in Nederweert. Onder begeleiding van de politie reden de boeren de A2 richting Eindhoven op. Volgens het medium gaat het om ruim 70 tractoren en vrachtwagens.