Meeste blokkades voorbij
19:00 | De blokkades van distributiecentra her en der in het land lijken voorbij. Dinsdagavond werd ook de blokkade van de brug in het Prinses Margrietkanaal, de vaarweg tussen Lemmer en Delfzijl, beëindigd, meldt Rijkswaterstaat.
De brug bij Gaarkeuken (Groningen) werd sinds maandagochtend geblokkeerd door boeren met tractoren en kon daardoor niet open. In totaal zo'n negentig beroepsvaartuigen hebben last gehad van de stremming. De vertraging is nog niet voorbij voor de schippers, want ze moeten nog door de sluizen. Het duurt nog lang voordat alles weer normaal is, aldus de woordvoerder van Rijkswaterstaat. Gemiddeld genomen varen er 45 beroepsschepen per dag door het kanaal.
Ook de blokkade bij het distributiecentrum van Lidl in Heerenveen is beëindigd, aldus de Leeuwarder Courant. Eerder dinsdagavond kwam in Nijkerk ook een einde aan de actie bij de distributielocaties van supermarkten Boni, zuivelcoöperatie Arla en een horecagroothandel. Demonstrerende boeren vertrokken na een gesprek met de Nijkerkse burgemeester Gerard Renkema. De burgemeester en een wethouder gingen dinsdagmiddag langs bij de boeren om naar hun zorgen te luisteren. Renkema had al een noodverordening uitgevaardigd om de blokkade in te dammen, de ME was ter plaatse, maar de politie werd niet ingezet. 'We wilden vooral door middel van het gesprek de demonstrerende boeren stimuleren om te vertrekken', zo liet een woordvoerder weten.
Boeren voeren al dagen actie tegen de stikstofplannen van het kabinet. Dinsdagochtend waren er onder meer acties bij distributiecentra van Aldi en Sligro in Deventer, Aldi in Drachten, PLUS in Haaksbergen, Lidl in Almere en Heerenveen, Jumbo in Nieuwegein, Woerden en Raalte en Boni in Nijkerk.
Blokkade in Nijkerk voorbij
18:05 | Ook de blokkade van de distributielocaties van supermarkt Boni, zuivelcoöperatie Arla en een horecagroothandel in Nijkerk is voorbij. Na een afgekondigde noodverordening en een gesprek met burgemeester Gerard Renkema vertrokken de demonstrerende boeren. De ME kwam ter plekke, maar hoefde uiteindelijk niet in actie te komen.
Maandagavond om 18.00 uur vaardigde de gemeente al een noodverordening uit om de blokkade in te dammen, maar de politie werd niet ingezet. 'We wilden vooral door middel van het gesprek de demonstrerende boeren stimuleren om te vertrekken', zo liet een woordvoerder weten. Burgemeester Renkema en wethouder Esther Heutink kwamen dinsdagmiddag langs bij de boeren om naar hun zorgen te luisteren.
De voorraad in de 46 winkels van Boni werd door de blokkade van het enige distributiecentrum van de supermarkt steeds minder. Vooral hardlopende producten als bananen, brood en melk raakten op.
Actievoerders vertrekken na gesprek
17:30 | De boerendemonstranten die de aanrijroute van afvalverwerker Twence in Hengelo al sinds maandagochtend blokkeerden, zijn dinsdag vertrokken na 'een constructief gesprek' met het bedrijf. De actievoerders vertrokken uiteindelijk zonder optreden van de politie of ME, laat een woordvoerder van het bedrijf weten.
Even daarvoor kondigde de burgemeester van Hengelo, Sander Schelberg, een noodverordening af. De politie kan dan ingrijpen om de blokkades op te heffen. 'De politie zou eraan te pas komen, maar ze hebben er nu voor gekozen om zelfstandig weg te gaan', zegt een woordvoerder van Twence.
Drenthe keert zich tegen stikstofaanpak
17:10 | Ook Drenthe keert zich tegen een deel van de stikstofaanpak van minister Christianne van der Wal. Het college van Gedeputeerde Staten laat weten dat het de veelbesproken 'stikstofkaart' niet gaat gebruiken en roept tegelijkertijd het kabinet op tot 'realisme en perspectief'. Drenthe schaart zich daarmee in een groeiende lijst van provincies die onderdelen van het landelijke stikstofbeleid naast zich neerleggen of daar zeer kritisch over zijn.
