Staan we aan de vooravond van een nieuwe crisis?
De huizen en aandelen worden duurder en de schuldenberg loopt verder op. Is er een nieuwe crisis in aantocht?
Aandelen zijn, zeker in de Verenigde Staten, extreem duur. Amerikanen met een creditcard nemen er meer schuld op en ook in Europa worden records gebroken: vastgoed wordt steeds duurder en banken nemen meer risico’s. Het lijkt erop alsof de economie op springen staat.
Rode vlaggen
Volgens economieredacteur Rob Jansen zijn er wel een aantal rode vlaggen te bespeuren: ‘De schuldenberg is hoger dan aan de vooravond van de crisis die we hebben gehad in 2007/2008. De Amerikaanse aandelen zijn in de geschiedenis maar één keer zo duur geweest als nu, en dat was aan de vooravond van het uiteenspatten van de internetbubbel. En ook de S&P 500 (aandelenbeurs in de VS) is duurder dan aan de vooravond van de beurscrash in 1929.’
Lees ook
'Woningprijzen lopen de komende tien jaar alleen maar op'
Economie groeit
Toch betekent dat niet dat we ons zorgen hoeven te maken, zegt Jansen: ‘De situatie zoals die nu is, is al heel lang zo. De Amerikaanse aandelen zijn al heel lang duurder dan in 1929. En die crash is er nog niet en misschien komt die ook niet. We weten bijvoorbeeld ook dat de economie goed groeit, de inflatie laag is en de werkgelegenheid in veel regio’s zeker niet slecht is te noemen.’
Niet te voorspellen
Uiteindelijk weet helemaal niemand wat er gaat gebeuren. ‘Het is niet ongebruikelijk dat bedrijven en mensen lenen’, zegt Jansen. ‘Het gaat erom of ze voldoende capaciteit hebben om het af te lossen. Als dat spaak gaat lopen, dan heb je een probleem. Maar de vraag of dat gebeurt kan alleen maar beantwoord worden met de wijsheid van achteraf. Er komt weer een keer een recessie, maar dat hoort bij de normale golfbeweging van de economie. Dat hoeft niet altijd met een enorme klap en massawerkloosheid te gaan, het kan ook een ‘normale’ recessie worden. Dat het langzaam minder goed gaat. Maar dat is niet te voorspellen.’