Nederland voert deze maatregel in vanwege een Europese Single-use plastic richtijn (SUP-richtlijn) die sinds vorig jaar van kracht is. Toch worden deze maatregelen niet direct ingevoerd. ‘Dat doen we om ook de ondernemers de tijd te geven om alle maatregelen te nemen om te kunnen voldoen aan de nieuwe regeling', zegt staatssecretaris Vivianne Heijnen in gesprek met BNR.
‘Op dit moment worden in Nederland 19 miljoen plastic wegwerpbekers en plastic maaltijdverpakkingen per dag gebruikt. Dat willen we terugdringen.’ De staatssecretaris zegt dat er in sommige gevallen weinig verandert - bijvoorbeeld op een werkvloer waar al gescheiden ingezameld wordt - omdat mensen al bewuster bezig zijn. 'Er wordt al heel erg goed door ondernemers en werkgevers richting consument gezocht naar goede alternatieven.’
Balans
Koffiebedrijven mogen zelf bepalen hoeveel ze in rekening brengen voor de bekers. Heijnen vindt dat niet vrijblijvend. ‘We hebben dat ook vrijgelaten toen we de plastic tasjes niet meer gratis lieten zijn. Uiteindelijk blijkt toch dat consumenten en ondernemers daar een goede balans in vinden’
Lees ook | Satellieten kunnen plastic in oceanen opsporen
Bijdrage
‘Iedereen die iets in plastic verpakking koopt zal een bijdrage moeten leveren. In die zin is het niet vrijblijvend. We hopen dat mensen zelf ook bepaalde eigen verpakkingen meenemen of bijvoorbeeld dat Nederlandse producenten op zoek gaan naar alternatieven.’ Er zijn volgens Heijnen namelijk genoeg alternatieven zoals het meenemen van een eigen mok. ‘En waar je nu bijvoorbeeld 3,25 betaalt voor een coffee to go, daar zul je iets meer voor moeten betalen. Dat geldt zowel voor een ondernemer die op andere manier kan serveren en consumenten die ervoor kunnen kiezen om een eigen mok mee te nemen.’
40 procent minder plastic
Door het betalen voor plastic tasjes is het aantal tasjes dat in het zwerfafval belandt met 70 procent afgenomen. Heijnen hoopt dat het percentage bekertjes van de straat ook flink zal afnemen. 'We willen in 2026 40 procent minder plastic gebruiken. Het aantal plastic tasjes is met 70 procent afgenomen, laten we hopen dat hetzelfde geldt voor plastic bekers.'
Lees ook | Onderzoek: microplastics aangetroffen in organen en placenta's
Weg van wegwerp
Een van de belangrijkste voorvechters voor minder plastic in Nederland is Merijn Tinga - beter bekend als de Plastic Soup Surfer. Dankzij hem is er statiegeld op kleine petflessen gekomen.
Hij noemt deze maatregel dan ook een 'hele belangrijke stap'. 'We moeten weg van wegwerp. Ik ben alleen wel kritisch in hoeverre dit beleid ook echt zoden aan de dijk gaat zetten. Die plastic tasjes worden er steeds bijgehaald, maar een tasje is ook echt herbruikbaar. Dat is met een wegwerpbeker niet het geval', aldus Tinga.