Ook Gelderland, Limburg, Overijssel, Brabant en Zeeland hebben bezwaren tegen de stikstofaanpak die het kabinet wil. De ene provincie verwoordt die scherper dan de andere. Hun standpunt is belangrijk, omdat het uiteindelijk de provincies zijn die bepalen hoe de doelen van het kabinet bereikt moeten worden. Drenthe ziet onder meer niks in de kaart waarin de minister een 'indicatie' gaf van de stikstofvermindering die per gebied moet worden gerealiseerd. Zo'n kaart 'met kleurtjes en percentages' is 'geen geschikt uitgangspunt voor het Drentse proces', klinkt het. In plaats daarvan wil de provincie focussen op 'het wettelijke doel'.
Ministers maken zich zorgen om blokkades
16:10 | Landbouwminister Henk Staghouwer en stikstofminister Christianne van der Wal maken zich zorgen over de gevolgen van de blokkades bij distributiecentra van supermarkten. Boerendemonstranten blokkeren deze centra al enkele dagen met trekkers. Vanuit daar worden levensmiddelen naar supermarkten vervoerd. 'Ik heb ook de blokkades gezien en ik maak me daar echt wel zorgen over', zegt Staghouwer.
Volgens Van der Wal komt de voedselvoorziening niet in gevaar. 'Waar ik wél zorgen over heb, is bijvoorbeeld ziekenhuizen en verzorgingstehuizen', aldus Van der Wal. 'Die zijn natuurlijk ook afhankelijk van bevoorrading.'
Gevolg van de blokkades zijn lege schappen in de supermarkt, ziet Staghouwer. 'Dat moeten we echt niet willen', vindt de bewindsman. Een aantal boerendemonstranten zegt dat de voedselvoorziening in het geding komt door de stikstofplannen. 'Daar ben ik het niet mee eens', aldus Staghouwer. Hij benadrukt dat het Nederlandse voedselsysteem deel uitmaakt van een Europees en wereldwijd systeem.
Boeren beëindigen actie bij distributiecentrum Lidl
15:40 | Boeren hebben hun blokkade van het distributiecentrum van Lidl in Almere dinsdag aan het begin van de middag beëindigd. Ze reden weg met hun voertuigen nadat de politie de actievoerders kort na 13.30 uur kwam vertellen dat er een noodverordening was afgekondigd en dat de boeren binnen een uur moesten vertrekken.
De ME kwam massaal ter plaatse vlak voordat de boeren hun actie beëindigden, maar de actievoerders hadden al aangegeven dat ze vreedzaam zouden vertrekken. Door de vele ME-busjes moesten de boeren wel met hun voertuigen door de berm om weg te kunnen rijden. Voordat ze vertrokken, veegden de boeren de weg waar ze actie hadden gevoerd aan, gooiden ze het afval in vuilniszakken en zetten bierflesjes in kratten. Ook klapten ze hun campingstoelen in en doofden ze het vuurtje dat ze hadden gemaakt.
Noodverordening om blokkades distributiecentra op te heffen in Raalte
15:03 | Vanaf 13.30 uur geldt er een noodverordening om de blokkades bij de distributiecentra van de Jumbo in Raalte te beëindigen, schrijft het ANP. De politie geeft de boeren de mogelijkheid om uit eigen initiatief met hun voertuigen te vertrekken, aldus de gemeente Raalte in een verklaring. Als de actievoerders hier geen gehoor aan gegeven, dan kan de politie op basis van de noodverordening ingrijpen om de blokkades op te heffen.
Boeren blokkeren de twee distributiecentra in het Overijsselse Raalte sinds maandagmorgen uit onvrede over de stikstofplannen van het kabinet.
Luister ook | Hoge Bomen: Jumbo
Distributiecentra Albert Heijn blokkade-vrij, bevoorrading herstart
14:54| De bevoorrading van supermarkten van Albert Heijn is weer opgestart na boerenblokkades van distributiecentra. Die zorgen er sinds gisterenochtend voor dat in het hele land het leveren van producten aan supermarkten veel lastiger is geworden. Daardoor zijn vooral versproducten moeilijker verkrijgbaar. Ook vanochtend werden door het hele land nog meer dan tien distributiecentra van verschillende supermarkten geblokkeerd, schrijft het ANP.
'Het winkelbeeld is divers (sommige winkels zijn gewoon bevoorraad, andere minder) en kan in de loop van de dag en per regio verschillen', meldt een woordvoerster van Albert Heijn.
Vandag vroeg meldde Albert Heijn dat er toen geen blokkades waren bij zijn distributiecentra. Op verdere vragen, zoals over de geleden schade en in hoeverre de bevoorrading was ontregeld, wil de keten niet ingaan. 'Onze prioriteit ligt bij het bevoorraden van onze winkels.'
