Ethici moeten hun plek in het publieke debat weer opeisen. Want hun bijdrage is waardevol. Die oproep doet Politiek Ethicus Ingrid Robeyns vandaag in haar oratie aan de Universiteit Utrecht. Ze sprak daar alvast over met Mark Beekhuis.
Het vakgebied van de politieke ethiek is toe aan revisie - alleen dán kunnen we constructief aan de slag met 21e-eeuwse maatschappelijke uitdagingen. Tijdens haar oratie op 10 april zal Ingrid Robeyns, hoogleraar Ethics of Institutions aan de Universiteit Utrecht, dit illustreren aan de had van hedendaagse debatten over vermogensongelijkheid, het basisinkomen en klimaatverandering.
Morele, politieke vraagstukken
De politieke ethiek is de normatieve tak van de politieke filosofie. Ethici in dit gebied houden zich bezig met vragen als: wanneer is sociale ongelijkheid rechtvaardig? Wat zijn de normatieve verschillen tussen alternatieve economische systemen? Is democratie de beste staatsvorm - en zo ja: waarom? En wat mogen mensen in de samenleving redelijkerwijs van elkaar verwachten?
Oog voor problemen van nu
Volgens Robeyns is de huidige politieke ethiek aan een update toe. De laatste decennia zijn er nieuwe maatschappelijke uitdagingen ontstaan, zoals toenemende vermogensongelijkheid, het debat over het basisinkomen en de klimaatproblematiek. Die kwesties vragen om een nieuwe aanpak. In haar oratie legt ze uit hoe de belangrijkste aannames, onderzoeksprioriteiten en zelfreflectie binnen het vakgebied van de politieke ethiek moeten veranderen, willen we constructief aan de slag gaan met de maatschappelijke dilemma's van nu.
Volgens Robeyns moeten politieke ethici samenwerken met empirische wetenschappers, maar wel blijven hameren op hun eigen, unieke ethische blik op de zaak. die kritische blik moeten ze niet alleen werpen op de werkwijze van anderen, maar ook op hun eigen onderzoeksmethoden. "Bovendien moeten we de grote vragen van de 21e eeuw niet langer schuwen. deze visie vergt veel van de politieke ethicus, maar de potentiële maatschappelijke winst is groot", meldt Robeyns.