Ondernemers kunnen nu korting op hun belasting aanvragen als ze een nieuwe investering doen in een 'bedrijfsmiddel' zoals een nieuwe machine. Als het een investering is van 5 miljoen of minder, krijgt de ondernemer 3 procent belastingkorting op die investering. Als het een hogere investering is, wordt dat 2,44 procent.
Geen economisch effect
Volgens Van Wijnbergen blijken de bestaande bezwaren te kloppen. 'Het merendeel van die bedrijfsmiddelen die je wilde aanschaffen, was je al langer van plan. Het gaat om de extra dingen die je niet doet zonder die drie procent. En het gaat alleen om de aanschaf, dus niet om bijvoorbeeld bouwprojecten. Bovendien komen veel van die bedrijfsmiddelen uit het buitenland, daar help je de Nederlandse economie niet mee.'
Luister terug | De aanval op het kabinet is geopend
Uitvoeringsnachtmerrie
De hoogleraar voorziet ook nog eens 'een uitvoeringsnachtmerrie'. 'Je moet die bedrijfsmiddelen niet alleen helemaal betaald hebben, je moet ze ook nog eens binnen zes maanden in gebruik hebben genomen. Dat moet iemand controleren. Bij honderddertig duizend mkb-bedrijven kan de Belastingdienst dat niet controleren. Dit wordt de volgende parlementaire enquête.'
Lees ook | Failliet of niet
Klungelig
Een ander bezwaar van Van Wijnbergen is dat investeringen en loonbelasting door elkaar gehaald worden. De korting wordt immers verrekend met de loonheffing. 'Dat is weer rommelig. Had dan iets gedaan als een versnelde afschrijving op investering - dat is begrijpelijk, makkelijk in te voeren en past in de bestaande systematiek van de Belastingdienst en is daarmee eenvoudig uitvoerbaar. Dit is echt uitzonderlijk ondoordacht, de economische effecten zijn marginaal en nul, het is nodeloos complex, het is ingewikkeld voor de belastingen. Het is klungelig.'
Volgens politiek verslaggever Sophie van Leeuwen zegt staatssecretaris Hans Vijlbrief dat het een crisisnoodpotje is. Er is een grote terugval in investeringen, misschien wel zo'n 10 miljard, dus moet er 4 miljard in de economie gepompt worden. En dat gaat in de vorm van kortingen. Bedrijven krijgen een korting van 3 procent op investeringen tot 5 miljoen, maar volgens Van Leeuwen is er eigenlijk geen bovengrens en krijgen investeringen boven de 5 miljoen ook korting, zij het 2,5 procent.
Luister terug | Newsroom Den Haag
'Het is geen investeringsfonds, en de voorwaarden zijn niet streng: het hoeft niet per se groen te zijn, het hoeft geen extra banen op te leveren, het kan van alles zijn. Nieuwe machines, nieuwe vrachtwagens, zonnepanelen, het maakt niet uit als het geld maar gaat rollen.' Er is één 'maar': de korting wordt afgetrokken via de loonheffing. Je moet dus wel mensen in dienst hebben.