Nederland kampt sinds vorige week officieel met een 'feitelijk watertekort' en waterbeheerders sluiten rantsoenering niet uit. De scheepvaart en de landbouw hebben hier het meeste last van en zullen als eerste te maken kunnen krijgen met de rantsoenering. Daardoor mag er bijvoorbeeld minder gesproeid worden. Bijkomend nadeel is dat veel bruggen en sluizen gesloten zijn, als gevolg van achterstallig onderhoud. 'Dat is een extra handicap', zegt Leny van Toorenburg van brancheorganisatie Koninklijke Binnenvaart Nederland.
Lees ook | Flinke schade door 'uitzonderlijke' droogte, meer maatregelen in aantocht
De gevolgen komen vooral op rekening van de afnemers. Schippers zelf krijgen een laagwatertoeslag, om te compenseren voor de lading die ze niet kunnen vervoeren. De hoogte van de toeslag verschilt per lading, het vaargebied en de actuele waterstand.
Drinkwater
Drinkwater en de dijken zullen als laatste mee te maken krijgen met rantsoenering, maar de vanzelfsprekendheid van water uit de kraan is niet oneindig. 'Theoretisch zou dit kunnen', zegt Wim Drossaert, topman van drinkwaterbedrijf Dunea, bij BNR Zakendoen. Als voorbeeld geeft hij aan dat in Frankrijk al op sommige plekken geen water meer uit de kraan komt omdat de bronnen leeg zijn.
Lees ook | 'Laat mensen extra betalen voor overmatig watergebruik'
Dichter bij huis speelt de waterhuishouding in brede zin een rol. 'Dunea haalt water uit de Maas en op het moment dat er een vervuiling in de rivier is, kan er geen water worden ingenomen en zullen de reserves moeten worden aangesproken. Die capaciteit is voor zes weken.'
Laaghangend fruit
Om het waterprobleem in Nederland aan te pakken, moet in eerste instantie het gebruik worden aangepakt, zegt Drossaert. 'Waterbesparing is de eerste stap, maar daarmee alleen kom je er niet. 'De waterhuishouding in Nederland moet anders worden ingericht. Zo moet er water worden vastgehouden op verschillende plekken in buffers en bekkens. Op die manier kunnen langere perioden worden overbrugd', zegt Drossaert. 'Er valt meer regen per jaar, maar de periode zonder regenval zijn zijn ook langer'.
Het Waterschap Zuiderzeeland heeft afgelopen weekeinde opnieuw water vanuit het Markermeer overgepompt naar het Veluwemeer. Dat gebeurt op verzoek van Rijkswaterstaat, omdat het waterpeil in het Veluwemeer te ver daalt door de droogte en het watertekort. Zuiderzeeland voerde de operatie dit jaar al tweemaal eerder uit, in juli en in mei.
Lees ook | Officieel watertekort door droogte, verdeelplan treedt in werking
Extra water in het Veluwemeer is nodig om te voorkomen dat dijken en kades langs het meer uitdrogen. Dijken zouden in het ergste geval door uitdroging kunnen bezwijken. Daarnaast is het Veluwemeer een van de drukstbezochte toeristische gebieden in Nederland. Als het waterpeil in het meer te ver daalt kunnen plezierboten niet meer varen. Ook groeit blauwalg razendsnel in laagstaand water dat snel opwarmt. In water met blauwalg mag niet gezwommen worden.
Hitte
Het lijkt er niet op dat op korte termijn de waterstanden zullen herstellen. De kans is groot dat Nederland deze week weer te maken krijgt met een hittegolf komt in Nederland. Dat zou dan de tweede keer dit jaar zijn. De vorige keer dat dat gebeurde was in augustus 2020. Die hittegolf duurde toen dertien dagen.