Er zijn een aantal bewegingen die analisten zien als voorbodes van een mogelijke recessie. De beurzen staan laag, vooral bij bankaandelen en de aandelen van uitzendbureau's en bedrijven die grondstoffen nodig hebben, zoals ArcelorMittal. Normaliter is het een teken van economische voorspoed als juist die bedrijven in de lift zitten. Nu gebeurt het omgekeerde en lijkt een recessie op komst.
Ondertussen neemt de economische groei in de Verenigde Staten af en hebben we in Europa ook serieuze problemen, zegt Jaap Koelewijn, econoom en hoogleraar aan Nijenrode Business Universiteit. Dat komt niet alleen door de Brexit, maar ook door de Italiaanse banken. 'Dit is de eerste testcase voor het Europees resolutiemechanisme.'
De onzekerheden zorgen ervoor dat bedrijven liever wachten met investeren. Dat kan leiden tot een recessie.
Het tij keren
Het tij keren lijkt lastig. Naast de economische problemen zijn er ook geopolitieke problemen. Het Westen is te snel opgeschoven richting Oost-Europa, denkt Koelewijn. Hij vindt ook dat er geen leiderschap is in Europa, geen antwoord op het populisme. 'We zullen ons moeten afvragen op welke manier we burgers die bang zijn meer comfort kunnen geven.' Koelewijn pleit daarom voor kapitalisme met een 'meer menselijk gezicht'.