Het kabinet is bezweken voor Amerikaanse druk door chipmachinefabrikant ASML geen exportvergunning te geven. Daardoor loopt het Brabantse bedrijf mogelijk een Chinese order van 150 miljoen dollar mis. Het verhaal is nog niet bevestigd, maar het zou wel passen in een patroon, zegt Van der Putten. 'Amerikanen kijken ook naar de rol van hun bondgenoten als het gaat om het voorkomen van het overdragen van bepaalde hoogwaardige technologie.'
Lees ook | Exportverbod ASML naar China na aandringen Amerikanen
Nationale veiligheid
De Amerikaanse definitie van nationale veiligheid is op zijn zachtst gezegd aan de ruime kant. De angst voor schending daarvan met technologische kennis uit andere landen is daarom groot, zegt Van der Putten. 'Bijna alle moderne technologie kan zowel voor vreedzame als voor militaire doeleinden gebruikt worden. Dat wordt steeds breder, waardoor je ook steeds meer bedrijven krijgt die daarmee te maken krijgen.'
Luister ook | Huawei ontkent elke vorm van spionage
China wil halfgeleiders zelf produceren
Volgens sinoloog Boudewijn Poldermans is het upgraden van de semi-conductor-industrie een belangrijke ambitie in China's Made in China 2025 Initiative. China is op dit gebied nog lang niet zelfvoorzienend: slechts 16 procent van de benodigde halfgeleiders wordt in China zelf gemaakt, voor de rest is het grotendeels afhankelijk van de VS - China importeert in totaal voor 450 miljard dollar per jaar aan halfgeleiders. Dat is meer dan aan olie-importen wordt uitgegeven.
Catch-22 voor Nederland
Hoewel strikt genomen Nederland gaat over de exportlicenties van ASML kan de VS wel degelijk een juridisch stokje voor de transactie steken wanneer er voor 25 procent aan Amerikaanse onderdelen in de ASML-machines zit. 'Dat is nog wel een punt van discussie', zegt Poldermans die de Nederlandse situatie een Catch-22 noemt: Nederland moet immers ook uitkijken dat het niet door China gestraft wordt.
Lees ook | VS wil niet dat ASML machines aan China levert
