Remkes klonk tevreden over het verloop van het eerste overleg, al ging het er volgens hem niet altijd vriendelijk aan toe. 'Natuurlijk werd aan het begin van het gesprek een aantal kritische noten gekraakt. Dat was ook mijn oproep. Ik vind dat dit gesprek gevoerd moet worden zonder meel in de mond, en dat gebeurde ook.' LTO-voorzitter Sjaak van der Tak was minder tevreden dan zijn gespreksleider. Volgens hem is er wel sprake van beweging, maar is het nog te weinig om het gesprek nu voort te zetten. 'De bal ligt nu bij het kabinet', aldus Van der Tak.
Excuses
Tijdens het gesprek heeft premier Rutte excuses aan de boeren gemaakt voor het 'stikstofkaartje' van het kabinet, waarop staat hoeveel minder stikstof per gebied uitgestoten moet worden. Volgens hem heeft het geleid tot 'grote verwarring' en 'misverstanden' onder boeren. Hij zegde bovendien toe dat het kabinet zich gaat inspannen om 'de communicatie te verbeteren.'
Huiswerk
Stikstofminister Van der Wal was net als Rutte en Remkes redelijk positief. Ze is vooral blij dat de verschillende partijen nu eindelijk met elkaar om de tafel zitten. 'Dat is ontzettend belangrijk, en ook de manier waarop we in Nederland met elkaar omgaan. Met respect voor elkaar in gesprek, luisteren naar elkaar, en kijken hoe je samen problemen kunt oplossen en zorgen kunt wegnemen. Dat hebben we gedaan, en nu hebben we gezamenlijk huiswerk voor een vervolggesprek', zegt ze in gesprek met BNR-verslaggever Paul Sanders.
Van der Wal haalde tijdens dat gesprek zelf het veelbesproken kaartje aan. Ook zij baalt van de gang van zaken. 'Ik ben er onvoldoende in geslaagd goed uit te leggen wat het kaartje betekent. Veel boeren dachten dat ze in hun stal 79 procent minder koeien mogen hebben. Dat draagt bij aan nog meer onzekerheid, die er al zoveel is. En dat vind ik erg.'
Sfeer
De persconferentie zelf liet lang op zich wachten. Opvallend genoeg meldde een woordvoerder dat het gesprek vanwege 'de goede sfeer' uitliep, waarna LTO zich gedwongen voelde te reageren op Twitter. De boerenorganisatie laat weten zich nadrukkelijk niet te herkennen in het statement. Daarnaast zou LTO het kabinet verzocht hebben deze berichtgeving achterwege te laten, wat dus niet gebeurd is. 'Tekenend voor het optreden van de overheid afgelopen tijd; eenzijdig en zonder afstemming', luidt het oordeel van de boerenorganisatie op Twitter.
De tijd zal volgens Remkes moeten uitwijzen wat de volgende stap is. Acht boerenorganisaties, waaronder Farmers Defence Force, hebben inmiddels al gemeld met elkaar in beraad te gaan over het gesprek van vanochtend. Remkes benadrukt dat hij in de toekomst het liefst ook met de andere boerenorganisaties in gesprek gaat. 'Op zichzelf heeft de afwezigheid van de boerenorganisaties de inhoud van het gesprek niet gestoord, alles is aan de orde geweest. Maar het liefst wil je het gesprek wat breder voeren.'
Lees ook | 'Kabinet maakte beginnersfout in onderhandelingen met boeren'