Vergeleken met januari 2023 gingen de prijzen met 1,5 procent omlaag. In de eerste maand van dit jaar stegen de huizenprijzen nog onverwachts ten opzichte van december.
‘De stijging van de hypotheekrente is zeker een reden dat de prijzen momenteel dalen’
Met de prijsdaling op maandbasis wordt een ontwikkeling van de maanden voor januari voortgezet. 'De afgelopen jaren zijn de prijzen heel fors gestegen, dat waren eigenlijk recordstijgingen. De huidige daling van de prijzen zou gezien kunnen worden als een reactie op die eerdere prijsstijgingen', zegt De Vries. Tot halverwege vorig jaar gingen de prijzen namelijk nog hard omhoog, geholpen door het woningtekort en de lage hypotheekrente. Maar in de zomer kwam een kentering toen de rentes begonnen op te lopen.
Lees ook | Starters zijn een derde van besteedbaar inkomen kwijt aan hypotheek
Maar ten opzichte van een jaar eerder was er nog altijd een prijsstijging te zien. Ook daar is nu dus een afname gemeten, de eerste sinds april 2014. En die afname is uitzonderlijk in Nederland, stelt De Vries. 'Met een kleine prijsdaling hadden we alleen te maken in de jaren '80, 2008 en 2013.' Wel liggen de huizenprijzen nog altijd 90 procent hoger dan op het dieptepunt in juni 2013. De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande woning was in februari 410.189 euro.
Hypotheekrente
Door de hogere hypotheekrente in combinatie met de nog altijd hoge huizenprijzen, staat het aantal verhuizingen onder druk. Dat geldt daardoor ook voor de betaalbaarheid van woningen. Dat de betaalbaarheid van woningen onder druk stond, was ook te merken aan het aantal verkochte woningen vorige maand. Dat waren er 11.858, 15,5 procent minder dan een jaar eerder. In de eerste twee maanden ligt het aantal verkopen 11 procent achter op een jaar eerder.
'De stijging van de hypotheekrente is zeker een reden dat de prijzen momenteel dalen', zegt De Vries. Maar hij waarschuwt wel dat we voorzichtig moeten zijn met het stellen dat de prijzen aan het dalen zijn. 'Omdat we nu spreken over één maand waarin er een afname was de prijs was.'
Toekomst
Economen van ABN AMRO gaven eerder aan te verwachten dat de huizenprijzen de komende jaren 'scherp' zullen dalen. Zij dachten dat woningen in twee jaar ongeveer 10 procent minder waard zouden worden.
Het Kadaster voorspelt altijd weinig over de toekomst, zegt De Vries. Wel kan hij 'heel voorzichtig' iets uitleggen. 'Als de prijsontwikkeling afzwakt, dan krijg je een periode van steeds lagere prijsstijgingen en dan kan het een prijsdaling worden. Maar ik probeer daarbij ook te zeggen dat het de afgelopen decennia wel uitzonderlijke situaties waren als de prijzen daalden.'
Lees ook | EIB: woningbouwambitie provincies vereist actie, keuzes en beleid
De prijsdaling die het CBS meet, is nog niet zo extreem als de afname die de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) eerder becijferde. Volgens de makelaars gingen de huizenprijzen in het laatste kwartaal van vorig jaar al met 6,4 procent op jaarbasis omlaag. Het CBS verwerkt huizenverkopen pas als notarissen die laten inschrijven bij het Kadaster. De cijfers van de NVM zijn onvollediger maar gebaseerd op het moment dat het koopcontract wordt getekend. Dat is eerder, waardoor trends daar vaak ook eerder worden gesignaleerd.