De CIA komt er niet goed vanaf in de film Zero Dark Thirty, die over de jacht op Osama Bin Laden gaat. Of wordt er een correct portret van de Amerikaanse inlichtingendienst geschilderd in de film? Martelt de CIA in het echt ook zoveel en zo grof als in de film gebeurt?
Michael Morell, de directeur van de CIA, heeft de film gezien en voelde zich geroepen een verklaring te schrijven voor alle medewerkers van de dienst die te lezen is op de website van de dienst. Hij vindt dat de CIA niet hoeft te accepteren dat een film de herinnering aan in actie gestorven CIA-agenten vertroebelt.
Morell heeft er moeite mee dat de film suggereert feitelijk accuraat te zijn, terwijl er volgens hem zaken overdreven en onjuist worden verbeeld. De informatie over de verblijfplaats van Osama bin Laden is volgens Morell niet verkregen door “enhanced interrogation techniques” (lees: marteling) maar door het verzamelen van informatie uit verschillende bronnen, klassiek inlichtingenwerk dus. Maar, zegt Morell zelf in zijn verklaring, een deel van die informatie was afkomstig van gevangenen die zijn onderworpen aan “enhanced techniques”. Dus er is toch gemarteld.
Advies: “Steel zo veel mogelijk ontwikkelingsgeld”
Timothy Kalyegira heeft advies voor zijn regering: steel zo veel mogelijk donorgeld. Als Europese landen “niets beters te doen hebben met het geld van hun belastingbetalers dan het te schenken aan een regering met een bewezen staat van corruptie”, dan is het “alleen maar logisch” dat corrupte overheidsfunctionarissen het geld spenderen aan huizen en dure auto’s.
Timothy Kalyegira is een bekende commentator in Uganda. Hij geeft geregeld zijn opinie in de onafhankelijke krant Daily Monitor. Kalyegira’s sarcastische opmerking is een reactie op een van de grotere schandalen rond hulp in zijn land. De Europese Unie, Groot-Brittannië, Ierland, Denemarken, Noorwegen en Duitsland hebben 225 miljoen euro voor Uganda opgeschort. De donoren reageren op de diefstal van zeker 10 miljoen euro die was bestemd voor Noord-Uganda dat herstelt van een gewapend conflict. Ze willen eerst hun geld terugzien voor zij hun steun hervatten.
Europese landen medeschuldig
Commentatoren, journalisten en krantenlezers in Uganda reageren met hoon, spot en ongeloof. Natuurlijk, de hoofdverantwoordelijken zijn de Ugandese overheidsfunctionarissen die het hulpgeld hebben ontvreemd. Maar zijn Europese landen niet mede schuldig? Zij blijven maar geven aan een regering die al zo vaak heeft bewezen donorgeld te ontvreemden.
“Op de een of andere manier”, stelt Kalyegira, zien de door recessies geplaagde Europese regeringen “liever hun eigen inwoners slapen op de straat en eten halen bij de voedselbank”, dan dat ze Afrikanen zien leven zonder westerse hulp.
Het in Uganda ontvreemde geld was begrotingssteun, geld dat rechtstreeks naar een regering gaat. De gedachte is dat ontvangende landen het beste weten waar de hulp nodig is. Bovendien creëert begrotingssteun, in theorie, een politieke hefboom. Uganda ontving in de jaren negentig als allereerste land begrotingssteun van de Wereldbank. President Yoweri Museveni werd beloond voor zijn macro-economische stabiliseringsbeleid. Inmiddels is Museveni 27 jaar aan de macht en volgen de fraudeschandalen elkaar op.
Geen spoor van gegeven steun
Dat begrotingssteun niet altijd uitpakt zoals bedoeld, bleek ook dinsdag toen Karel Pinxten namens de Europese Rekenkamer een toelichting gaf op de 1,6 miljard euro die de EU vorig jaar besteedde aan zulke steun. ”Als het geld eenmaal gestort is, vinden we er geen spoor meer van terug”, zei Pinxten. ”Een risico dat we niet langer mogen nemen.”
Weinig Ugandezen geloven zulke waarschuwingen. Donoren gingen eerder al door met begrotingssteun ondanks diefstal van geld van onder meer het Gemenebest van Naties en van het Global Fund, een organisatie die aids, tbc en malaria bestrijdt.
Lees het volledige artikel uit De Standaard in een Nederlandse vertaling op de site van Presseurop.