Coop verwacht miljoenenschade
13:30 | Supermarktketen Coop verwacht miljoenenschade door protesterende boeren. Dat heeft het bedrijf bekend gemaakt. Afgelopen dagen zijn meerdere distributiecentra van supermarkten geblokeerd door boze boeren, waaronder ook van Coop. Hierdoor is het hele distributienetwerk van het bedrijf platgelegd, meldt een woordvoerder aan het ANP.
Supermarktkoepel CBL heeft al aangegeven de schade door de blokkades te gaan verhalen op de boeren.
Veel minder versproducten bij Lidl
12:55 | Meer dan tweehonderd supermarkten van Lidl zijn getroffen door boerenblokkades van distributiecentra. Veel versproducten zijn daar minimaal of niet beschikbaar door het uitblijven van leveringen, meldt een woordvoerster. Dat komt door blokkades bij centra in Almere en Oosterhout bij Nijmegen. In Heerenveen is het distributiecentrum door protesterende boeren soms wel en soms niet in werking.
Die locaties werden maandag al geblokkeerd door boeren, die protesteren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Dinsdag eindigde de blokkade bij het distributiecentrum in Oosterhout na een noodbevel van de gemeente. De locatie in Heerenveen is soms wel en soms niet bereikbaar door de aanwezigheid van protesterende boeren.
De keten met meer dan vierhonderd vestigingen in Nederland kan nog niet zeggen hoe hoog de schade uitvalt en of deze ergens gaat worden verhaald.
Blokkade distributiecentrum Deventer voorbij
12:50 | De blokkade van een distributiecentrum van groothandel Sligro in Deventer is voorbij. Dat meldde een woordvoerder van Sligro. Volgens hem werd daarbij de ME ingezet. In Deventer is een noodverordening ingesteld om blokkades van distributiecentra door boeren te beëindigen. Volgens RTV Oost is er iemand aangehouden bij het beëindigen van de blokkade, maar de politie kan dat niet bevestigen.
Door de maandagochtend begonnen blokkade met tractoren waren poorten voor in- en uitgang van het distributiecentrum van Sligro afgesloten. Vanuit dat centrum bezorgt Sligro producten aan klanten. Leveringen konden daardoor niet doorgaan. Volgens de woordvoerder is het nu zaak dat die producten alsnog worden bezorgd. Hij kon nog niks zeggen over eventuele schade door de blokkade.
Blokkade distributiecentrum in Nieuwegein voorbij
12:40 | De boerenblokkade van een distributiecentrum van Jumbo in Nieuwegein is dinsdag rond het middaguur opgeheven. De boeren zijn vertrokken, nadat ze van de politie de oproep kregen voor 12.00 uur weg te gaan. Na die tijd zou er worden opgetreden, maar dat was dus niet nodig.
Circa veertig trekkers blokkeerden het terrein. Een aantal boeren zegt nu naar een boerenactie bij het Stadskantoor in Utrecht te gaan, waar ook trekkers staan geparkeerd. Naast landbouwvoertuigen hadden de actievoerders ook touringcars meegenomen voor het vervoer. De sfeer ter plaatse was volgens een verslaggever ontspannen. Meegebrachte spullen als barbecues en picknicktafels werden in allerijl opgeruimd.
PBL: landbouw speelt cruciale rol in verminderen uitstoot
12:15 | Met name de landbouw heeft een cruciale rol in het verminderen van uitstoot van broeikasgassen. Dat komt omdat de landbouw de meeste uitstoot zal behouden, terwijl andere sectoren meer reduceren in de komende tientallen jaren, concluderen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de Universiteit Utrecht in een nieuw rapport. Wel is ook in de industrie, gebouwde omgeving en in lucht- en scheepvaart 'veel meer inspanning' nodig.
De landbouw kan meer gebruikmaken van technologische maatregelen. Bovendien kunnen consumenten een grote bijdrage leveren, stelt het PBL. Bijvoorbeeld door substantieel minder vlees te eten, of door kweekvlees te eten in plaats van vlees direct afkomstig van dieren. Het gaat in het rapport om de uitstoot van broeikasgassen, die bijdragen aan de opwarming van de aarde. Dat staat los van de nieuwe stikstofplannen van het kabinet waartegen boeren in de afgelopen weken de straat op gaan.
Noodverordening in Deventer
11:00 | In Deventer is een noodverordening ingesteld om de blokkades bij drie distributiecentra in de gemeente te beëindigen. Sinds 10.30 uur dinsdagochtend geldt de verordening om blokkades bij de Coop, Aldi en Sligro te stoppen.
