Experts: Versoepel regels woningdelen om huizentekort te verlichten

Door bestaande bouw te benutten voor woningdelen en -splitsen, kan er op korte termijn wat druk van de ketel gehaald worden. 'Er is een groot herbergend vermogen in de voorraad die er al staat. Dat aanwenden is een mogelijkheid om huisvesting te creëren, zonder meteen weilanden vol te bouwen', zegt Paul Tholenaars, directeur van Kenniscentrum voor Studentenhuisvesting (Kences). Specifiek voor jongeren, onder wie starters en studenten, is dit een belangrijke oplossing.

Luister vanaf maandag 21.30 uur | Hoe je de woningnood voor jongeren oplost

Woningnood is vooral een jongerenvraagstuk, zegt Tholenaars. 'Als je kijkt wie er verhuizen op de woningmarkt, dan hangt dat samen met de leeftijd. Het zijn de jongeren die verhuizen, tot een leeftijd van ongeveer 35. Dan heb je je eindwoning eigenlijk bereikt. In het begin vinden die verhuizingen plaats.' Specifiek voor studenten is er op dit moment een tekort van 22.000 woningen, berekende Kences. Daarnaast is er nog een algeheel woningtekort van 330.000.

'Redelijk alternatief'

Het bouwen van genoeg nieuwbouwwoningen gaat nog vele jaren duren, maar het opsplitsen en delen van woningen kan al sneller gerealiseerd worden, vertelt ook Peter Boelhouwer, hoogleraar Woningmarkt aan de TU Delft. 'Je hoeft geen nieuwe woningen toe te voegen. Deze woningen staan er al en woningdelen is een redelijk alternatief. Je kunt de woningvoorraad veel efficiënter inzetten en de kosten daarmee ook drukken.'

Luister ook | BNR BREEKT: 'Een stem op Forum is een verloren stem'

Overlast

Toch is het mogelijk maken van woningdelen in studentensteden, waar de nood voor jongeren het hoogst is, steeds moeilijker gemaakt. Over de afgelopen jaren hebben onder meer Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven strengere eisen gesteld aan het splitsen en delen van woningen. Argumenten hiervoor zijn vooral dat de leefbaarheid van een buurt zo in stand blijft en dat huisjesmelkers huurders minder makkelijk uitbuiten.

Luister ook | 'Starters stellen koop huis massaal uit vanwege overdrachtsbelasting'

Jongerenvertegenwoordigers vinden die uitleg minder begrijpelijk. 'Wij hebben er hele grote moeite mee', zegt Lyle Muns, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. 'Er is een enorm tekort aan studentenkamers. Met deze regels maak je het tekort alleen maar groter.' Ook Boelhouwer ziet dat die regels aangepast moeten worden. 'Het wordt nu moeilijker gemaakt dan het was en dat is jammer, vind ik.'

Regelgeving aanpassen

Vooral oudere huizen die onder andere groepen minder populair zijn of die nog door weinig mensen gebruikt worden, zouden hiervoor geschikt zijn. 'We hebben heel veel huizen die van tig decennia geleden zijn, die voor grotere gezinnen zijn gebouwd, maar door minder mensen worden bewoond. Als je het mogelijk maakt om de woning te delen of te splitsen, kun je met het bestaande vastgoed meer mensen huisvesten. Daar hoef je geen extra huis voor te bouwen', zegt Jeffrey Koppelaar, fractieleider van de jongerenpartij Student&Starter uit de gemeente Utrecht. 'Dat betekent: Een aanpassing in de regelgeving realiseren en dan kunnen deze mensen ergens wonen.'

'Irrationele angst'

Met het overlast-argument van steden zijn Koppelaar en Muns het niet eens. 'Natuurlijk moeten er heldere afspraken komen over overlast in de wijk. Als een student vervelend doet, klop je aan en ga je in gesprek. Gebeurt het nog eens, dan bel je de politie en dan lost die het op. Je kunt niet je hele huisvestingsbeleid op het idee bouwen dat jongeren bij voorbaat overlastgevend zijn', vindt Muns.

Luister ook | Coronacrisis bezorgt afgestudeerden valse start op de arbeidsmarkt

De fractieleider van Student&Starter is het daarmee eens. 'Het is een irrationele angst dat samenwonende jonge mensen gelijk staan aan overlast. 'Dan komen er meer fietsen op de stoep', wordt dan als argument gebruikt. Voor jou is die fiets misschien overlast, maar voor mij is een geparkeerde auto overlast. Het is heel relatief. Je merkt dat het ingegeven is door het belang van de mensen die er al wonen.'

Woningdelen voor zelfstandigen

De directeur van Kences, Paul Tholenaars, denkt dan ook dat we moeten accepteren dat de kwaliteit van een buurt achteruit moet gaan, om zo de woningnood op te lossen. Ook werken studentenhuisvesters met beheerders die zulke problemen voorkomen of kunnen oplossen in buurten waar studenten wonen. Volgens Boelhouwer geldt het overlast-argument ook niet voor alle groepen die een huis willen delen of splitsen. 'Je hoeft niet altijd aan studenten te verhuren, je kunt het ook enigszins spreiden. Er is een verschil tussen studerende jongeren die al op een kamer wonen en mensen die al zelfstandig werken en een woning delen.'

Kostendelersnorm

Een andere regel die woningdelen lastig maakt is de kostendelersnorm. Hierdoor worden mensen die een bijstandsuitkering hebben gekort op hun inkomen, wanneer zij samenwonen. Eerder signaleerde de Woonbond al dat hierdoor de woningnood verergert. Mirthe Biemans, nummer 23 op de PvdA-kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, wil hier ook van af. 'Als je op een gegeven moment volwassen bent, wordt je vader of moeder gekort op de bijstand. Dat heeft een enorm effect gehad op de dakloosheid onder jongeren en ook op huishoudensverdunning. Het is belangrijk om op nationaal niveau te kijken hoe je samenwonen stimuleert, in plaats van ontmoedigt', zegt Biemans.

Wil je meer weten over oplossingen voor jongeren op de woningmarkt? Check dan vooral de podcast die we erover hebben gemaakt.