In Groningen werd woensdag vanwege gemeentelijke herindelingen alleen gestemd voor het referendum over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Aanleiding voor de proef is een fout bij het tellen van de stemmen bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen, legt Joris van der Steuijt van LAB15 uit. 'Daar zijn een aantal stemmen in Boxmeer en Den Bosch niet meegeteld. We willen nu met behulp van blockchaintechnologie kijken of we het tellen van de stemmen betrouwbaarder kunnen maken.' LAB15 ontwikkelde in samenwerking met de gemeente Groningen en adviesbureau Berenschot de applicatie.
Nadat het stembureau is gesloten worden de stemmen handmatig door de medewerkers geteld. Dat meetellen gebeurt ook digitaal, waarna de stemmen worden geregistreerd, zegt Van Der Steuijt. 'Op het moment dat we direct de stemmen digitaal registreren in de blockchain, dan hebben we ook een uitslag. Daarnaast zijn de stemmen, wanneer ze geregistreerd zijn, niet meer te wijzigen, traceerbaar en daarmee transparant.'
Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV)
Eerder bleek uit onderzoek van beveiligingsonderzoeker en ethisch hacker Sijmen Ruwhof dat de software waarmee de getelde stemmen nu worden geregistreerd (OSV) nog altijd niet veilig genoeg is. Later erkende de Kiesraad dat ook. Die zegt dat de software snel aan vervanging toe is, maar nu nog voldoende betrouwbaar is om te gebruiken.
'Handwerk moet leidend zijn'
Ruwhof zegt dat software verkiezingen wel degelijk extra veilig kan maken, zolang het handwerk maar leidend blijft. 'Je moet handmatig stemmen en handmatig tellen. Vervolgens kun je dat in software invoeren om te kijken of die software tot dezelfde uitkomst komt. Dat is hoe je het veilig krijgt. Dat je blockchain inzet om een kopie van de telling openbaar te maken heeft denk ik wel potentie.'
Van der Steuijt is het met Ruwhof eens. 'Dat is precies de reden dat we het op deze manier doen. Je ziet dat mensen direct aan elektronisch stemmen denken. Maar dat is precies wat we niet willen. Het gaat ons om het proces van het tellen van de stemmen. Dat willen we betrouwbaarder en ook transparanter naar de samenleving maken.'
Bekijk de uitzending van BNR Digitaal: