Één van de adviseurs bij die berekeningen van stikstofschade in Nederland is emeritus hoogleraar in Wageningen Leen Hordijk. Hij moet al dagen toezien hoe zijn berekeningen onderwerp zijn van vragen of kritiek en vanmiddag in de Kamer werd hij ook nog zelf onderwerp in het debat. Met name de kritische depositiewaarden (KDW), kort gezegd de neerslag van stikstof in de desbetreffende natuurgebieden, worden flink onder de loep genomen.
Lees ook | Verbeterde satelliet moet ammoniakuitstoot perfect lokaliseren
Zo zei BBB-frontvrouw Caroline van der Plas dat 'de KDW's niets over de staat van de natuur zeggen', iets dat Hordijk weerlegt: 'Dat is een misverstand. Mevrouw van der Plas zegt dat KDW een indicatie is van de neerslag van stikstof, terwijl het juist een indicator is voor de maximale tolerantie die natuurgebieden hebben voor wat er naar beneden komt. Het is dus een soort van norm, een ondergrens. En uit de wetenschap zijn er dan getallen gekomen, gebaseerd op wetenschappelijke experimenten waarbij je dan in gebiedjes met een bepaald habitat extra stikstof naar beneden laat vallen, waarna er gemeten wordt wat het effect is op de natuur.'
Andere reactie
Hordijk noemt ook andere onderzoekers die andere gebieden met minder stikstof analyseerden, en ook andere uitkomsten ervoeren. 'Gebieden met een zelfde habitat maar een andere stikstofneerslag. Zij keken naar hoe die gebieden reageerden op basis van de hoeveel stikstof, en daarop gebaseerd zijn dus modellen gemaakt die voor heel Europa en voor alle habitats de boel in kaart brengen. In wezen is dat ook wat de wetenschappers nu ook zeggen: als de KDW's langdurig en hoog worden overschreden, is de natuur in risico. Dat staat vast. Natuurlijk zijn er andere oorzaken waar de natuur slecht op reageert, maar in de Natura 2000-gebieden gaat het dus vooral om die waarden die al heel lang en heel hoog worden overschreden.'
Te gedetailleerd
SGP-Kamerlid Roelof Bisschop benoemde bekritiseerde tevens de manier waarop de zogeheten stikstofkaart werd ingevuld. Daar heeft Hordijk begrip voor. 'Ik begrijp het ook wel, maar het gaat dus vooral om die kaart van minister Van der Wal. Daarop wordt heel erg gedetailleerd weergegeven waar uitstootreducties plaats moeten vinden. Bisschop constateert uit die kaart - die trouwens veel te gedetailleerd is - dat er plekken zijn waar onduidelijk is of de uitstoot daar écht te veel is.'
Lees ook | Oud-landbouwminister: 'Met deze plannen kan landbouw bijna niet meer mogelijk zijn'
Volgens Hordijk had de kaart dan ook veel minder gedetailleerd moeten en kúnnen zijn. 'Men had gewoon volstaan met grotere gebieden en niet al die hele kleine gebiedjes. In de ene deelstaat is het 12 procent en dan weer 70 procent; dat is gewoon té veel in detail. Een model kan heel erg gedetailleerde resultaten leveren, maar het is niet altijd verstandig om die als uitkomst te resulteren, want iedereen gaat natuurlijk kijken in welke zone zijn of haar boerderij zit.'