David Letterman, idool voor jonge Amerikanen, zwaait af
Komende nacht eindigt na 33 jaar het tijdperk van David Letterman: een tv-record. Al die jaren eindigden miljoenen Amerikaanse tv-kijkers hun dag met de Late Show van deze komiek: eerst op NBC, later op CBS. President Obama en andere wereldsterren kwamen de laatste weken afscheid nemen.
Door Reinout van Wagtendonk:
In kijkcijfers gemeten was David Letterman nooit de populairste late night presentator. Maar wat invloed betreft op nieuwere generaties tv-makers was hij wel de top.
De stijl van z’n programma volgde naadloos in de sporen van zíjn voorgangers in deze typisch Amerikaanse dagafsluiting op tv, zoals dat al sinds de jaren ’50 van de vorige eeuw de norm was: een huisorkest, grappen en grollen in een openingsmonoloog, briljant melige, dan wel melig briljante sketches, en vanachter een bureau interviews met beroemdheden uit Hollywood, de sportwereld of de politiek .
Met name de legendarische Johnny Carson was altijd Lettermans idool. Letterman begon bij NBC als de late late show, na middernacht, na Carson, de man die sinds 1962 dertig jaar lang de koning van dat format was. In 1991 dacht Carson aan stoppen. Letterman had toen al z’n eigen show. Hij was te gast bij Carson die hem vroeg of hij het zich kon voorstellen ook nog eens tien of twintig jaar door te kunnen gaan. Letterman barstte uit in een schaterlachende ontkenning.
Overigens niet als de directe opvolger van Johnny Carson. Letterman werd voor die levenslange droomjob van hem gepasseerd door NBC. Jay Leno kreeg die baan. En dat werd een vete. Daar zijn boeken over geschreven en films over gemaakt. Letterman ging naar CBS.
Zijn directe concurrentiestrijd met Jay Leno is, als je alleen op de kijkcijfers en de daarmee samenhangende advertentie-inkomsten afgaat, door Letterman verloren. De altijd op veilig en de smaak van de grijze middenklasse mikkende Leno was wat de cijfers betreft de betere. Maar Letterman werd creatief gezien een idool voor jongere Amerikanen. En een voorbeeld voor jongere tv-makers met hun eigen ambities. In zijn afscheidsinterviews zei de nu 68-jarige Letterman dat het vorig jaar het gedwongen vertrek bij NBC van Jay Leno was dat hem tot z’n besluit om ook te stoppen bracht: “Dit is een vak voor jongere mensen. Ik realiseerde me dat ik ook mijn afscheid onvermijdelijk was geworden.”
Jongere komieken zoals Jimmy Fallon en Jimmy Kimmel nemen het estafettestokje over. YouTube en Twitter hebben het tv-format waar Johnny Carson en David Letterman zo groot mee werden in korte tijd grondig veranderd. Lettermans opvolger wordt de jongere oudere Stephen Colbert. Die is inmiddels ook alweer 51, maar jong genoeg om als beginnende tv-komiek en schrijver verschillende keren te hebben gesolliciteerd bij David Letterman.