Maandag hielden de burgemeesters van Zwolle, Raalte en Deventer het in eerste instantie nog bij 'een dringende oproep aan de protesterende boeren' om de blokkades om 20.00 uur op te heffen. Daar werd geen gehoor aan gegeven. Actievoerders krijgen nu nog de mogelijkheid om 'uit eigen initiatief met hun trekkers te vertrekken', maar mocht hier dinsdag opnieuw niet naar geluisterd worden, dan kan de politie met de huidige verordening ingrijpen.
In Zwolle werd al eerder besloten tot een noodverordening, die ging maandag later op de avond in.
Distributiecentrum Lidl geblokkeerd
10:55 | Een groep boeren die sinds maandagochtend vroeg de ingang van het distributiecentrum van Lidl in Almere blokkeert, is voorlopig niet van plan te vertrekken. Voor de ingang staan dinsdagochtend een kleine twintig tractoren en een caravan en rond de 25 mensen zitten gemoedelijk rondom een vuurtje.
Op een aanhanger staat met grote letters: "Als de boer sterft, wordt honger geboren" en "Burgers, boeren en vissers in verzet, wij zijn klaar met dit kabinet!"
Enkele boeren, die anoniem willen blijven, vertellen dat ze nog geen verzoek hebben gehad van het distributiecentrum om te vertrekken. Hoe lang ze blijven, zeggen ze niet, maar ze zijn ook nog niet van plan weg te gaan.
Blokkade in Oosterhout voorbij
10:45 | Een blokkade van distributiecentra van Lidl en Albert Heijn in Oosterhout bij Nijmegen is dinsdagochtend opgeheven nadat de ME ter plaatse kwam. Burgemeester Patricia Hoytink-Roubos (gemeente Overbetuwe) kondigde een noodbevel af. De boeren die de locaties sinds maandagochtend met trekkers blokkeerden gingen uiteindelijk uit eigen beweging rustig weg.
Het ging in totaal om zo'n tachtig boeren die de centra blokkeerden. Rond 10.00 uur waren zowel boeren als politie weg. In het geval van Albert Heijn betrof het een centrum van waaruit bezorgingen worden geregeld. Een woordvoerder zegt namens de vertrokken boeren dat ze 'geen zin hadden om de situatie uit de hand te laten lopen'. Een aantal zou zich aansluiten bij een blokkade van een distributiecentrum in Deventer.
Supermarkten willen schade verhalen
10:15 | Supermarkten bekijken de mogelijkheid of zij de schade die zij lijden door boerenblokkades ergens kunnen verhalen. Het is volgens een woordvoerster van supermarktkoepel CBL nog niet duidelijk wat hierin mogelijk is, maar de "optie ligt op tafel". De schade voor supermarkten loopt volgens haar na een dag van blokkades bij distributiecentra al in de miljoenen euro's.
Dat komt vooral door het bederven van niet-geleverde producten, maar supers lopen ook omzet mis doordat er minder producten in de schappen liggen. Volgens het CBL zijn dinsdagochtend ruim tien distributiecentra geblokkeerd, wat minder dan op de eerste dag van deze acties. Een verbetering wil de zegsvrouw het niet noemen. 'Het zijn er nog steeds veel te veel en we hopen dat er wordt opgetreden.'
Distributiecentra nog geblokkeerd
08:00 | Bij verschillende distributiecentra van supermarkten hebben actievoerders de nacht doorgebracht en zo de leveringswegen geblokkeerd. Regionale media melden dinsdagochtend dat er nog acties gaande zijn in Nijkerk, Raalte, Oosterhout en Almere.
Om de boerenblokkades van distributiecentra 'in te dammen', is in het Gelderse Nijkerk maandagavond een noodverordening uitgevaardigd, liet de gemeente weten. Desondanks zijn actievoerders daar niet vertrokken. Een aantal heeft er de nacht doorgebracht, een ander deel heeft de trekker achtergelaten om dinsdagochtend weer terug te keren, meldt De Stentor. Er zou ondanks de noodverordening niet zijn ingegrepen door politie.
Volgens RTV Oost hebben boeren in Overijssel de nacht bij de Jumbo in Raalte doorgebracht in slaapzakken, in Haaksbergen zouden zo'n zeven trekkers zijn achtergebleven.
Organisaties: 'Ga praten'
06:15 | Ondernemersorganisatie evofenedex, die voor duizenden bedrijven de belangen behartigt op het gebied van handel en logistiek, roept de politiek op om weer te gaan praten met de actievoerende boeren. Ook zouden de autoriteiten moeten ingrijpen nu er goederenstromen worden geblokkeerd.
