Het gevolg van het gekelderde vertrouwen is dat de EU, waaronder Nederland, minder afhankelijk wil zijn van Russisch gas. 'Wij zullen structureel niet meer afhankelijk willen zijn van Russische energie. Dat zal ervoor zorgen dat langdurig de energieprijzen op de wereldmarkt hoger zijn. Wij zijn netto energie-importeur, helemaal doordat de Groningse gaspomp is gesloten. Dat betekent dat we armer worden, het is niet anders', zegt econoom Teulings.
Dat de energieprijs over een langdurige periode hoger zal zijn, komt doordat we niet direct onafhankelijk kunnen worden van de Russische gasvoorraad. 'Zo'n kwestie kan je nu besluiten, maar je kan onmogelijk direct stoppen met Russische energie. Je moet dan infrastructuur aanleggen, alternatieven hebben en investeren in duurzame energie. Dat kost tijd.'
Lees ook | Huishoudens gaan erop achteruit door oorlog: 'kabinet vecht puzzel voor compensatie uit'
'Reparatiemogelijkheden'
Teulings ziet niet direct mogelijkheden om de hogere kosten te compenseren. 'Ik ben het met de overheid eens dat er pas op de plaats gemaakt moet worden. Het kabinet heeft heel goed duidelijk gemaakt dat de inval van Rusland ons allemaal zal treffen in onze portemonnee. Je kan niet alle gevolgen voor de koopkracht wegnemen. Je kan selectief voor de lagere inkomens wat reparatiemogelijkheden doen, maar ook zij zullen het blijven voelen in de koopkracht.'
Volg in ons liveblog het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne
De klap zal dan ook groot zijn, verwacht de econoom. 'Dit is een te grote klap. Als je kijkt naar onze geschiedenis bij de energieprijzen: in de jaren '70 en '80 is de prijs scherp gestegen. Toen hebben we druk geprobeerd om al die stijgingen ongedaan te maken. Dat leidde tot een grote economische crisis in de tweede helft van de jaren '80. Ik denk dat het kabinet dat zich donders goed realiseert en weet dat het niet met grote beloftes moet komen.'
Benzineprijs
Tweaken aan bijvoorbeeld de benzineprijs aan de pomp is onhandig, denkt de voormalig CPB-directeur. 'We moeten ons realiseren dat autorijden blijvend duurder wordt. Met die stijgende prijzen zullen allemaal mensen denken: 'Zal ik dan maar met de trein gaan?' Het ligt erg voor de hand dat we hierdoor meer met het openbaar vervoer zullen gaan reizen.'
'Energie zal blijvend duurder worden en daar hebben we allemaal last van.'