Raad voor de Rechtspraak: Werkdruk leidt tot ongelukken

Door bezuinigingen, een grote reorganisatie en de digitalisering van de rechtspraak staan rechters enorm onder druk, zegt Bakker. Ook de visitatiecommissie onder leiding van Job Cohen stelde vast dat de kwaliteit van de rechtspraak onder druk staat nu rechters er niet aan toekomen om hun vakkennis bij te houden.

Foute beslissing
Op dit moment zijn er nog geen ongelukken gebeurd, zegt de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, maar nu al lukt het rechters niet meer om hun vakkennis optimaal bij te houden. Daar zit wel even rek in, maar als er nu niet wordt ingezet op die kwaliteitszorg, dan is de vraag niet of maar wanneer het misgaat. Als voorbeeld geeft Bakker een rechter die tot een uitspraak komt en daarbij niet het laatste arrest van de Hoge Raad heeft meegekregen, waardoor hij een foute beslissing neemt.

Als het neerkomt op een keuze tussen kwaliteit en kwantiteit, zegt Bakker, kiezen rechters voor kwaliteit, maar gevolg daarvan is dat zaken ‘in de vensterbank terechtkomen’. In 2013 is de doorlooptijd voor zaken ook enigszins opgelopen, maar Bakker durft niet de conclusie te trekken dat dat het gevolg van de bezuinigingen is.

Open tijdens verbouwing winkel
Dat de bezuinigingen vanuit het ministerie samenvallen met de herziening van de gerechtelijke kaart (een enorme reorganisatie) en de digitalisering, zorgt voor extra druk op de schouders van de rechters. Om aan te geven hoe ingewikkeld het is, maakt Bakker de volgende vergelijking: “Tijdens de verbouwing van de winkel blijven we wel open, wordt de collectie vernieuwd, openen we tegelijkertijd een webshop en moeten we zorgen voor betere producten voor een lagere prijs.”

De Raad voor de Rechtspraak hoopt dat de minister in de Tweede en Eerste Kamer tegengas krijgt op zijn plan om 40 miljoen niet meer te betalen. Tot nu toe werkte het zo dat het ministerie een prognose maakte van het aantal zaken waarover de rechtbanken en gerechtshoven zich in een jaar buigen. Er is gemiddelde prijs per zaak en dat maal het aantal zaken is het budget dat het ministerie aan de rechtspraak betaalt. Nu wil de minister van dat bedrag 40 miljoen niet betalen. Maken de rechters die kosten wel, dan krijgen ze 70 procent van die 40 miljoen uit een reservepotje. Bakker: “Dat betekent dat we van het eind van het jaar in het rood gaan. Dat is heel vervelend, we hebben altijd goed op de portemonnee gepast.”

'Kamer, los het op'
Omdat rechters voor het leven zijn benoemd, valt er aan de kostenkant weinig te snijden. Hoe dat dan wel kan worden opgevangen? Moet de digitalisering op de lange baan geschoven? Daarover wil de voorzitter van Raad voor de Rechtspraak niet beslissen. Hij hoopt vanuit de Kamer te horen hoe dat probleem moet worden opgelost.