'Met de oneigenlijke acties wordt de gehele logistieke keten en de consument geraakt', schrijft evofenedex. 'Wij staan achter het demonstratierecht maar dit mag niet leiden tot acties waarbij de wet wordt overtreden.'
Belangenvereniging LTO roept boeren die distributiecentra blokkeren op daar mee te stoppen voordat de voedselvoorziening in gevaar komt. 'Zet deze actie niet te lang door', zegt voorzitter Sjaak van der Tak. Hij vreest dat acties de de voedselvoorziening raken en ook ouderen en kwetsbaren geen boodschappen meer ontvangen.
LTO noemt de blokkades van distributielocaties en ook snelwegen een onaanvaardbare manier van actievoeren. 'Een overgrote meerderheid van onze leden kijkt net als de rest van Nederland met afkeuring naar dergelijke acties, die ongeschikt en onwettelijk zijn', zegt een woordvoerder. LTO vindt bovendien dat de acties geen zoden aan de dijk zetten voor de boeren, die ontstemd zijn over de stikstofplannen van het kabinet. "Het moet over de inhoud gaan", zegt de woordvoerder.
Boeren willen emigreren
05:30 | De interesse onder Nederlandse boeren om te emigreren naar landen als Zweden, Denemarken en Canada is in de afgelopen drie jaar toegenomen, stelt Hendrik-Jan Achterhof, mede-eigenaar van agrarisch vastgoedbureau Interfarms. "Dit zijn niet alleen boeren die in de problemen komen vanwege de stikstofplannen. Het gaat ook om boeren die geen vertrouwen meer hebben in de overheid en daardoor geen toekomst meer zien in Nederland", zegt hij tegen Trouw.
Na de emigratiegolf in de jaren tachtig en negentig, toen jaarlijks wel driehonderd boerengezinnen emigreerden, daalde het aantal emigranten begin deze eeuw naar circa dertig per jaar. Door het fosfaatbeleid dat in 2015 van kracht werd, is dat nu gestegen naar zo’n 75 per jaar. Vanwege de stikstofplannen van het kabinet verwacht Achterhof dat dit aantal verder oploopt.
Uit een recent trendonderzoek van agronieuwswebsite Nieuwe Oogst blijkt dat een op de vijf boeren in Nederland overweegt om naar het buitenland te verhuizen. Achterhof begrijpt dat wel: "Boeren investeren veel om te kunnen voldoen aan de regelgeving, maar dan komt de overheid weer met strengere regels. Ze hebben het gevoel dat het nooit genoeg zal zijn."
Honderden boetes blokkades
01:30 | Bij de boerenprotestacties op maandag zijn tot dusver zo'n tweehonderd boetes uitgedeeld, met name aan mensen die op de snelweg reden met trekkers. Dat zei politiecommandant Willem Woelders bij talkshow Op1. Ook zijn er zeker zeven mensen aangehouden bij blokkades van distributiecentra in Friesland, werd later op de avond duidelijk.
In het hele land werden volgens Woelders zo'n vijftien distributiecentra van supermarkten en meerdere snelwegen geblokkeerd. Volgens de politiechef zijn grote problemen uitgebleven. "Het is niet tot grote ordeverstoringen gekomen", zegt hij in een aparte verklaring. "Wel werd het op sommige plekken onrustig."
Behalve boeren namen ook vissers en vrachtwagenchauffeurs deel aan de acties, aldus Woelders. Het ging volgens hem vooral om bliksemacties en om blokkades van distributiecentra. Overigens waren die maandagavond op sommige plaatsen nog aan de gang en weigeren boeren op die plaatsen te vertrekken. In Heerenveen en Sneek is de ME ingezet bij dergelijke blokkades. In Sneek zijn daar vier mensen bij aangehouden en in Heerenveen drie.
Traangas in Heerenveen
00:30 | De Mobiele Eenheid heeft maandagavond traangas gebruikt tegen actievoerders bij een distributiecentrum aan de Minerva in Heerenveen. Een grote groep personen weigerde te vertrekken bij het distributiecentrum. Ook is de ME bekogeld, aldus de politie.
De politie meldde dat een groot aantal actievoerders al langere tijd het distributiecentrum blokkeerde en dat daar meer mensen bijkwamen. Ondanks meerdere gesprekken, waarschuwingen en een brief van de gemeente Heerenveen weigerde een deel volgens de politie te vertrekken.
De politie meldde dat na het inzetten van traangas "de groep aanwezigen" in beweging is gekomen.
Eerder maandagavond beëindigde de ME de blokkade van een distributiecentrum in Sneek.