Afgelopen woensdag besliste de rechter dat Shell de CO2-uitstoot drastisch moet verminderen, zonder dat specifieke wetgeving het bedrijf daartoe verplicht. Andere grote vervuilers zitten in onzekerheid: wat betekent het Shell-vonnis voor hen? Zij verschuilen zich enigszins achter de overheid en zeggen dat die eerst haar zaakjes op orde moet krijgen voordat de industrie zelf aan serieuze investeringen toekomt.
Met name het elektriciteitsnet kan nog een flinke financiële impuls gebruiken. Daarnaast moet er veel geld gestoken worden in een netwerk dat het transport van waterstof en koolstofdioxide (CO2) mogelijk maakt. Zonder deze investeringen blijft elektrificatie van de industrie volgens de sectoren een utopie en is ook CO2-opslag onder de grond gedoemd te blijven steken in goede bedoelingen.
Overheid obstakel
Brancheverenigingen VNCI (vereniging van Nederlandse chemiebedrijven), VEMW (grootverbruikers) en de Metaalunie zien de overheidsinvesteringen tot nu toe ver achterblijven bij de ambities. Volgens Hans Grünfeld, algemeen directeur van VEWM, is de overheid zelf nog het grootste obstakel bij het bereiken van de CO2-reductie. Alleen al aan de achterblijvende investeringen in waterstof is te zien dat de besluitvorming veel te traag gaat, meent hij.
Luister terug | Schouten: Gebruik Nederlandse landbouw voor invloed op China
Toch zijn de duurzaamheidsdoelen voor 2030 volgens Grünfeld 'ambitieus, maar haalbaar'. 'Daarvoor zijn forse investeringen in de industrie en de infrastructuur nodig. De overheid moet tijdig haar bijdrage leveren door te zorgen voor de benodigde wet- en regelgeving en noodzakelijke financiering beschikbaar te stellen. Alleen door dit samenspel wordt de energie- en industrietransitie een succes voor Nederland.'
Ondersteunen mkb
Branchevereniging VNCI ziet het liefst meer investeringen in infrastructuur. Martijn Broekhof, hoofd Klimaat, Energie, Innovatie en Duurzaamheid, meent dat voor de uitvoering van het klimaatakkoord nog heel veel moet gebeuren. Gerard Wyfker van de Koninklijke Metaalunie, ziet vooral een belangrijke rol voor de overheid weggelegd bij het ondersteunen van het midden- en kleinbedrijf.
Luister terug | 'De piek van olie en gas moet nog komen'
Drie dingen zijn volgens Wyfker cruciaal bij de energietransitie. 'We willen dat mkb-ondernemers niet langer de hoofdfinanciers zijn van de kosten van de transitie, via allerlei fiscale aanslagen. Daarnaast is het uitermate belangrijk dat onze achterban na energiebesparing en verduurzaming niet tegen beperkingen van het energienet aanloopt. En tot slot moet er geïnvesteerd worden in doorbraaktechnieken om onze leden ook in de praktijk van het aardgas af te laten kunnen.'
Vorig jaar deed een taskforce deze oproep ook, onder leiding van toenmalig minister van Economische Zaken Eric Wiebes, maar voorlopig lijkt er nog weinig ondernomen.