Productief werken wordt steeds moeilijker door prikkels als appjes, slackjes en tweetjes. En ook die oh zo gezonde kantoortuinen vormen - naast het vaak zeer nuttige laagdrempelige contact met collega's - ook een aanslag op de concentratie van met name kenniswerkers. Het slokt zomaar 30 procent van hun werktijd op en als je dat omrekent komt dat ruwweg overeen met 50 miljard euro aan verspilde werktijd, rekent Haveman voor. Met afleiding op zich is niets mis en vaak is het zelfs goed om even de zinnen te verzetten, maar met alle digitale en real life ver- en afleidingen op de moderne werkvloer is de balans inmiddels wel behoorlijk zoek, constateert Haveman.
Sterker: elke vijf jaar verdubbelt de tijd die wordt verspild aan zaken die voor te veel afleiding zorgen, zegt Haveman. 'We gaan ervan uit dat je ongeveer tweeënhalf uur per dag minder effectief en productief bent door al die verstoringen. Laat je nou eens 20 euro per uur verdienen bij een werkweek van veertig uur. Dat betekent dat je in die week twaalf uur niet zo heel erg productief bent, dat kost je 250 euro per week. Dat is over vijftig weken 12.500 euro.' Uitgaande van vier miljoen kenniswerkers in Nederland kan de 'schade' oplopen tot 50 miljard euro, per jaar.
Belasting van je werkgeheugen
Haveman benadrukt dat er hele goede kanten zitten aan afleiding. 'We propageren steeds vaker dat het kantoor een plek moet zijn voor interactie, communicatie, uitwisseling van ideeën en zorgen dat je daar ruimte voor hebt. Maar door die afleiding wordt je werkgeheugen op allerlei manieren belast en dat kun je niet gebruiken voor je taak. Als mensen uit hun concentratie worden gehaald, weet 45 procent na die tijd niet helemaal precies meer weet waar hij nou was in zijn taak. En dáárvan wist 25 procent niet eens meer wat hij aan het doen was.'
Maar hoe kun je je brein trainen om beter tegen afleiding bestand te zijn? Multitasken is in ieder geval geen optie, waarschuwt Mark Tigchelaar, breinexpert en schrijver van 'Haal meer uit je hersenen'. 'Multitasken verlaagt je IQ met 15 punten. Als je slimme mensen domme dingen ziet doen, is het vaak omdat ze twee dingen tegelijk proberen te doen. Elke keer dat je wisselt van taak moeten je hersenen daarvan herstellen. Gedurende die hersteltijd werken we gemiddeld 40 procent langzamer en maken we 20 procent meer fouten. Het staat gelijk aan een IQ-puntendaling van 10 punten. Je kunt het aantal wisselingen in taken op een dag minimaliseren door te kijken naar je dagindeling of door alle notificaties van je telefoon of je computer af te sluiten. Want van elke notificatie op je telefoon moeten je hersenen minimaal vijf minuten loskomen.'
Obsessie voor productiviteit
Tenniscoach Koen Gonnissen, tevens partner bij Mentally Fit Institute, wijst op de stress die kan ontstaan door de vele afleidingen. 'Er heeft zich wereldwijd een obsessie ontwikkeld om productief te zijn. We moeten binnen de tijd die we op een dag hebben meer doen. We zijn langer en langer gaan werken en we merken nu dat dat eigenlijk niet brengt wat we gehoopt hadden. Veel mensen lopen de hele dag van meeting naar meeting en van e-mail naar e-mail. Dat is de grootste denkfout die we maken en dat is de grootste kostenpost. Om onder druk te kunnen presteren moet je bepaalde wetten van Moeder Natuur respecteren. Maar we kennen die wetten heel vaak niet en respecteren doen we ze al zeker niet.'