Hij doelt daarmee op het feit dat de staat de procedures die voor deze situatie bestaan niet heeft gevolgd. 'Daarnaast is het normenstelsel dat hiervoor is ingericht niet helemaal getoetst zoals had gemoeten volgens de regels van de Europese Unie', vervolgt Mendes de Leon.
Lees ook | Luchtvaart wint, rechter zet streep door Schiphol-krimp
Maar dat betekent dus niet dat de krimp volledig van de baan is, zegt hij. Integendeel. De Nederlandse staat zou nog altijd andere onderzoeken in kunnen stellen naar het niveau van geluidsoverlast. 'Het begint er steeds meer op te lijken dat de krimp het uiteindelijke doel is, terwijl dat eigenlijk de beperking van geluidsoverlast hoort te zijn.', zegt hij. 'En dat kun je nog op diverse manieren trachten te bereiken.'
Investeren
En daar zijn vooral investeringen voor nodig, duidt Mendes de Leon. Als voorbeeld noemt hij nieuwe vliegtuigen, die al stukken stiller zijn. Of een mogelijk andere indeling van het luchtruim en de beschikbare landingsbanen. Ook zijn er volgens hem maatregelen te verzinnen voor omwonenden, zoals dubbele beglazing.
‘Een krimp moet een laatste redmiddel zijn, maar nu leek het wel een soort reddingsboei’
Hij stelt dat ook vanuit Europese wetgeving blijkt dat de Nederlandse staat niet zomaar terug kan grijpen op een reductie van het aantal vliegbewegingen. 'Dat moet echt het laatste redmiddel zijn', gaat hij verder. 'Terwijl het nu juist als een soort reddingsboei werd gepresenteerd.'
Tijdsplan
De Europese regels schrijven echter niet voor wanneer het geluidsniveau moet worden teruggedrongen, erkent ook Mendes de Leon. Want hoewel de nieuwe vliegtuigen al lang en breed besteld zijn, is het volgens de hoogleraar aan het ministerie en de betrokken partijen om het tijdspad te bepalen. 'En daarnaast is er misschien een interim-maatregel mogelijk, zodat er gewacht kan worden op de stillere vliegtuigen of andere maatregelen. Dat moet uit de consultatieprocedure, die nu begint, naar voren komen.'
Lees ook | Grote gevolgen krimp Schiphol: 'Duurdere tickets, meer woningen'
Daarmee is het dus nog altijd mogelijk dat het kabinet volgend jaar alsnog zegt dat het aantal vliegbewegingen met 60.000 af zal nemen, maar of het reëel is durft Mendes de Leon niet te zeggen. 'Ik kan die afweging nu niet maken, omdat ik de andere niet-juridische maatregelen niet kan beoordelen', besluit hij. 'Het is onduidelijk hoe snel ze geïmplementeerd kunnen worden en hoe effectief ze zijn om de geluidsoverlast te beperken.'
BNR-journalist en voormalig luchtvaartverslaggever Elisa Hermanides denkt inderdaad dat het kabinet de focus op volgend jaar legt. 'Ze zullen deze uitspraak waarschijnlijk naast zich neerleggen, maar zijn al wel bezig met een krimpbesluit voor 2024/2025', stelt ze.
En dat is kort dag, erkent ook Hermanides. Ze benoemt dat de luchtvaartbranche op dit moment allesbehalve blij is met de manier waarop de overheid communiceert rondom dit vraagstuk, 'dus minister Mark Harbers heeft wel wat stappen te zetten, denk ik.'
'Schipholmaatregelen'
De voorgestelde maatregelen van Schiphol-CEO Ruud Sondag, waar gisteren nog veel om te doen was, hoeven volgens Hermanides ook nog niet in de prullenbak. 'Uiteindelijk willen de overheid én Schiphol die krimp bewerkstelligen', duidt ze. 'Daarom wil Sondag de nacht- en privévluchten schrappen.'
Hermanides omschrijft het als een 'cadeau voor de omwonenden', en hoewel het niet binnen een jaar bewerkstelligd wordt, durft ze met zekerheid te stellen dat het geen loze woorden zijn. 'Hij zegt dit niet zomaar', concludeert ze. 'Omwonenden zullen hem eraan houden.'