Luister terug | Twee euro per liter: benzineprijs in Nederland bereikt record
Gascentrales stappen over op olie
'We zien dat de prijzen zo hoog zijn dat met name in Azië en het Midden-Oosten sommige gascentrales voor elektriciteit op olie gaan draaien, en dat vergroot de vraag naar olie. Kleine veranderingen in vraag en aanbod kunnen in die inflexibele oliemarkt veel invloed hebben op de prijs.' Volgens Van den Beukel wordt niet alleen het transport mogelijk duurder, maar gaan ook tuinders geven aan deze winter waarschijnlijk minder te gaan telen zodat er mogelijk minder voorraad is.' En dat gaat doorwerken naar consumenten.
Luister terug | Hoe kunnen we de leveringszekerheid van energie waarborgen?
Commodity's duurder
Gas en olie zijn niet de enige grondstoffen die duurder worden. Ook kolen lijken problematisch te worden. Van den Beukel: 'Het is afwachten wat er aan de oliekant gebeurt, alles op het gebied van commodity's wordt duurder, er komt een nieuwe cyclus met hogere prijzen voor commodity's. Kolen zijn ook relatief duur: China heeft een tekort, en dat proberen ze voor de winter op orde te krijgen. Er speelt veel mee. Daarnaast komt er een energietransitie aan, met dus meer vraag naar koper, zware aardmetalen en lithium.'
Luister terug | Kabinet grijpt mogelijk in bij torenhoge energierekening
Dat de gas- en olieprijzen communicerende vaten zijn, heeft volgens sectoreconoom Transport en Logistiek Rico Luman van ING te maken met het feit dat het beide uitwisselbare energiedragers zijn: 'Ze zijn uitwisselbaar voor energieopwekking'. In welke mate dit een impact gaat hebben op de transportsector hangt volgens Luman af van met welke dieselclausules de transportbedrijven werken en hoe prijsfluctuaties aan opdrachtgevers worden doorbelast.
Wél zegt Luman dat de prijsstijging in de luchtvaartsector al voelbaar wordt: 'Gisteren kwam Delta Airlines met de cijfers over het derde kwartaal, daar zeiden ze dat de cijfers voor het vierde slechter zouden zijn door de hogere prijzen.' Schrale troost: aan de futures ziet Luman dat de markten er rekening mee houden dat de prijs na de winter gaat dalen.
TNO: 170.000 meer huishoudens in energiearmoede
De hoge gasprijzen kunnen ertoe leiden dat 170.000 huishoudens extra in 'energiearmoede' terechtkomen, zegt onderzoeksbureau TNO. TNO gaf woensdag uitleg aan Kamerleden over onderzoek naar energiearmoede. Volgens TNO kampen zo'n 550.000 huishoudens met energiearmoede, dat is ongeveer 7 procent van de Nederlandse huishoudens.
De onderzoekers onderstrepen wel dat niet elk energiecontract zomaar duurder als de gasprijs stijgt. Maar wanneer de gasprijs twee á drie jaar zo hoog blijft, er geen extra compensatie komt en als er niet sneller gerenoveerd gaat worden, kan dat tot 170.000 extra huishoudens in energie-armoede leiden.
De gasprijs waarmee TNO rekent ligt ongeveer 60 procent hoger dan de prijs vorig jaar, en 30 procent hoger dan in 2019. Voor een huishouden met gemiddeld gebruik zou de energierekening ongeveer 20 procent duurder worden, schat TNO in.