Deze ‘coronawet’ wordt onderdeel van de bestaande Wet publieke gezondheid (Wpg), en is niet zomaar een wet. Hiermee verkrijgt de regering bij een oplevende epidemie permanent bevoegdheden tot het nemen van maatregelen die grondrechten kunnen beperken. Denk aan het verplicht afstand houden, sluiten van publieke plekken, een test- of quarantaineplicht, of het verplicht dragen van een mondkapje.
In een gezamenlijke reactie stellen het Genootschap van Burgemeesters, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Veiligheidsberaad dat de nieuwe wet eerder meer onduidelijkheid veroorzaakt dan dat die een bijdrage levert aan een ‘robuust stelsel’ ter bestrijding van een pandemie.
'De wet verandert de taken en verantwoordelijkheden in tijden van crisis op fundamentele wijze, zonder dat er vooraf goed met elkaar over is gesproken', zo zegt burgemeester van Alphen aan den Rijn en voorzitter van het Genootschap van Burgemeesters Liesbeth Spies. 'Daarmee worden feitelijk twee systemen naast elkaar gezet. We hebben de Wet op de veiligheidsregio's, waarbij burgemeesters en voorzitters van veiligheidsregio's bepaalde taken en verantwoordelijkheden hebben. Nu komt er een wet naast te liggen - de Wet publieke gezondheid - waarin die bevoegdheden nét even anders worden neergelegd. Wij denken dat het beter was geweest om één systeem aan te houden in tijden van crisis, en niet om er een nieuw systeem naast te leggen via die Wet publieke gezondheid.'
Spies vervolgt: 'Dat maakt dat we best kritisch zijn op het wetsvoorstel, zoals het er nu ligt. Dat moet overigens nog van de Raad van State komen, dus ik hoop - zeker als de minister er zelf ook kritisch op is - dat we nog een verbeterslag in die wet kunnen maken en daarin ook ons voordeel kunnen doen met het advies van de Raad van State. Op deze manier moet het niet namelijk.'
Beperkt contact
Hoewel de minister beperkt contact had met Spies, dat tevens laat werd geïnitieerd, ligt daar het belangrijkste probleem niet denkt ze. 'Het gaat erom dat je in tijden van crisis heldere taken en verantwoordelijkheden hebt. Die worden nu verlegd van de voorzitter van de veiligheidsregio naar de burgemeester, met uitzondering van de acute fase van de crisis. Dat is allemaal houtje-touwtje en slecht beargumenteerd in het wetsvoorstel terechtgekomen. Wij vinden dat dat anders en beter kan, en daar leveren we graag onze bijdrage aan.'
Lees ook| SP wantrouwt nieuwe wet Ernst Kuipers