In de nieuwe persregels van de Raad voor de Rechtspraak staat dat de stem van verdachten mag worden opgenomen. In principe blijven verdachten wel buiten beeld.
Opnames
Vonnissen worden vaak al opgenomen en uitgezonden, maar straks mogen verslaggevers ook opnames maken van het voorlezen van de aanklachten, de behandeling van de feiten en de pleidooien. Een rechter mag besluiten dat camera's en microfoons bij een proces niet welkom zijn, maar moet dan duidelijk aangeven waarom het verzoek wordt afgewezen. Dat hoeft nu nog niet.
"Nu is het nog 'geen opnames, tenzij'. Het wordt straks 'wel opnames, op voorwaarde dat'. Zo kun je het formuleren'', zegt een woordvoerder van de Raad voor de rechtspraak.
Piep
Slachtoffers, getuigen en publiek moeten ook volgens de nieuwe regels buiten beeld blijven. Als er een naam wordt genoemd, moet die onhoorbaar worden gemaakt, bijvoorbeeld door een piep.
Geen goed idee
Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, Bart Nooitgedagt, vindt de nieuwe regels geen goed idee. “We zijn van mening dat indien een verdachte uitdrukkelijk toestemming geeft, dat dan overwogen kan worden om tot uitzending over te gaan.”
“Maar nu wordt het systeem omgedraaid. De rechtszaak wordt in principe opgenomen en uitgezonden, tenzij de rechter op verzoek van de verdachten bepaalt dat het niet het geval is.”
Belemmering
“Het probleem is dat je het risico loopt dat verdachten - in de wetenschap dat geluidsopnames worden uitgezonden en nog jarenlang op internet kunnen circuleren - zich minder vrij voelen om te verklaren en het gesprek met de rechter aan te gaan. Dat zou een belemmering kunnen vormen voor enerzijds de waarheidsvinding en anderzijds de verdediging van verdachten.”
"Het is cruciaal om te beseffen dat iemand onschuldig is tot het tegendeel is bewezen. Het risico dat verdachten zich niet vrij voelen om te verklaren, is een groot risico.”
Zwijgrecht
Nooitgedagt vertelt dat ze hun standpunt nog kenbaar gaan maken bij de Raad voor de Rechtspraak. “Men moet beseffen dat als een verdachten zich bezwaard voelt om te gaan verklaren, het risico bestaat dat ze zich op hun zwijgrecht gaan beroepen. Dan belanden we in een situatie die in hoge mate onwenselijk is.”
Beter beeld krijgen
Met de nieuwe regels hoopt de Raad voor de rechtspraak dat mensen een beter beeld krijgen van het verloop van een proces en de manier waarop rechters iemand veroordelen of vrijspreken.