Financiële gezondheid bijna 2 miljoen bedrijven in het geding

Ruim 400.000 bedrijven hebben meer dan gemiddeld last van de coronacrisis meer dan gemiddeld last van de crisis, bij 15 procent hakt de crisis er stevig in. Het grootste probleem is de cashflow: hoe hou je met enorme omzetdalingen die liquiditeit op orde? De miljardensteun houdt veel bedrijven al sinds maart overeind. Maar Deloitte voorziet dat die steun wordt versoberd: banken worden alweer strenger en de afdelingen bijzonder beheer worden nu al opgetuigd.

Luister terug | Duncan Stutterheim stoot bijna alle belangen af

Een kenmerk van deze crisis is dat de verschillen tussen de sectoren enorm zijn, blijkt uit een onderzoek van Deloitte onder CFO's. Drie kwart verwacht dat de omzet halverwege volgend jaar of later nog hersteld is, terwijl zo'n 20 procent van de bedrijven qua omzet al op het niveau van voor de coronacrisis zit, of zelfs daarboven. De klappen vallen met name bij toerisme, luchtvaart en horeca, terwijl retail en automotive weer een stijgende lijn laten zien.

Steunmaatregelen

Donkere wolken, zeker, zegt Gert van den Berg, directeur Clients bij Graydon, al komt de zon er af en toe nog wel doorheen. 'Meevallen doet het niet, maar 'zorgelijk' is ook wel wat overdreven. Al met al gaat het om 58 procent van de bedrijven van Nederland. Eigenlijk is er sinds april niet zo veel veranderd, dus dat is wel weer frappant. De steunmaatregelen helpen zeker, al zien we in onze corona-impactanalyse wel verschillen per sectoren.

Luister terug | Kabinet zet mes in steun

Neemt niet weg dat het aantal faillissementen op dit moment nog heel erg laag is: 3.000, tegenover 3.800 over het hele vorige jaar. 'Dat is al langer aan de hand en het staat haaks op de situatie die we allemaal meemaken: je zou verwachten dat er meer bedrijven zouden omvallen. Heel veel bedrijven stonden er eigenlijk al wat minder goed voor, maar door de steunpakketten blijven ze nog overeind.'

Opheffingen

Wel neemt het aantal opheffingen toe - bedrijven die er zelf mee stoppen, of die worden overgenomen of fuseren: dat zijn er al meer dan 130.000. 'Dat zijn wel substantiële aantallen', zegt Van den Berg. Én de verwachting is wel degelijk dat uiteindelijk meer bedrijven het loodje zullen leggen. 'In de cijfers zie je een toename van 9 procent van het aantal bedrijven dat er wat zwakker voor staat. Die krijgen steeds meer last van de coronacrisis, maar de steunpakketten houden ze nog overeind.'

Processen versnellen

Zo'n crisis kan inderdaad processen versnellen die eerder al in gang zijn gezet, zegt Frank Geelen, partner bij Deloitte. 'De banken sluiten misschien iets sneller hun kantorennet, het thuiswerken gebeurt veel beter en de digitalisering zet gewoon voort.' En eigenlijk stond het Nederlandse bedrijfsleven er heel goed voor. 'We hadden al een hele hoge arbeidsproductiviteit, maar al die bedrijven pakken nu gewoon door.'

Veel krediet daarvoor gaat volgens Geelen naar de Nederlandse CFO's, van wie zo'n 44 procent verwacht pas over een jaar terug te zijn op het oude niveau. 'Dat geeft aan dat we er nog niet zijn. We verwachten wel degelijk dat we uiteindelijk de mist in kunnen rijden. We zijn gewend om puur op onze instrumenten te sturen, maar we kunnen laten zien dat we veel beter doorhebben wat er gaande is; er is veel beschikbaarheid van data, zorg nou dat je daar ook veel meer op stuurt.'

Andersoortige recessie

BNR's nieuwe huiseconoom Han de Jong ziet een heel andere ontwikkeling ten opzichte van de prognose waarmee kredietverzekeraar Atradius in een rapport in september nog kwam. 'Dat voorspelde een toename van het aantal faillissementen van 34 procent, maar voorlopig liggen we op iets meer dan 10 procent. Dat geeft wel aan dat dit een heel andersoortige recessie is. Dat heeft te maken met de overheidssteun, maar ook met de steun van banken.'